گهورهترین ئینسكلۆپیدیای كوردی
كۆی گشتی: 185
پۆلێنكردن
زانیاری زاراوە هەمەڕەنگەکان
نەتەوەی عەرەب یان گەلی عەرەب (بە عەرەبی: العرب، بە ئینگلیزی: Arabs) لقێکن لە گەلە سامییەکان کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە جیهانی عەرەبیدا لە هەردوو بەشی ئاسیا و ئەفریقا چڕبوونەتەوە، جگە لە کەنارەکانی ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا. هەروەها بە شێوەی کەمینە لە ئێران و تورکیا بوونیان هەیە، ئینسایکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری وڵاتەکان
ئیمپراتۆریەتی ڕۆمی یان ئیمپڕاتۆریەتی ڕۆما (بە ئینگلیزی: The Roman Empire، بە عەرەبی: الإمبراطورية الرومانية) ئیمپڕاتۆرییەتییەکی گەورەی دوای کۆماری ڕۆمی کۆن بوو. لە ڕووی جوگرافییەوە زەوییە گەورەکانی دەوری دەریای ناوەڕاست لە ئەورووپا و باکووری ئەفریقا و ڕۆژئاوای ئاسیا لەخۆگرتبوو،
زانیاری وڵاتەکان
ئۆزپەکستان یان کۆماری کۆزپەکستان (بە ئینگلیزی Uzbekistan, بە عەرەبی أوزباكستان). دەوڵەتێکی سەر بە کیشوەری ئاسیایە، تەشقەند پایتەخت و گەورەترین شاری دەوڵەتەکەیە.
زانیاری وڵاتەکان
تاجیکستان یان کۆماری تاجیکستان (بە ئینگلیزی: Tajikistan, بە عەرەبی: تاجیکستان). دەوڵەتێکی ئاسیای ناوەڕاستە لە باشوورەوە لەگەڵ ئەفغانستان، لە ڕۆژئاواوا لەگەڵ ئۆزپاکستان، لە باکوورەوە لەگەڵ کریگزستان و لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ چین هاوسنوورە. دوشنبا گەورەترین شار و پایتەختی دەوڵەتەکەیە.
زانیاری گوڵ و گیا
متات (بە ئینگلیزی: Ficus elastica یان rubber plant)، جۆرێک ڕووەکی گوڵداری سەر بە خێزانی (Moraceae)ـە، ڕووەکێکی ڕەسەنی بەشەکانی ڕۆژهەڵاتی باشوور و باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیایە. داری مەتات دارێکی گەورەیە لە گروپی هەنجیری بانیان، درێژی ئەم گوڵە ٣٠ بۆ ٤٠ مەتر دەبێت و بەدەگمەن تا ٦٠ مەتر گەشە دەکات.
زانیاری شار و هەرێمەکان
سەمەرقەند (بە ئینگلیزی: Samarkand, بە عەرەبی: سمرقند). دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی وڵاتی ئۆزپاکستان و بە یەکێک لە کۆنترین شارەکانی ئاسیای ناوەڕاست، یەکێک لە شارەکانی ڕێگەی ئاوریشم و یەکێک لەگرنگترین شارەکانی ئێرانی کۆن دادەنرێت.
زانیاری ڕووبەرە ئاوییەکان
دەریای خەزەر یان قەزوین (بە ئینگلیزی: Caspian Sea (بە عەرەبی: بحر قزوين)، گەورەترین تەنی ئاویی دوور لە کەناری جیهانە، زۆرجار بە گەورەترین دەریاچەی جیهان وەسف دەکرێت. ئەم دەریایە دەکەوێتە نێوان ئەورووپا و ئاسیاوە. ڕووبەری ڕووەکەی ۳۷۲،۰۰۰ کیلۆمەتر دووجایە
زانیاری وڵاتەکان
بەحرێن یان بەحرەین یاخود شانشینی بەحرەین (بە عەرەبی: البحرین، بە ئینگلیزی: Bahrain)، وڵاتێکی عەرەبییە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی نیمچە دوورگەی عەرەبی، سەر بە وڵاتانی کەنداوە و دەکەوێتە باشووری ڕۆژئاوای کیشوەری ئاسیا. "مەنامە" پایتەخت و گەورەترین شاری وڵاتە و بەندەری سەرەکییە لە بەحرەین.