گهورهترین ئینسكلۆپیدیای كوردی
كۆی گشتی: 971
پۆلێنكردن
زانیاری شاعیر و ئەدیبان
مەلا مەحموودی موفتی ناسراو بە بێخوود (بە ئینگلیزی: Bekhwd) موفتی و مامۆستای ئایینی و شاعیرێکی بەناوبانگی کورد بووە، لە ساڵی ١٨٧٩ لە شاری سلێمانی لەدایکبووە. لای زانایانی ناوداری ئەو سەردەمەی سلێمانی خوێندنی تەواو کردووە. لە ساڵی ١٩٥٥ لە سلێمانی کۆچی دوایی کردووە و لە گردی سەیوان نێژراوە.
زانیاری هونەرمەندان و ڕاگەیاندنکاران
ماهیر حەسەن (بە عەرەبی: ماهر حسن، بە ئینگلیزی: Mahir Hassan)، لە ١٠ـی کانوونی دووەمی ١٩٦٥ لە شارۆچکەی عەربەت لە پارێزگاری سلێمانی لەدایکبووە، خوێندنی لە سلێمانی تەواوکردووە. هەر لە ساڵی ١٩٧٩ـەوە دەستی بە کاری هونەری کردووە و زیاتر لە ٢٠٠ بەرهەمی هەیە.
زانیاری زانیاری هەمەڕەنگی فێربوون
هەستی پەپوولە لە هەناودا (بە ئینگلیزی: Butterflies feeling in the stomach، بە عەرەبی: مشاعر الفراشات) بریتییە لە هەستکردن بە گرژبوون یان جۆرێک لە ختوکەدان و خرۆشان لە ناو گەدەدا، کە ئەویش بەهۆی کەمبوونەوەی ڕۆیشتنی خوێنەوە بۆ ئەندامەکان و زیاتر دەردانی هۆڕمۆنی ئەدریناڵینەوە دروست دەبێت.
زانیاری هۆنراوە
لە هەناوی هەر بەردێکما گوڵێک هەیە لە دووکەڵی هەر زامێکما خۆرێک هەیە لە ئاسمانی هەر خوێنێکما مەلێک هەیە و لە ناو سەری هەڵەبجەیشما گوڵ و خۆر و مەل و یاری خۆشەویستی گەلێک هەیە
زانیاری مێرووەکان
ئەسپێ (بە عەرەبی: قمليات، بە ئینگلیزی: louse or lice)، جۆرێکە لە مێرووە مشەخۆرەکان، بەگشتی لە بەندینخانە و قوتابخانە سەرەتاییەکاندا هەیە، بەتایبەتی لە هەلومەرجی نەبوونی پاکوخاوێنیدا، نشینگەکەی بریتییە لە ناو قژ و لەسەردا هەیە کە لە ڕەگی تاڵە مووەکانەوە خوێن دەمژێت و گەشەدەکات.
زانیاری تەندروستی منداڵ
زەردوویی منداڵی تازە لەدایکبوو (بە ئینگلیزی: infant jaundice after birth، بە عەرەبی: اليرقان عند الرضع بعد الولادة) بریتییە لە زەردبوونی ڕەنگی پێست و چاوی منداڵ دوای لەدایکبوون، زەردوویی منداڵ دوای لەدایکبوون بەهۆی بوونی بڕێکی زۆر لە بیلیڕوبین کە لە خوێندا هەیە لە سەرەتای لەدایکبوون دروست دەبێت
زانیاری جل و بەرگ و فاشیۆن
ڕەنگی ساڵ (color of the year) لەلایەن کۆمپانیا و پەیمانگای ڕەنگەکانی (پانتۆن)ـەوە هەڵدەبژێردرێن بەپێی کارکردن و خوێندنەوە لەسەر ڕەنگی باو و نمایشی مۆدێلی ساڵەکانی تر، بە لەچاوگرتنی باودۆخی جیهانی و ڕەنگدانەوەی لایەنە کۆمەڵایەتی، میدیایی، بازاڕگەڕی و تەنانەت بارودۆخی سیاسی ئەو ساڵەش.
زانیاری شاعیر و ئەدیبان
گوڵاڵە نووری ئەحمەد (بە ئینگلیزی: Gwlala Noori Ahmad)، شاعیر، چیرۆکنووس و ڕۆژنامەنووسێکی کوردە، لە ساڵی ١٩٦٩ لە شاری کەرکووک لە خێزانێکی کورد لەدایکبووە و لە شاری مووسڵ خوێندنی عەرەبی تەواوکردووە
زانیاری بەرهەمی خۆراکی
گلوکۆز (بە ئینگلیزی: Glucose، بە عەرەبی: الجلوکوز) کە پێشی دەوترێت شەکری خوێن (بە ئینگلیزی: blood sugar) شەکرێکی سادەیە کە شێوگە کیمیاییەکەی بریتییە لە (C6H12O6)، باوترین شەکری تاکە و یەکێکە لە پێکهێنەرەکانی کاربۆهیدراتەکان، گلوکۆز کلیلی هێشتنەوەی میکانیزمەکانی لەشە بەڕێکوپێکی.
زانیاری ئاژەڵە خشۆکەکان
کیسەڵ (بە عەرەبی: سلحفاة، بە ئینگلیزی: turtle)، سەر بە کۆمەڵەی کۆنترین خشۆکەکانن کە هەتا ئێستا ماونەتەوە، ئاژەڵی خوێن ساردن و ژمارەیەک ڕژێنیان هەیە کە هاوکارییان دەکات لە پاککردنەوەی ئاو لە خوێیەکان لە کاتی خواردنەوەیان، بەهۆی ڕشتنی فرمێسکەوە و دەردانی خوێیە زیادەکە.