ناوهڕۆك
پێشەکی
لە دنیای پیشەسازی خواردنەوە وزەبەخشەکاندا، ڕێدبۆڵ وەک یەکێک لە سەرکەوتووترین و ناسراوترین برەندەکان دەردەکەوێت. ئەم چیرۆکە سەرنجڕاکێشە باس لە گۆڕینی بیرۆکەیەکی سادەی خواردنەوەیەکی تایلەندی بۆ ئیمپراتۆریەتێکی جیهانی دەکات.
سەرەتای چیرۆکەکە
چیرۆکی ڕێدبۆڵ لە وڵاتی تایلەند دەستپێدەکات، لەو شوێنەی کە خواردنەوەیەک بە ناوی "کراتینگ داەنگ" لە ساڵی 1976 دروستکرا. ئەم خواردنەوەیە لەلایەن چالیۆ یۆویدیا دروستکرا، کە خاوەنی کۆمپانیای تی سی فارماسیوتیکەڵ بوو. کراتینگ دانگ بە مەبەستی یارمەتیدانی کرێکاران و شۆفێرانی لۆری دروستکرا بۆ ئەوەی درێژە بە کارکردن بدەن و هۆشیار بمێننەوە.
خواردنەوەکە لە تایلەند زۆر بەناوبانگ بوو، بە تایبەتی لەناو چینی کرێکار و ئەو کەسانەی کە کاری قورسیان دەکرد. ناوی "کراتینگ دانگ" بە مانای "گای سوور" دێت لە زمانی تایلەندیدا، کە دواتر بوو بە بناغەی ناوی ڕێدبۆڵ و لۆگۆی دوو گاکە.
دیتریش ماتەشیتز و دۆزینەوەی کراتینگ تۆنگ
لە ساڵی 1982، دیتریش ماتەشیتز، بازرگانێکی نەمساوی کە لە بواری پاستای ددان کاری دەکرد، سەفەرێکی کاری بۆ تایلەند کرد. لەوێ، بە ڕێکەوت کراتینگ دانگی تاقیکردەوە چونکە توشی ماندووبوونێکی زۆر و کەم خەوی بووبوو بەهۆی کاری زۆرەوە، دواتر زۆر سەرسام بوو بە کاریگەری خواردنەوەکە لەسەر جەستەی و وزەی. ماتەشیتز، کە خاوەن بیرۆکەیەکی بازرگانی بەهێز بوو، دەستبەجێ پەی بە پۆتێنشیاڵی ئەم خواردنەوەیە برد لە بازاڕی ئەوروپادا. دوای گەڕانەوەی بۆ نەمسا، پەیوەندی بە کۆمپانیای تی سی فارماسیوتیکەڵەوە کرد و مافی بەکارهێنان و دابەشکردنی خواردنەوەکەی لە ئەوروپا وەرگرت.
دامەزراندنی کۆمپانیای ڕێدبۆڵ
لە ساڵی 1984، ماتەشیتز کۆمپانیای ڕێدبۆڵ جی ئێم بی ئێچی دامەزراند. بەڵام پێش ئەوەی خواردنەوەکە بخاتە بازاڕەوە، سێ ساڵی خایاند بۆ گۆڕینی فۆرمۆڵای ئەسڵی کراتینگ دانگ بۆ ئەوەی لەگەڵ تامی بەکاربەرانی ڕۆژئاوا بگونجێت. تیمێکی پسپۆڕی کیمیایی و خواردنەوەی دامەزراند بۆ پەرەپێدانی فۆرمۆڵایەکی نوێ کە تێیدا شیرینی و گازی زیاتری تێدابوو. لە ساڵی 1987، یەکەم بوتڵی ڕێدبۆڵ لە نەمسا، وڵاتی دایکی کۆمپانیاکە، خرایە بازاڕەوە. دیزاینی بوتڵەکە زۆر جیاواز بوو لە خواردنەوە تەقلیدیەکان - باریک و درێژ، لەگەڵ لۆگۆی دوو گای سوور کە بەرەو یەک دەڕوانن. ئەم دیزاینە تایبەتە بوو بە یەکێک لە هێما بەناوبانگەکانی برەندەکە.
