ناوه‌ڕۆك
پێناسە و چەمکی ئەگۆرافۆبیا
ئەگۆرافۆبیا یەکێکە لە جۆرەکانی فۆبیا کە ترسێکی زۆر و نائاسایی لە شوێنە گشتییەکان و دەرەوەی ماڵ دروست دەکات. ئەم دۆخە دەروونییە کاریگەری نەرێنی لەسەر ژیانی ڕۆژانەی تاکەکان دروست دەکات. کەسی تووشبوو هەست بە ترس و دڵەڕاوکێی زۆر دەکات کاتێک لە شوێنێکی قەرەباڵغ یان شوێنێک کە پێی وایە ناتوانێت بە ئاسانی لێی دەرباز ببێت. ئەم ترسە دەبێتە هۆی ئەوەی کە تاک خۆی لە زۆربەی چالاکییە کۆمەڵایەتییەکان دوور بخاتەوە و تەنانەت نەتوانێت بۆ پێداویستییە سەرەتاییەکانی ژیانی دەربچێت.
هۆکارەکانی تووشبوون بە ئەگۆرافۆبیا
هۆکارەکانی ئەگۆرافۆبیا فرەچەشنن و دەکرێت بۆ چەندین فاکتەر بگەڕێتەوە. یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکان ئەزموونی ناخۆش و تراوماتیکە کە کەسەکە لە ڕابردوودا تووشی بووە. بۆ نموونە، ڕووداوێکی ناخۆش لە شوێنێکی گشتی، هەڵمەتی پانیک یان هەستکردن بە بێهێزی لە شوێنێکی قەرەباڵغ. هەروەها فاکتەری ژینگەیی و بۆماوەیی ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن. کەسانێک کە خێزانەکانیان مێژووی نەخۆشی دەروونی یان فۆبیایان هەیە، زیاتر لە مەترسی تووشبوون بە ئەگۆرافۆبیادان.
نیشانەکان و دەرکەوتەکانی ئەگۆرافۆبیا
نیشانەکانی ئەگۆرافۆبیا جیاوازن و لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر دەگۆڕێن. بەڵام هەندێک نیشانەی باو هەن وەک: لێدانی خێرای دڵ، ئارەقکردنەوەی زۆر، هەناسەتەنگی، سەرگێژخواردن، هەستکردن بە سڕبوون، ترسی لەدەستدانی کۆنترۆڵ، هەستکردن بە شەرمەزاری لە بەردەم خەڵک و ترس لە مردن. زۆرجار ئەم نیشانانە کاتێک دەردەکەون کە کەسەکە لە شوێنێکی گشتی یان قەرەباڵغ دەبێت، یان تەنانەت بیر لە دەرچوون لە ماڵ دەکاتەوە.
کاریگەرییەکانی لەسەر ژیانی ڕۆژانە
ئەگۆرافۆبیا کاریگەری قووڵی لەسەر هەموو لایەنەکانی ژیانی کەسی تووشبوو هەیە. لە ڕووی پیشەییەوە، زۆربەی تووشبووان ناتوانن بەردەوام بن لە کارکردن یان دەبێت کارێک هەڵبژێرن کە بتوانن لە ماڵەوە ئەنجامی بدەن. پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان بە توندی کاریگەریان لێ دەکەوێت، چونکە کەسەکە خۆی لە کۆبوونەوە و بۆنە کۆمەڵایەتییەکان دوور دەخاتەوە. تەنانەت کاری ڕۆژانەی وەک کڕینی پێداویستی، سەردانی دکتۆر یان بەشداریکردن لە چالاکییە ئاساییەکان دەبێتە ئەرکێکی قورس.
شێوازەکانی چارەسەر
بەختەوەرانە، چەندین شێوازی چارەسەر هەن بۆ ئەگۆرافۆبیا. تیراپی دەروونی، بەتایبەت تیراپی ڕەفتاری-مەعریفی (CBT)، یەکێکە لە کاریگەرترین چارەسەرەکان. لەم تیراپیەدا، کەسەکە فێر دەبێت چۆن بیرکردنەوە نەرێنییەکانی بگۆڕێت و بەرەبەرە ڕووبەڕووی ترسەکانی ببێتەوە. دەرمانی پزیشکی وەک دژە خەمۆکی و دژە دڵەڕاوکێ دەتوانن یارمەتیدەر بن. هەروەها تەکنیکەکانی خاوبوونەوە، مەدیتەیشن و ڕاهێنانی هەناسەدان دەتوانن یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکان بدەن.
خۆپاراستن و ڕێگرتن
خۆپاراستن لە ئەگۆرافۆبیا پێویستی بە تێگەیشتن و ناسینی هۆکارە سەرەکییەکانی هەیە. گرنگە کە کەسەکە فێربێت چۆن لەگەڵ سترێس و دڵەڕاوکێ مامەڵە بکات. ڕاهێنانی جەستەیی ڕێکوپێک، خەوی باش و خۆراکی تەندروست دەتوانن یارمەتیدەر بن. هەروەها گرنگە کە کەسەکە پشتیوانی کۆمەڵایەتی هەبێت و لە کاتی پێویستدا داوای یارمەتی پسپۆڕانە بکات.
پەیوەندی ئەگۆرافۆبیا لەگەڵ نەخۆشییە دەروونییەکانی تر
ئەگۆرافۆبیا زۆرجار لەگەڵ نەخۆشییە دەروونییەکانی تر دەردەکەوێت. هەڵمەتی پانیک، خەمۆکی و دڵەڕاوکێی گشتی باوترین نەخۆشییەکانن کە لەگەڵ ئەگۆرافۆبیا دەردەکەون. ئەمەش وا دەکات چارەسەر ئاڵۆزتر بێت و پێویستی بە ڕێکارێکی فرەلایەن هەبێت بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ هەموو لایەنەکانی کێشەکە.
ئەگۆرافۆبیا لە کۆمەڵگادا
بەداخەوە، زۆرجار کۆمەڵگا تێگەیشتنێکی دروستی بۆ ئەگۆرافۆبیا نییە. هەندێک کەس پێیان وایە کە ئەمە تەنها ترسێکی سادەیە و کەسەکە دەتوانێت بە ئاسانی بەسەریدا زاڵ ببێت. ئەم تێنەگەیشتنە دەبێتە هۆی ئەوەی کە زۆر کەس شەرم بکەن لە داواکردنی یارمەتی. گرنگە کە هۆشیاری کۆمەڵایەتی لەسەر ئەم نەخۆشییە زیاد بکرێت و پشتیوانی زیاتر بۆ کەسانی تووشبوو دابین بکرێت.
کۆتایی
ئەگۆرافۆبیا نەخۆشییەکی دەروونی جددییە کە پێویستی بە تێگەیشتن و چارەسەری گونجاو هەیە. بە یارمەتی پسپۆڕان و پشتیوانی خێزان و کۆمەڵگا، زۆربەی کەسانی تووشبوو دەتوانن فێربن چۆن لەگەڵ ئەم دۆخەدا مامەڵە بکەن و ژیانێکی ئاسایی بگەڕێننەوە. گرنگە کە ستیگما و شەرمەزاری پەیوەست بەم نەخۆشییە کەم بکرێتەوە و کەسانی تووشبوو هان بدرێن بۆ وەرگرتنی یارمەتی پێویست.
سەرچاوەکان
34 بینین
