جاڤاسکریپت

پێشەکی

جاڤاسکریپت یەکێکە لە زمانە بەرنامەسازییە هەرە بەناوبانگ و بەکارهێنراوەکان لە جیهانی وێبدا. ئەم زمانە بۆتە بەشێکی گرنگ لە پێکهاتەی وێب و بەکاردەهێنرێت بۆ دروستکردنی ماڵپەڕی چالاک و کارلێکەر. جاڤاسکریپت لە سەرەتادا وەک زمانێکی سادە دەستی پێکرد بەڵام ئێستا بۆتە زمانێکی بەهێز کە دەتوانرێت بۆ زۆر مەبەستی جیاواز بەکاربهێنرێت.

مێژووی جاڤاسکریپت

مێژووی جاڤاسکریپت دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٩٥ کاتێک کە برێندن ئایک لە کۆمپانیای نێتسکەیپ دایهێنا. لە سەرەتادا ناوی مۆکا بوو دواتر گۆڕدرا بۆ جاڤاسکریپت. مەبەستی سەرەکی لە دروستکردنی ئەم زمانە ئەوە بوو کە بتوانرێت وێبسایتەکان زیندووتر و کارلێکەرتر بکرێن. لەو کاتەوە جاڤاسکریپت گەشەی کردووە و بۆتە یەکێک لە گرنگترین زمانەکانی بەرنامەسازی.

تایبەتمەندی جاڤاسکریپت

جاڤاسکریپت چەندین تایبەتمەندی هەیە کە وای کردووە ببێتە زمانێکی بەناوبانگ. یەکەم ئەوەی کە زمانێکی لایەنی کڕیارە واتە لە وێبگەڕەکەی بەکارهێنەر جێبەجێ دەکرێت. ئەمەش وا دەکات کە بتوانرێت کارلێکی خێرا لەگەڵ بەکارهێنەر دروست بکرێت بەبێ پێویستی بە بارکردنەوەی پەڕە. هەروەها جاڤاسکریپت زمانێکی نەرمە واتە پێویستی بە وەرگێڕان نییە و ڕاستەوخۆ لە وێبگەڕدا جێبەجێ دەکرێت. خاڵێکی تری گرنگ ئەوەیە کە جاڤاسکریپت پشتگیری لە بەرنامەسازی ڕووداوخوازی دەکات کە زۆر گونجاوە بۆ دروستکردنی ئەپڵیکەیشنی وێب.

بەکارهێنانەکانی جاڤاسکریپت

بەکارهێنانەکانی جاڤاسکریپت زۆر و جۆراوجۆرن. سەرەکیترین بەکارهێنانی بۆ دروستکردنی وێبسایتی کارلێکەرە. بۆ نموونە دەتوانرێت بۆ دروستکردنی فۆرم گۆڕینی ناوەڕۆکی پەڕە بەبێ بارکردنەوە و دروستکردنی جووڵە و کاریگەری لە وێبسایتدا بەکاربهێنرێت. هەروەها جاڤاسکریپت بۆ دروستکردنی یاری وێب بەکاردەهێنرێت. لە دوایین ساڵەکاندا جاڤاسکریپت بۆ دروستکردنی ئەپڵیکەیشنی مۆبایل و دێسکتۆپیش بەکاردەهێنرێت.

فێربوونی جاڤاسکریپت

بۆ دەستپێکردن بە فێربوونی جاڤاسکریپت باشترین ڕێگە ئەوەیە کە سەرەتا بنەما سەرەتاییەکانی وێب فێربین وەک HTML و CSS. دواتر دەتوانین دەست بکەین بە فێربوونی بنەماکانی جاڤاسکریپت. زۆر سەرچاوەی ئۆنلاین هەن کە یارمەتیدەرن بۆ فێربوون. هەروەها گرنگە کە بەردەوام ڕاهێنان بکەین و پڕۆژەی بچووک دروست بکەین بۆ باشترکردنی تواناکانمان.

