گهورهترین ئینسكلۆپیدیای كوردی
كۆی گشتی: 185
پۆلێنكردن
زانیاری ئاژەڵە مەمکدارەکان
وشترەکان (بە عەرەبی: جمل، بە ئینگلیزی: camel)، یەکێکە لە مەمکدارە سمدارە کاوێژکەرەکان، دەتوانێت لە بیاباندا بارستاییەک بگوازێتەوە لە نێوان ١٧٠-٢٧٠ کگم ببێت، بۆیە نازناوی کەشتی بیابانی پێدراوە، نشینگەکەی لە بنەڕەتدا ئەفریقا و ئاسیا بووە بەڵام لە ئێستادا بە گشتی لە بیابان و مێرگ و دەشتەکانیشدا دەژی
زانیاری ئاژەڵە مەمکدارەکان
کەرکەدەنەکان (بە عەرەبی: وحيد القرن، بە ئینگلیزی: rhinoceros)، مەمکداری گەورەی گیاخۆرن، تەنها پێنج جۆری سەرەکی هەیە، لە ڕابردوودا لە هەموو ئەوروپا و ئاسیا و ئەفریقادا دەژیان، بەڵام لە ئێستادا تەنها لە چەند ناوچەیەکی کەمی ئاسیا و ئەفریقادا هەن هەموو جۆرەکانی لە ئێستادا مەترسی لەناوچوونیان لەسەرە.
زانیاری ڕووەک
چاندنی داری مۆز (بە ئینگلیزی: Planting banana tree، بە عەرەبی: زراعة شجرة الموز)، داری مۆز دەیان پۆل و لقی جیاوازی هەیە و تایبەتە بە ناوچەکانی هێڵی کەمەرەیی، نشینگە بنەڕەتییەکەی کیشوەرەکانی ئەفریقا و ئاسیا لەگەڵ ئوستوڕالیا دەگرێتەوە.
زانیاری شار و هەرێمەکان
سیبیریا (بە ئینگلیزی: Siberia، بە عەرەبی: سيبيريا) ناوچەیەکی جوگرافی فراوانە و هەموو باکووری ئاسیا پێکدەهێنێت، لە چیای ئۆرال لە ڕۆژاوا تا زەریای هێمن لە ڕۆژهەڵات درێژدەبێتەوە. لە نیوەی کۆتایی سەدەی شازدەهەمەوە بەشێکە لە ڕووسیا، دوای ئەوەی ڕووسەکان زەوییەکانیان لە ڕۆژهەڵاتی چیای ئۆرال داگیرکرد.
زانیاری ئاژەڵە خشۆکەکان
ماری کوبرا (بە عەرەبی: كوبرا، بە ئینگلیزی: cobra)، یەکێکە لە ژەهراویترین جۆری مارەکان و لە خێزانی ماری ئەرابیددا پۆلێندەکرێت، نشینگەکەی درێژدەبێتەوە لە ناوچەکانی باشووری ئەفریقاوە بۆ باشووری ئاسیا و هەتا دوورگەکانی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا درێژە دەکێشێت.
زانیاری ئاژەڵە کێویەکان
بزنی کێوی شاخ درێژی چەماوە (بە عەرەبی: وعل، بە ئینگلیزی: ibex)، جۆرێکی دیاریکراوە لە بزنە کێوییەکان کە لە خێزانی مانگاکاندا پۆلێنکراوە، نشینگەکانیان دەکەوێتە شاخەکانی ئەوروپا و ئاسیا و باکووری ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا.
زانیاری ئاژەڵە کێویەکان
گاکێوی تبت یاخود یاک (بە عەرەبی: قطاس أليف، بە ئینگلیزی: yak)، بە یەکێک لە گیانەوەرەکانی کۆمەڵەی مانگاکان پۆلێندەکرێت، نشینگەکەی بە گشتی لە کیشوەری ئاسیایە لە ناوچە بەرزەکاندا دەژی کە دەگەنە ٤-٦ هەزار مەتر.
زانیاری ڕووەک
چاندنی دار لیمۆ (بە عەرەبی: زرع شجرة الليمون، بە ئینگلیزی: Planting lemon tree)، داری لیمۆ هەمیشە سەوزە و نشینگە بنەڕەتییەکەی باشووری کیشوەری ئاسیا دەگرێتەوە بە دیاریکراویش بۆ یەکەمجار لە زنجیرە چیاکانی هیمالایاوە دەرکەوتووە.