گهورهترین ئینسكلۆپیدیای كوردی
كۆی گشتی: 185
پۆلێنكردن
زانیاری ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان
یەكێتی وڵاتانی سەربەخۆ یان ڕابیتەی دەوڵەتە سەربەخۆكان كە بە كورتكراوەی CIS دەناسران، ڕێكخراوێكی نێودەوڵەتی ئەورو-ئاسیاییە لە 12 كۆماری سۆڤیەتی پێشوو پێكدێت و بنكەكەیان لە مێنسكی بیلاڕووسیایە، ئینسكلۆپیدیای زانیاری
زانیاری ڕووبەرە ئاوییەکان
دەریای ڕەش دەریایەکی هەڵکەوتەی نێوان هەردوو کیشوەری ئاسیا و ئەوروپایە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی نیمچە دوورگەی بەلکانەوە، باشووری ناوچەی ئەوروپای ڕۆهەڵاتەوە کە وڵاتی ڕووسیا دەگرێتەوە، ڕۆژئاوای وڵاتانی قەوقاز و باکووری وڵاتی تورکیا و ناوچەی ئەنادۆڵ. ئیسنکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری شارە کوردییەکان
شاری ئامەد کە پێشی دەوترێت دیاربەکر، گەورەترین و گرنگترین شاری کوردییە لە وڵاتی تورکیادا، ئەم شارە کانگا و شوێنی پیاتێپەڕبوونی یەکێک لە گرنگترین ڕووبارەکانی ڕۆژئاوای ئاسیایە ئەویش دیجلەیە کە لە چیاکانی تۆرۆسەوە هەڵدەقوڵێت. ئینسکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری گوڵ و گیا
لە تیرەی (شا پەسەند)ـە گایەکی ڕاوەستاوی چەند ساڵەیە، لقی بەرامبەر یەکتر دەردەکات و گۆشەدار و پەرت و بڵاون، لە سەرەچڵەکانی میوەی فندەقە و جووت هەیە، ئەو گیایە لە ئاسیا و ئەفریقا و ئەوروپا دەڕوێت، لە دێمەکار دەڕوێت، لە دێر زەمانەوە ناسراوە بە دەرمانی سەربازانی ئمپراتۆری ڕۆم. ئینسکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری ڕووبەرە ئاوییەکان
ئەم دەریایە کەنداوگیرییەکی درێژکراوەی دەریای سپی ناوڕاستە لە نێوان ئەوروپا و ئاسیادا، کەوتۆتە نێوان وڵاتەکانی بەڵقان و "ئەنادۆڵ"ـوە، هەروەها ڕووبەری ڕووەکەی نزیکی 215,000 کیلۆمەتر دووجایە، ئەوپەڕی قوڵیەکەی 3,544 مەترە. ئینسایکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری ئاژەڵە مەمکدارەکان
کەمتیارەکان (hyena) لە خێزانی سەگە دڕندەکانن، بە مەمکدار پۆلێندەکرێن، زۆربەیان لە کیشوەرەکانی ئاسیا و ئەفریقادا دەژین، خۆراکی سەرەکییان بریتییە لە خواردنی جەستە مردووەکان، بە نێچیر گرێکی فێڵباز دەناسرێن و زۆر زیرەکن، هەروەها هێرش دەکاتە سەر مرۆڤ و ئەوانەی پیادەن. ئینسایکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری ئاژەڵە مەمکدارەکان
بزنەکان (goat) سەر بە کۆمەڵەی مەڕەکانن، ئاژەڵی مەمکداری گیاخۆری کاوێژکەرن شێوە و پێکهاتەیان زۆر نزیکە لە مەڕەکانەوە، لە بنەڕەتدا نشینگەکەی لە هەندێک چیا و شاخەکانی کیشوەرەکانی ئاسیا و ئەورووپا بووە، بەڵام لە هەزاران ساڵ بە لە ئێستاوە مرۆڤ ماڵی کردووە و لە دەشتەکاندا دەژین. ئینسایکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری ئامێرەکانی مۆسیقا
ئامێری دیوان یەکێکە لە ئامێرە مۆسیقییەکان و لە زۆرێک لە کلتوورەکاندا بەکاردەهێنرێت بەتایبەت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاسیای ناوەڕاست، هەروەها بە ناوی باگلامە یان باگلەمە ناوی دەهێنرێت، وشەی ساز فارسییە و بە کوردی پێی دەوترێت دیوان، ئینسایکلۆپیدیای زانیاری
زانیاری ڕووبەرە ئاوییەکان
ڕووباری گانجیز (بە ئینگلیزی: The Ganges)، ڕووباری گانجیز بە هیندی پێی دەگووترێت (گەنگا) و بە بەنگلادیشی پێی دەگووترێت (پادما)، ڕووبارێکی سنووریی ئاسیایە کە بە وڵاتانی هیندستان و بەنگلادیشدا تێدەپەڕێت، هەروەها بە درێژایی 2,525 کیلۆمەتر لە خۆرهەڵاتی چیای هیمالایە لە وڵاتی هیندستان دەستپێدەکات