چیرۆکی شکستەکەی نۆکیا

پێشەکی

نۆکیا، کۆمپانیا فینلەندییەکە کە ڕۆژێک لە ڕۆژان پێشەنگی بازاڕی مۆبایل بوو لە جیهاندا، یەکێکە لە بەناوبانگترین نموونەکانی شکستی کۆمپانیایەکی زەبەلاح لە مێژووی پیشەسازی تەکنەلۆژیادا. ئەم ڕاپۆرتە تیشک دەخاتە سەر چیرۆکی سەرکەوتن و دواتر داڕمانی نۆکیا، هەروەها ئەو هۆکارانەی کە بوونە هۆی ئەم شکستە گەورەیە. لە ڕێگەی شیکردنەوەی وردی ڕووداوەکان و بڕیارە سەرەکییەکان، ئەم ڕاپۆرتە هەوڵدەدات وێنەیەکی تەواو پێشکەش بکات لەو وانانەی کە دەکرێت لە چیرۆکی نۆکیاوە فێریان ببین.

سەرەتاکانی نۆکیا و سەردەمی زێڕین

نۆکیا لە ساڵی ١٨٦٥ دامەزرا وەک کارگەیەکی کاغەز لە فینلەندا. بەڵام لە کۆتایی سەدەی بیستەمدا، کۆمپانیاکە ڕووی کردە بواری تەکنەلۆژیا و پەیوەندی. لە ساڵی ١٩٨٧دا، نۆکیا یەکەم مۆبایلی خۆی بەرهەمهێنا و لەوکاتەوە بە خێرایی گەشەی کرد لەم بوارەدا

لە ماوەی ١٩٩٠ەکان و سەرەتای ٢٠٠٠ەکاندا، نۆکیا بوو بە پێشەنگی بازاڕی مۆبایل لە جیهاندا. مۆدێلە بەناوبانگەکانی وەک نۆکیا ٣٣١٠ و نۆکیا ١١٠٠ بوونە پڕفرۆشترین مۆبایل لە مێژوودا. لە ساڵی ٢٠٠٠دا، نۆکیا بەهای بازاڕی گەیشتە ٢٤٥ ملیار دۆلار، کە لەو کاتەدا بەرزترین بەها بوو بۆ کۆمپانیایەکی ئەوروپی.

لە لوتکەی سەرکەوتنیدا، نۆکیا نزیکەی ٤٠٪ی بازاڕی مۆبایلی جیهانی لە دەستدا بوو. کۆمپانیاکە ناسرابوو بە بەرهەمهێنانی مۆبایلی بەهێز و جێی متمانە، لەگەڵ باتری درێژخایەن و نەخشەی سادە بەڵام کارا. هەروەها نۆکیا پێشەنگ بوو لە پەرەپێدانی چەندین تەکنەلۆژیای گرنگی مۆبایل، وەک پەیامی کورت (SMS) و بلوتوس.

هۆکارەکانی شکست

خێرایی گۆڕانکارییەکان و وەڵامنەدانەوەی نۆکیا

یەکێک لە گرنگترین هۆکارەکانی شکستی نۆکیا، نەتوانینی کۆمپانیاکە بوو لە خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانکارییە خێراکانی بازاڕی مۆبایلدا. کاتێک ئەپڵ لە ساڵی ٢٠٠٧دا یەکەم ئایفۆنی خستە بازاڕەوە، نۆکیا بە کەمی سەیری ئەم هەڕەشەیەی کرد. بەڕێوەبەرانی نۆکیا پێیان وابوو کە ئایفۆن تەنها بۆ بازاڕێکی بچووک و تایبەت دەبێت و کاریگەری لەسەر پێگەی نۆکیا نابێت.

ئەم هەڵسەنگاندنە هەڵەیە بووە هۆی ئەوەی نۆکیا درەنگ بکەوێت لە وەڵامدانەوەی ئەم گۆڕانکارییە گەورەیە لە بازاڕدا. کاتێک کۆمپانیاکە دەرکی بە گرنگی سمارتفۆن کرد، ئیتر زۆر درەنگ ببوو و ڕکابەرەکانی وەک ئەپڵ و سامسۆنگ پێشیان کەوتبوو.

