گهورهترین ئینسكلۆپیدیای كوردی
كۆی گشتی: 101
پۆلێنكردن
زانیاری زانیاری هەمەڕەنگی تەندروستی
دژەتەن (بە ئینگلیزی: Antibody) بریتییە لە پڕۆتینی پارێزەر کە لەلایەن سیستمی بەرگرییەوە بەرهەم دەهێنرێت. دەنووسێت بە دژەپەیداکەرەکان (پێکهاتە بێگانەکان) وەکوو بەکتریا، کەڕوو، ڤایرۆس و ژەهرەکان و جەستە پاک دەکەنەوە لێیان.
زانیاری هۆنراوە
گوڵاڵەیەکی نوستوو لە شەوێکی شەوەزەنگدا بەخەبەر دێ لە سەرماندا! *** بەفر دەباری. تەرزە دەباری. زستان ڕژد بوو. منداڵەکان دەمردن. گەنجەکان دەمردن. پیرەکان دەمردن. سەرۆک دەژیا! با بۆت بگێڕمەوە؛ نیشتمان لاشەیەکی بریندار بوو بەکتریاکان لە خوێنی ڕژاوی دەئاڵان.
زانیاری جەستەی مرۆڤ
بەرگرییە کۆئەندام یان سیستمی بەرگری (بە ئینگلیزی: immune system) ئامڕازێکی لەشە بۆ ڕێگریکردن و سنووردارکردنی تووشبوونە میکرۆبییەکان، بەبێ ئەم کۆئەندامە لەش ناتوانێت دژی هێرشی بەکتریا و ڤایرۆس و مشەخۆرەکان و میکرۆبەکانی تر بوەستێتەوە. لە تۆڕێکی گەورەی خانە و ئەندام و پڕۆتین و شانەکان پێکدێت
زانیاری زانیاری هەمەڕەنگی تەندروستی
تووشبوون بە میکرۆب (بە ئینگلیزی: Infection، بە عەرەبی: العدوى) کە زۆرجا بە نەخۆشی بەکتریایی یان ڤایرۆسی دەناسرێت بریتییە لەو نەخۆشییەی کە وردەزیندەوەرێک یان میکرۆبێک دێتە نێو لەشی مرۆڤ و تووشی زیانی دەکات. پێویستە بزانرێت کە تووشبوونی میکرۆبی، هەوکردن نییە و ئەمانە دوو شتی زۆر جیاوازن.
زانیاری پرسگەی تەندروستی
کۆئەندامی بەرگری (بە عەرەبی: جهاز المناعة، بە ئینگلیزی: Immune System)، ڕێگەیەکی سروشتی جەستەیە بۆ ڕووبەڕووبوونەوە دژی ڤایرۆس و بەکتریا زیانبەخشەکان، لاوازبوونی کۆئەندامەکە وا دەکات کە جەستە ڕووبەڕووی زیان ببێتەوە و بە هەندێک نیشانەدا دەزانیت کە بەرگری جەستەت لاواز بووە.
زانیاری تەندروستی دەم و ددان
لیکی دەسکرد بۆ وشکبوونی دەم (بە ئینگلیزی: Artificial saliva for dry mouth، بە عەرەبی: لعاب صناعي لجفاف الفم)، لیک ڕۆڵی سەرەکی لە جوین، قووتدان، هەرسکردن و قسەکردندا هەیە. هەروەها دەست بەسەر بەکتریاکانی ناو دەمدا دەگرێت و ڕێگری لە تووشبوونە میکرۆبیەکان و کلۆربوونی ددان دەکات
زانیاری زانیاری هەمەڕەنگی تەندروستی
چانکرۆید (بە ئینگلیزی: Chancroid، بە عەرەبی: شانکروید) نەخۆشییەکی بەکتریاییە، کە دەبێتە هۆی دروستبوونی برینی کراوە لە ناوچەی زاوزێدا. یەکێکە لە نەخۆشییە سێکسییە گوازراوەکان (STD). لەڕێگەی پەیوەندی سێکسییەوە دەگوازرێتەوە. نەخۆشییەکە بە دەگمەن لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەبینرێت
زانیاری زانیاری هەمەڕەنگی تەندروستی
فەرەنگی یاخود زهوری یان سیفلیس (بە ئینگلیزی: Syphilis، بە عەرەبی: الزهري) یەکێکی ترە لە نەخۆشییە سێکسییە گوازراوەکان (STD). ئەم نەخۆشییە بەهۆی بەکتریایەکەوە بەناوی تریپۆونیما پاڵیدم (Treponema pallidum)ـەوە تووشی کەسەکە دەبێت. یەکەمین نیشانەی ئەم نەخۆشییە دەرکەوتنی برینێکی بچووک و بێ ئازارە.
زانیاری زانیاری هەمەڕەنگی تەندروستی
نەخۆشییە سێکسییە گوازراوەکان (بە ئینگلیزی: sexually transmitted diseases)، (بە عەرەبی: الأمراض المنقولة جنسيا)، کۆمەڵێک نەخۆشیین کە لە ڕێگەی سێکسەوە دەگوازرێنەوە. ئەم نەخۆشییانە زیاتر بە کورتکراوەی (STD) دەناسرێن. دەکرێت هۆکاری نەخۆشییەکە ڤایرۆس، بەکتریا، مشەخۆر بێت.
زانیاری بەشەکانی زانکۆ
زیندەزانی یان بایۆلۆجی (بە عەرەبی: علم الأحياء، بە ئینگلیزی: Biology) بەشێکە لە کۆلێژی زانست، یەکێک لە گرنگترین زانستەکانی سەردەم، ئەم بەشە پەیوەستە بە خوێندنی تایبەتمەندی و سیفاتی زیندەوەران چەشنی مرۆڤ و ئاژەڵ و ڕووەك و ڤایرۆس و بەکتریا..