ناوه‌ڕۆك
ناساندن
ڤایرۆسی دەم و ددان ماددە نەخۆشخوازەکانن کە بە پلەی یەکەم دەم و قوڕگ تووش دەکەن، ئەمەش دەبێتە هۆی کێشەی تەندروستی جۆراوجۆر لە برینێکی سووکەوە تا هەوکردنی سەخت. ڤایرۆسە باوەکانی دەم و ددان بریتین لە ڤایرۆسی هێرسیس سیمپلێکس (HSV) کە دەبێتە هۆی برینەکانی ناو دەم .و ڤایرۆسی پاپیلۆمای مرۆڤ (HPV) کە پەیوەندی بە شێرپەنجەی دەمەوە هەیە. ڤایرۆسە دیارەکانی تر بریتین لە ڤایرۆسی سیتۆمیگالۆ (CMV) و ڤایرۆسی کۆکساکی کە دەبنە هۆی برین و حاڵەتی ئازاربەخش وەک نەخۆشی دەست و پێ و دەم.
ڤایرۆسی دەست و قاچ و دەم (کۆکساکی ڤایرۆس)
لەئێستا نەخۆشیەکی ڤایرۆسی بڵاوە لەنێوان مناڵاندا ، بەتایبەت لەتەمەنی خوار پێنج ساڵاندا.
تێگەیشتن لەم ڤایرۆسانە زۆر گرنگە بۆ خۆپاراستن و چارەسەری کاریگەر، چونکە دەتوانن کاریگەرییەکی بەرچاویان هەبێت لەسەر تەندروستی دەم و ددان و هەم تەندروستی گشتی. پاراستنی پاکوخاوێنی باشی دەم و ددان زۆر گرنگە بۆ توشبوان.
هەوکردنی ڤایرۆسی دەم و ددان دەتوانێت بە نیشانە جۆراوجۆرەکان دەربکەوێت، لەوانە
١. برین : برینە ئازاربەخشەکان، زۆرجار پەیوەندییان بە ڤایرۆسی هێرسیس سیمپلێکس (HSV)ەوە هەیە، دەتوانن لەسەر لێو، پووک، یان ناوەوەی دەم دەربکەون.
٢. سووربوونەوە و ئاوسان: هەوکردنی پووک یان لینجە پەردەی ناوپۆشی دەم.
٣. تا : زۆرجار لەگەڵ هەوکردنی ڤایرۆسی توشی تایەکی بەهێز دەبێت بەتایبەتی لە منداڵدا.
٤. ئاوسانی گرێ لیمفاوی: دروسبونی گرێ لە لیمفەکانی ملدا یان ئاوسانی مل.
٥. قورسی قووتدان: ئازار یان ناڕەحەتی لەکاتی قووتدان بەهۆی برین یان هەوکردن.
٦. بۆنی ناخۆشی دەم: بۆنی ناخۆش بەهۆی هەوکردن یان برینی گەدە.
٧. پەڵە: لە هەندێک حاڵەتدا ڕەنگە پەڵە لەسەر بەشەکانی تری لەش دەربکەوێت، بەتایبەتی لەگەڵ ڤایرۆسی کۆکساکی.
ئەگەر تووشی نیشانە بەردەوامەکان یان توندەکان بوویت، گرنگە بۆ هەڵسەنگاندن و چارەسەرکردن ڕاوێژ بە کەسێکی پسپۆڕی چاودێری تەندروستی بکەیت.
چۆن دەگوازرێتەوە؟
١- لەرێگەی دەست کەئەیبات بۆ دەمی
٢- بەرکەوتنی ڕاستەوخۆ بەبرین و لیکی نەخۆشێکی تووش بوو بە ڤایرۆسە.
چارەسەری نەخۆشیەکە چین؟
بەگشتی دەرمانی دژەڤایرۆس ڕۆڵی نیە بۆ ئەم نەخۆشیە، واتە چارەسەرێکی ئەوتۆی نیەو ئەبێ ڤایرۆسەکە سوری ژیانەکەی تەواو بکات کە ھەفتەیەک بۆ دەڕۆژە.
بەڵام پێویستە دەرمانی دژە تاو ئازار شکێن بدرێ بەنەخۆشەکەو شیرو شلەمەنی و ئاوی باشی پێبدرێ ھەتا ووشک نەبێتەوە.
پێویستە خواردنی گەرم و تفت و ترش نەخورێت چونکە ئازاری زۆر زیاد ئەکات. لەگەل بەکارھێنانی سپرای ناودەم.
ئەو ھەڵانە چین لەکاتی چارەسەری ئەم نەخۆشیە ئەکرێت؟
بەکارھێنانی ئەنتی بایۆتیک و دژە کەروو ھیچ پەیوەندی بەڤایرۆسەوە نیەو بگرە زیان ئەگەیەنێ و نابێ بیدرێتێ.