پشتگوێخستنی سمارتفۆن

نۆکیا، کە خۆی بە پێشەنگی بازاڕی مۆبایل دەزانی، بە تەواوی گرنگی سمارتفۆنی پشتگوێ خست. کۆمپانیاکە بەردەوام بوو لە تەرکیزکردن لەسەر مۆبایلە ئاساییەکان، لە کاتێکدا بازاڕ بە خێرایی بەرەو سمارتفۆن دەڕۆیشت. نۆکیا پێی وابوو کە بەکارهێنەران هەر پێویستیان بە مۆبایلی سادە و کارا دەبێت، بەڵام ئەمە هەڵەیەکی گەورە بوو.

کاتێک نۆکیا دەستی کرد بە بەرهەمهێنانی سمارتفۆن، بەرهەمەکانی نەیانتوانی ڕکابەری ئایفۆن و مۆبایلە ئەندرۆیدییەکان بکەن لە ڕووی نەخشە و کارایییەوە. ئەمەش بووە هۆی لەدەستدانی بەشێکی گەورە لە بازاڕ بۆ ڕکابەرەکانی.

کێشەکانی بەڕێوەبردن

کێشەکانی بەڕێوەبردن ڕۆڵێکی گرنگیان هەبوو لە شکستی نۆکیادا. کۆمپانیاکە لە ماوەی چەند ساڵدا چەندین جار بەڕێوەبەری گشتی گۆڕی، کە ئەمەش بووە هۆی نەبوونی سەقامگیری و ستراتیژی درێژخایەن. هەروەها، کولتووری ناوخۆیی کۆمپانیاکە ببووە ڕێگر لە بەردەم داهێنان و گۆڕانکاریدا.

بەڕێوەبەرانی نۆکیا نەیانتوانی بە باشی پێشبینی ئاراستەی بازاڕ بکەن و بڕیاری دروست بدەن. بۆ نموونە، کاتێک ئەپڵ و گووگڵ دەستیان کرد بە پەرەپێدانی سیستەمە کارپێکەرە نوێیەکان، نۆکیا هەر پێداگری لەسەر بەکارهێنانی سیستەمی کۆنی سیمبیان دەکرد.

پابەندبوون بە سیستەمی سیمبیان

سیمبیان، سیستەمی کارپێکەری سەرەکی نۆکیا، یەکێکی تر بوو لە هۆکارە سەرەکییەکانی شکستی کۆمپانیاکە. ئەم سیستەمە، کە لە سەرەتادا پێشکەوتوو بوو، بە تێپەڕبوونی کات کۆن و قورس بوو بۆ بەکارهێنان و پەرەپێدان. گەشەپێدەران پێیان وابوو کە کارکردن لەسەر سیمبیان زۆر ئاڵۆزە بەراورد بە سیستەمەکانی وەک iOS و ئەندرۆید.

نۆکیا زۆر درەنگ هەوڵی دا سیستەمێکی نوێ (MeeGo) دروست بکات، بەڵام ئەم هەوڵەش سەرکەوتوو نەبوو. پابەندبوونی نۆکیا بە سیمبیان بووە هۆی ئەوەی کۆمپانیاکە نەتوانێت بە خێرایی وەڵامی داواکارییەکانی بازاڕ بداتەوە و بەرهەمی نوێ و پێشکەوتوو بخاتە بازاڕەوە.

کەمتەرخەمی لە داهێناندا

لە کاتێکدا کە نۆکیا ڕۆژێک لە ڕۆژان بە داهێنەر ناسرابوو، بەڵام لە ساڵەکانی کۆتاییدا کۆمپانیاکە کەمتەرخەم بوو لە بواری داهێناندا. نۆکیا نەیتوانی وەک پێویست نوێگەری و داهێنان بکات لە بەرهەمەکانیدا، بەتایبەتی لە بواری نەرمەواڵە و ئەزموونی بەکارهێنەردا.