بنەماکانی جاڤاسکریپت 

بنەماکانی جاڤاسکریپت بریتین لە فێربوونی چەمکە سەرەکییەکان وەک گۆڕاوەکان ئۆپەراتۆرەکان مەرجەکان و لووپەکان. هەروەها گرنگە فێری دروستکردن و بەکارهێنانی فەنکشن ببین. دوای ئەوە دەتوانین فێری چەمکە پێشکەوتووترەکان ببین وەک ئۆبجێکتەکان و ئەڕەیەکان. تێگەیشتن لە چۆنیەتی کارکردنی DOM یان مۆدێلی دۆکیومێنتی ئۆبجێکت زۆر گرنگە بۆ کارکردن لەگەڵ پەڕەی وێب.

وەشانە نوێیەکانی جاڤاسکریپت

لە ساڵانی دواییدا جاڤاسکریپت پێشکەوتنی گەورەی بەخۆیەوە بینیوە. وەشانی نوێی زمانەکە کە بە ES6 یان ECMAScript 2015 ناسراوە چەندین تایبەتمەندی نوێی هێنایە ناو زمانەکەوە. ئەمەش وای کرد کە جاڤاسکریپت ببێتە زمانێکی بەهێزتر و کاراتر. هەروەها پێشکەوتنی چوارچێوە و کتێبخانە نوێیەکان وەک React و Angular و Vue.js وایان کردووە کە دروستکردنی ئەپڵیکەیشنی وێبی گەورە و ئاڵۆز ئاسانتر بێت.

چوارچێوە و کتێبخانەکانی جاڤاسکریپت ڕۆڵێکی گرنگیان هەیە لە جیهانی بەرنامەسازی وێبدا. React کە لەلایەن فەیسبووکەوە پەرەی پێدراوە یەکێکە لە بەناوبانگترین چوارچێوەکان کە بۆ دروستکردنی ڕووکاری بەکارهێنەر بەکاردەهێنرێت. Angular کە لەلایەن گووگڵەوە پەرەی پێدراوە چوارچێوەیەکی تەواوە بۆ دروستکردنی ئەپڵیکەیشنی وێب. Vue.js چوارچێوەیەکی سووک و خێرایە کە لە دوایین ساڵەکاندا بەناوبانگی پەیدا کردووە. هەروەها کتێبخانەکانی وەک jQuery و Lodash یارمەتی بەرنامەسازان دەدەن کە کۆدی خێراتر و کاراتر بنووسن.

داهاتووی جاڤاسکریپت

داهاتووی جاڤاسکریپت زۆر گەشە. لەگەڵ پەرەسەندنی بەردەوامی وێب و تەکنەلۆجیاکانی پەیوەست پێیەوە پێشبینی دەکرێت کە گرنگی جاڤاسکریپت زیاتر بێت. یەکێک لە بوارە گرنگەکانی داهاتووی جاڤاسکریپت بریتییە لە بەکارهێنانی لە بواری هۆشی دەستکرددا. هەروەها چاوەڕوان دەکرێت کە جاڤاسکریپت ڕۆڵێکی گرنگتر لە بواری ئینتەرنێتی شتەکان و ئەپڵیکەیشنە مۆبایلەکاندا ببینێت.

کۆتایی

لە کۆتاییدا دەتوانین بڵێین کە جاڤاسکریپت زمانێکی بەهێز و فرەلایەنە کە ڕۆڵێکی سەرەکی لە دروستکردنی وێبی مۆدێرندا دەبینێت. ئەم زمانە بەردەوام لە گەشەکردن و پێشکەوتندایە و بۆتە بەشێکی جیانەکراوە لە جیهانی تەکنەلۆجیای زانیاری. فێربوونی جاڤاسکریپت دەرفەتی کاری زۆر بۆ بەرنامەسازان دەڕەخسێنێت و دەرگای داهێنان و دروستکردنی ئەپڵیکەیشنی سەرنجڕاکێش دەکاتەوە. بۆیە هەر کەسێک کە بیەوێت لە بواری وێب و بەرنامەسازیدا پێشبکەوێت پێویستە گرنگی بە فێربوون و پەرەپێدانی تواناکانی لە بواری جاڤاسکریپتدا بدات.