گەشەکردن و بڵاوبوونەوەی جیهانی
سەرەتا، ڕێدبۆڵ تەنها لە نەمسا دەفرۆشرا، بەڵام بە خێرایی بڵاوبووەوە بۆ وڵاتانی دراوسێ. لە ساڵی 1989 دا، کۆمپانیاکە ڕێد بۆڵی هەناردەکرد بۆ هەنگاریا، لە ساڵی 1992 دا گەیشتە ئەڵمانیا. ستراتیژی بڵاوبوونەوەی نێودەوڵەتی ڕێدبۆڵ زۆر وریایانە بوو - هەر جارە و وڵاتێکی نوێیان دەکردەوە، دوای لێکۆڵینەوەی ورد لە بازاڕەکە و دڵنیابوون لە ئامادەبوونی ژێرخانی پێویست. لە ساڵی 1997 دا، ڕێدبۆڵ گەیشتە وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، کە بوو بە خاڵێکی وەرچەرخان لە مێژووی کۆمپانیاکەدا. لە ئەمریکا، کۆمپانیاکە ڕووبەڕووی کێبڕکێیەکی بەهێز بووەوە لەلایەن برەندە گەورەکانی خواردنەوەوە، بەڵام توانی جێگەی خۆی بکاتەوە و ببێتە پێشەنگی بازاڕی خواردنەوە وزەبەخشەکان.
ستراتیژی بازاڕگەری و برەندسازی
یەکێک لە گرنگترین هۆکارەکانی سەرکەوتنی ڕێدبۆڵ، ستراتیژی بازاڕگەری داهێنەرانەی بوو. ماتەشیتز، کە پێشتر لە بواری بازاڕگەریدا کاری کردبوو، دەیزانی گرنگی دروستکردنی برەندێکی بەهێز چەندە. لە جیاتی ڕیکلامی تەقلیدی لە تەلەفزیۆن و ڕۆژنامەکان، ڕێدبۆڵ ستراتیژیەکی جیاوازی گرتەبەر. کۆمپانیاکە تەرکیزی کردە سەر بازاڕگەرییەکی جیاواز و پەیوەندی ڕاستەوخۆ لەگەڵ بەکاربەران. تیمەکانی ڕێدبۆڵ بە ئۆتۆمبێلی تایبەتی کۆمپانیاکە دەگەڕان و خواردنەوەکەیان بە خۆڕایی دابەش دەکرد لە زانکۆکان، یانە شەوانەکان، و شوێنە گشتیەکان. هەروەها کۆمپانیاکە دەستی کرد بە سپۆنسەری چالاکی وەرزشەکان
ڕێدبۆڵ لە وەرزش و ملمانێکاندا
ڕێدبۆڵ تەنها خواردنەوەیەک نییە، بەڵکو بووە بە بەشێکی گرنگ لە دنیای وەرزش. لە ساڵی 2004 دا، کۆمپانیاکە یانەی فۆرمۆلا وەنی ڕێد بۆڵ ڕەیسینگی کڕی و لە ماوەیەکی کەمدا توانی چەندین جار پاڵەوانێتی جیهانی بباتەوە. هەروەها کۆمپانیاکە خاوەنی چەندین تیمی تۆپی پێیە لە وڵاتانی جیاواز، وەک ڕێد بۆڵ سالزبۆرگ لە نەمسا و ڕێد بۆڵ نیویۆرک لە ئەمریکا. یەکێک لە داهێنانە هەرە سەرنجڕاکێشەکانی ڕێدبۆڵ لە بواری وەرزشدا، دروستکردنی پێشبڕکێ و ڕووداوی تایبەت بە خۆیەتی. بۆ نموونە، ڕێد بۆڵ ستراتۆس، کە تێیدا فێلیکس باومگارتنەر لە بەرزایی 39 کیلۆمەتر لە ئاسمانەوە خۆی هەڵدایە خوارەوە، یان ڕێد بۆڵ ئێر ڕەیس کە تێیدا فڕۆکەوانان لە نێو شارەکاندا پێشبڕکێ دەکەن.