لە کاتێکدا کە ڕکابەرەکانی وەک ئەپڵ و سامسۆنگ بەردەوام داهێنانیان دەکرد لە شاشەی لەمسی، کامێرای باشتر، و ئەپڵیکەیشنی نوێدا، نۆکیا زیاتر پشتی بە تەکنەلۆژیا کۆنەکانی دەبەست. ئەمەش بووە هۆی ئەوەی بەرهەمەکانی نۆکیا لە چاو ڕکابەرەکانیدا کۆن و ناسەردەمیانە دەربکەون.

دەرکەوتنی ڕکابەرەکان: ئەپڵ و گووگڵ

دەرکەوتنی ئەپڵ و گووگڵ وەک دوو هێزی سەرەکی لە بازاڕی سمارتفۆندا، گۆڕانکارییەکی گەورەی لە پیشەسازی مۆبایلدا دروستکرد. لە ٢٠٠٧دا، ئەپڵ یەکەم ئایفۆنی خستە بازاڕەوە کە شۆڕشێکی لە بواری نەخشە و ئەزموونی بەکارهێنەردا دروستکرد. لە ساڵی دواتردا، گووگڵ سیستەمی ئەندرۆیدی دروستکرد کە بووە هۆی بڵاوبوونەوەی خێرای سمارتفۆن لە نێو کۆمپانیا جیاوازەکاندا.

ئەم دوو کۆمپانیایە توانیان بە خێرایی بازاڕێکی گەورە بۆ خۆیان دروست بکەن. ئەپڵ لە ڕێگەی داهێنانی بەردەوام و ستراتیژی بازاڕکردنی بەهێزەوە توانی بەشێکی گەورە لە بازاڕی سمارتفۆنی مامناوەند و بەرز بۆ خۆی مسۆگەر بکات. لە هەمان کاتدا، گووگڵ لە ڕێگەی بەخشینی ئەندرۆید بە خۆڕایی بە کۆمپانیاکان، توانی بە خێرایی ببێتە سیستەمی کارپێکەری سەرەکی زۆربەی سمارتفۆنەکان.

نۆکیا، کە پێشتر پێشەنگی بازاڕ بوو، بە خێرایی خۆی لە دۆخێکدا بینییەوە کە دەبوو وەڵامی ئەم دوو هێزە نوێیە بداتەوە. بەڵام بەهۆی کێشە ناوخۆییەکان و نەبوونی ستراتیژییەکی ڕوون، نۆکیا نەیتوانی بە شێوەیەکی کاریگەر ڕووبەڕووی ئەم هەڕەشە نوێیانە ببێتەوە.

هەوڵە درەنگوەختەکانی نۆکیا

کاتێک نۆکیا دەرکی بە مەترسی لەدەستدانی پێگەی خۆی کرد لە بازاڕدا، کۆمپانیاکە هەوڵی دا چەند هەنگاوێک بنێت بۆ چارەسەرکردنی دۆخەکە. یەکێک لەم هەوڵانە پەرەپێدانی سیستەمی کارپێکەری MeeGo بوو لە ساڵی ٢٠١٠دا، کە هاوبەشییەک بوو لەگەڵ ئینتێل. بەڵام ئەم پرۆژەیە زۆر درەنگ دەستی پێکرد و نەیتوانی ئەو سەرکەوتنە بەدەست بهێنێت کە نۆکیا چاوەڕوانی دەکرد.

هەروەها، نۆکیا هەوڵی دا چەند مۆدێلێکی سمارتفۆنی نوێ بخاتە بازاڕەوە، وەک سێری N و سێری E. بەڵام ئەم بەرهەمانە، سەرەڕای هەبوونی هەندێک تایبەتمەندی باش، نەیانتوانی ڕکابەری ئایفۆن و مۆبایلە ئەندرۆیدییەکان بکەن لە ڕووی ئەزموونی بەکارهێنەر و ژمارەی ئەپڵیکەیشنە بەردەستەکانەوە.

لە ساڵی ٢٠١١دا، نۆکیا ڕایگەیاند کە دەست دەکات بە بەرهەمهێنانی سمارتفۆن بە بەکارهێنانی سیستەمی ویندۆز فۆن. ئەم بڕیارە وەک دوا هەوڵی کۆمپانیاکە سەیر دەکرا بۆ گەڕانەوە بۆ پێشەنگی بازاڕ. بەڵام ئەم هەنگاوەش نەیتوانی ئەو ئەنجامە بەدەست بهێنێت کە نۆکیا چاوەڕوانی دەکرد.

