ناوه‌ڕۆك
ناساندن
گەرووی هورمز لە کوێیە؟ (بە ئینگلیزی: Where is the Strait of Hormuz، بە عەرەبی: أين يقع مضيق هرمز) یەکێک لە کۆنترین ڕێڕەوی ئاوەکان لە جیهاندا گەرووی هورمزە، بەهۆی هەڵکەوتەی جوگرافیاکەیەوە وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ئاسیا بە وڵاتانی ڕۆژئاوای ئاسیا دەبەستێتەوە. پەڕینەوەیەکی ئاوی گرنگ بووە و ئێستاش بۆ زۆرێک لە کەشتییە بازرگانییەکان گرنگە و پەڕینەوەی ئاوە بۆ زۆرێک لە نەوتهەڵگرە گەورەکان، ئاوێکە ڕۆژانە تێدا هاتوچۆی زۆرێک لە کەشتییە بارهەڵگرەکانە کە لە ناوچە جیاوازەکانی جیهانەوە دێن، گەرووی هورمز بە تاکە دەرچەی دەریایی دادەنرێت بۆ وڵاتانی کەنداو کە دەکەوێتە سەر دەریای عەرەبی و کەنداوی عەرەبی.
شوێنی گەرووی هورمز
گەرووی هورمز دەکەوێتە کەنداوی عەرەبی گەرووی هورمز بە ڕێڕەوێکی ئاوی تەسک دادەنرێت کە ئاوەکانی زەریای هیندی و ئاوەکانی کەنداوی عەرەبی و ئاوەکانی کەنداوی عومان. گەرووی هورمز لە لای باکوورەوە ئێرانە، بە تایبەتی لە شاری بەندەر عەباسەوە و لە لای باشوورەوە سوڵتانییەتی عومانە لە شاری ڕاس موسەندەمەوە و گەرووی هورمز دەکەوێتە ناو ئاوە خاکییەکانی ئەم دوو وڵاتە، کە هەندێک لە وڵاتان گەرووی هورمز بە تاکە دەرچەی ئاو بۆ کەشتیەکانیان دەزانن کە بریتین لە عێراق، کوەیت، ئیمارات، بەحرەین و قەتەر.
ڕووبەری گەرووی ناوچەی هورمز
ڕووبەری گەرووی هورمز دەبێت ڕووبەرێکی تا ڕادەیەک گەورە بێت کە ڕێگە بە تێپەڕبوونی ژمارەیەکی زۆر لە کەشتیەکان بدات درێژی ئەم گەرووە نزیکەی ٦٣ کیلۆمەترە، و پانی گەرووەکە نزیکەی ٥٠ کیلۆمەترە، واتە مەودای ٣٤ کیلۆمەتر لە دوورگەی لاراکی ئێرانەوە دوورە و ڕووبەری تێپەڕین و چوونە ژوورەوەی کەشتیەکان نزیکەی ١٠.٥ کیلۆمەترە، قووڵایی ئاوەکانی گەرووی هورمز تەنها شەست مەتر، نزیکەی سەد کیلۆمەتر لە باشووری ڕۆژئاوای دوورگەی قشمەوە تا کەنارەکانی شاری کانکان لە ئێرانەوە دوورە.
گرنگی گەرووی هورمز
- گەرووی هورمز لە سەردەمی کۆندا ڕۆڵێکی گرنگی هەبووە، بەو پێیەی بە پەڕینەوەیەکی گرنگی دەریایی دادەنرا کە ئاسانکاری بۆ هاتوچۆی کەشتییە بازرگانییەکان دەکرد کە لە هیندستان و چینەوە دەهاتن و لە ڕێگەی وڵاتانی ڕۆژئاوای ئاسیا و وڵاتانی باکوورەوە بەرەو وڵاتانی ئەورووپا دەپەڕینەوە.
- ئەفریقا دیارترین جۆرەکانی کاڵای بازرگانی کە کەشتیەکان هەڵیانگرتبوو بریتی بوون لە: بازرگانی بەهارات، بازرگانی عود و بخور، بازرگانی قوماش کە لەڕێگەی گەرووی هورمزەوە دەیان گواستەوە.
- گەرووی هورمز پەڕینەوەیەکی گرنگە بۆ بازرگانی نەوت لە ئێستادا و ژمارەی ئەو کەشتیانەی نەوت هەڵدەگرن ڕۆژانە دەگاتە بیست بۆ سی کەشتی و هەر بۆیەش بە گەرووی هورمز ناودەبرێت خوێنهێنەری نەوتی جیهانی.