داهات و سەرکەوتنی دارایی
ڕێدبۆڵ لە ڕووی داراییەوە یەکێک لە سەرکەوتووترین کۆمپانیاکانی جیهانە. لە ساڵی ٢٠٢٢دا، کۆمپانیاکە توانی زیاتر لە ١١.٤ ملیار کێسی خواردنەوەکە بفرۆشێت لە سەرتاسەری جیهاندا. ئەمەش بووە هۆی ئەوەی داهاتێکی سافی زیاتر لە ٩.٧ ملیار یۆرۆ تۆمار بکات. کۆمپانیاکە لە سەرەتای دامەزراندنیەوە لە ساڵی ١٩٨٤ەوە، گەشەیەکی بەردەوامی بە خۆیەوە بینیوە. لە ساڵی ١٩٨٧دا تەنها ١ ملیۆن قوتوو فرۆشرا، بەڵام لە ساڵی ٢٠٠٠دا ئەم ژمارەیە گەیشتە ملیارێک قوتوو. ئەم گەشەکردنە خێرایە بووە هۆی ئەوەی دیتریش ماتەشیتز ببێتە یەکێک لە دەوڵەمەندترین کەسەکانی نەمسا و ئەوروپا.
بەشێکی گرنگی داهاتی کۆمپانیاکە لە ڕێگەی:
١. فرۆشی ڕاستەوخۆی خواردنەوەکە: نزیکەی ٧٥٪ی داهاتی کۆمپانیاکە
٢. مۆڵەتی بازرگانی و هاوبەشییەکان: ١٥٪
٣. چالاکییە وەرزشییەکان و ڕووداوەکان: ١٠٪
کۆمپانیاکە سیاسەتێکی داهێنەرانەی لە بواری وەبەرهێناندا گرتووەتە بەر:
- وەبەرهێنان لە تیمە وەرزشییەکان: وەک تیمەکانی فۆرمۆڵا ١ (ڕێدبۆڵ ڕەیسینگ و ئالفا تاوری)
- کڕینی یانە وەرزشییەکان: وەک ڕێدبۆڵ سالزبۆرگ، ڕێدبۆڵ لایپزیگ
- وەبەرهێنان لە ڕووداوە وەرزشییەکان: وەک ڕێدبۆڵ سترایتۆس، ڕێدبۆڵ کلیف دایڤینگ
هەروەها کۆمپانیاکە خاوەنی چەندین کارگەی بەرهەمهێنانە لە وڵاتە جیاوازەکان کە ڕۆژانە ملیۆنان قوتوو بەرهەم دەهێنن. ئەمەش یارمەتی داوە لە کەمکردنەوەی تێچووی گواستنەوە و زیادکردنی قازانج.
کاریگەری کۆمەڵایەتی و ڕەخنەکان
لەگەڵ سەرکەوتنە گەورەکەیدا، ڕێدبۆڵ ڕووبەڕووی چەندین ڕەخنە بووەتەوە:
١. کاریگەری تەندروستی:
- بڕی زۆری کافاین
- شەکری بەرز
- مەترسی تێکەڵکردن لەگەڵ کحول
٢. بازاڕگەری بۆ مێرمنداڵان:
- ڕەخنەگران پێیان وایە کۆمپانیاکە زۆر جەخت لەسەر کەسانی گەنج دەکاتەوە
- بەکارهێنانی کەسایەتییە ناسراوەکان بۆ ڕاکێشانی گەنجان
٣. کاریگەری ژینگەیی:
- بەکارهێنانی قوتووی ئەلەمنیۆم
- پاشماوەی پلاستیکی
- کاریگەری بەرهەمهێنان لەسەر ژینگە
دەرەنجام
ڕێدبۆڵ نموونەیەکی سەرکەوتووی گۆڕینی بیرۆکەیەکی سادە بۆ ئیمپراتۆریەتێکی جیهانییە. سەرەڕای ڕەخنەکان، کۆمپانیاکە توانیویەتی پێگەی خۆی وەک پێشەنگی بازاڕی وزەبەخشەکان بپارێزێت و بەردەوام بێت لە داهێنان و گەشەکردن.
سەرچاوەکان
25 بینین