هاوبەشی لەگەڵ مایکرۆسۆفت و ئەنجامەکانی

لە شوباتی ٢٠١١دا، نۆکیا و مایکرۆسۆفت ڕێککەوتننامەیەکی ستراتیژییان واژۆ کرد. بەپێی ئەم ڕێککەوتنە، نۆکیا دەبوو ویندۆز فۆن وەک سیستەمی کارپێکەری سەرەکی سمارتفۆنەکانی بەکاربهێنێت. ئەم بڕیارە لەو کاتەدا وەک هەوڵێک بۆ ڕزگارکردنی نۆکیا سەیر دەکرا.

بەڵام ئەم هاوبەشییە چەند کێشەیەکی لەگەڵ خۆیدا هێنا. یەکەم، ئەم بڕیارە بووە هۆی ناڕەزایی زۆرێک لە کارمەندانی نۆکیا کە پێیان وابوو کۆمپانیاکە واز لە ناسنامەی خۆی دەهێنێت. دووەم، ویندۆز فۆن خۆی سیستەمێکی نوێ بوو و بەشداربووانی کەمی هەبوو لە بازاڕدا، کە ئەمەش بووە هۆی سنووردارکردنی ژمارەی ئەپڵیکەیشنە بەردەستەکان بۆ بەکارهێنەران.

سەرەڕای هەوڵەکانی هەردوو کۆمپانیا، سمارتفۆنەکانی نۆکیا بە سیستەمی ویندۆز فۆن نەیانتوانی سەرنجی بەکارهێنەران ڕابکێشن. بەشی بازاڕی نۆکیا بەردەوام بوو لە دابەزین و کۆمپانیاکە زیانێکی گەورەی دارایی بەرکەوت.

داڕمانی بازاڕ و فرۆشتن بە مایکرۆسۆفت

لە ساڵی ٢٠١٢دا، سامسۆنگ نۆکیای وەک گەورەترین بەرهەمهێنەری مۆبایل لە جیهاندا تێپەڕاند. ئەمە کۆتایی هێنا بە ١٤ ساڵ پێشەنگی نۆکیا لە بازاڕی مۆبایلدا. لە ساڵی ٢٠١٣دا، نۆکیا تەنها ٣٪ی بازاڕی سمارتفۆنی مابوو، لە کاتێکدا کە ئەندرۆید و iOS بەشێکی زۆری بازاڕیان داگیر کردبوو.

لە ئەیلولی ٢٠١٣دا، نۆکیا ڕایگەیاند کە بەشی مۆبایلی خۆی دەفرۆشێت بە مایکرۆسۆفت بە بڕی ٧.٢ ملیار دۆلار. ئەم ڕێککەوتنە کۆتایی هێنا بە سەردەمێکی درێژی نۆکیا لە بواری مۆبایلدا. دوای ئەم فرۆشتنە، نۆکیا وەک کۆمپانیایەکی تۆڕی پەیوەندی و تەکنەلۆژی مایەوە، بەڵام چیتر بەشدار نەبوو لە بەرهەمهێنانی مۆبایلدا

کۆتایی

چیرۆکی نۆکیا نموونەیەکی بەهێزە لەوەی کە چۆن تەنانەت گەورەترین و سەرکەوتووترین کۆمپانیاکانیش دەکرێت تووشی شکست بن ئەگەر نەتوانن خۆیان لەگەڵ گۆڕانکارییەکانی بازاڕدا بگونجێنن. ئەم چیرۆکە دەبێت وەک هۆشدارییەک بێت بۆ هەموو کۆمپانیایەک کە بەردەوام پێویستە لە حاڵەتی هۆشیاری و ئامادەباشیدا بن بۆ گۆڕانکارییەکان، و بەردەوام بن لە داهێنان و گوێگرتن لە پێداویستییەکانی بەکارهێنەرانیان.