ناوه‌ڕۆك
ناساندن
هۆڵی وەرزشی-Gym (بە ئینگلیزی: Gymnasium، بە عەرەبی: صالة الرياضية) جیم، کورتکراوەی هۆڵی وەرزشە (هۆڵەکانی وەرزش یان هۆڵی وەرزش)، وەک ماڵێکە بۆ وەرزشکاران. وشەکە لە زاراوەی یۆنانی کۆن وەرگیراوە کە لەشجوانییە. لە وڵاتانی ڕۆژئاوادا زۆرجار هۆڵەکانی وەرزش باس لەو شوێنانە دەکەن کە یاریگای ناوەوە یان دەرەوەیان هەیە بۆ تۆپی باسکە، هۆکی، تێنس، بۆکسێن یان زۆرانبازی، هەروەها ئامێرەکانی تێدایە کە بۆ ڕاهێنانی گەشەپێدانی جەستەیی بەکاردەهێنرێن. ئامێری هۆڵی وەرزشی وەکو باربێڵ، تەختەی بازدان، ڕێڕەوی ڕاکردن، تۆپی تێنس، یاریگای کریکێت و شوێنی شمشێربازی بۆ ڕاهێنان بەکاردەهێنرا. هۆڵەکانی وەرزش لە یۆنانی کۆن بەناوبانگ بوون، کە بریتیبوون لە لەشجوانی مێدیکا، یان چارەسەری فیزیایی بۆ یارمەتیدانی نەخۆش و بریندارەکان، هەروەها بۆ لەشجوانی و وەرزش، لە بۆکسێنەوە بۆ سەماکردن تاوەکو پەت پەتێن و چەندان جۆری تر.
مێژوو یەکەمین هۆڵی وەرزشی تۆمارکراو مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ زیاتر لە ٣٠٠٠ ساڵ لەمەوبەر لە فارسی کۆن، کە بە زورخانە ناسرابوون. لەسەردەمی یۆنانی و ڕۆمانییەکاندا هۆڵەکانی وەرزش زیاتر بۆ خزمەتکردنی بواری سەربازی بەکارهێنراوە بۆ ڕاهێنان. لەسەدەی هەژدەیەمدا سالزمان پیاوێکی ئایینی ئەڵمانی بوو هۆڵێکی وەرزشی کردەوە، کە وەرزشی جەستەیی فێری خەڵکی دەکرد لەوانە؛ ڕاکردن و مەلەکردن بوون. لە ساڵی ١٨٢٥ کە کۆچبەرێکی ئەڵمانی بە ناوی دکتۆر چاڵز بێک یەکەم هۆڵی وەرزشی لە ئەمریکا کردەوە. لە دونیای هاوچەرخدا زۆربەی خەڵکی بۆ دروسبوونی ماسولکەکانیان سەردانی هۆڵی وەرزشی دەکەن یاخود بۆ دابەزاندنی کێشیان.
جۆرەکانی هۆڵی وەرزشی
جۆری هۆڵی وەرزشی زۆرە و جۆرەکانی هۆڵی وەرزشیش بەردەوام لە پەرەسەندندان. هۆکارێک بۆ زۆربوونی جۆرەکانی هۆڵی وەرزش ئەوەیە کە تاکەکان ئامانج و ئارەزوو و ئارەزووی ناوازەی لەشجوانییان هەیە.
لێرەدا چەند جۆری جیاوازی هۆڵی وەرزشی بوونی هەیە کە بریتین لە :
•هۆڵەکانی وەرزشی سەرکەوتن بەسەر بەردەکاندا: (ئەو دیوارانەی کە بەردی پێوە نووسێنراوە لەڕێگەی پەتێکەوە سەردەکەوی بەسەر دیوارەکاندا بە یارمەتی چەنەها بەردی ڕەنگاو ڕەنگ) هۆڵەکانی وەرزشی شاخەوانی بەرد سەنتەری وەرزشین بۆ فێربوونی شاخەوانی بەرد و مەشقکردن بۆ پێشبڕکێکانی شاخەوانی.
•هۆڵی وەرزشی پاوەرلیفتینگ: هۆڵەکانی وەرزشی پاوەرلیفتینگ تایبەتمەندن بە وەرزشی بەهێز و ئامێری جیاوازیان هەیە لە هۆڵی وەرزشی. زۆرجار هۆڵەکانی وەرزشی پاوەرلیفتینگ دامبڵیان هەیە بە کێشی قورستر لەوەی کە ئاسایی لە هۆڵەکانی وەرزشدا دەبینرێت و قەفەزی پاوەر کە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ بڕێکی زیاتر لە کێش دروستکراون بۆ سکوات و ڕاهێنانەکانی تر لەخۆدەگرێت.
•هۆڵی وەرزشی کرۆس فیت: هۆڵەکانی وەرزشی کرۆس فیت ڕۆژانە ڕاهێنانی ڕۆژ (WOD) ئەنجام دەدەن. کە فەلسەفەی بەرزکردنەوەی چڕی بەرز و وەرزشی کرۆس فیت پەیڕەو دەکەن. کرۆس فیت بەرنامەیەکی وەرزشی چڕی بەرزە و جوڵەیەکی چالاک و پەمپکردنی دڵ و ڕاهێنانەکانی تێدایە کە لەگەڵ ڕاهێنانەکانی کاردیۆ تێکەڵ دەکرێت. بەگشتی، ڕاهێنانەکانی کرۆس فیت ڕاهێنانە کاراییەکان لەخۆدەگرن کە بەشداربووان لە ماوەی ژمارەیەک خولدا تەواویان دەکەن، کە کات یان مەودای دیاریکراویشی هەیە.
•هۆڵی وەرزشی بوتیک: هۆڵەکانی وەرزشی بوتیک بریتین لە هۆڵی وەرزشی بچووکی تایبەت کە بریتین لە هۆڵی وەرزشی ئاست بەرز، یۆگا، پیلاتس، فۆڕمی تایبەتی ڕاهێنانی هێز و هونەری جەنگی.
•هۆڵی وەرزشی ٢٤ کاتژمێری: هۆڵی وەرزشی بچووک تا گەورەن کە ڕێگە بە چوونە ژوورەوە دەدەن لە هەر کاتێکی ڕۆژ و شەودا.
•هۆڵی وەرزشی بچووک بە گروپی بچووک: ئەم هۆڵانە تایبەتن بە ڕاهێنانە بچووکەکان و کەمەکان بە تایبەتی ڕاهێنانەکانی زومبا، بەرنامەکانی ئەدای وەرزشی.
•هۆڵی وەرزشی ئافرەتان: لەم هۆڵانەدا تەنها ڕێگە بە ئافرەتان دەدرێت ڕاهێنان بکەن ڕۆژانە، هۆڵی وەرزشی ئافرەتان دەتوانێت شوێنێکی بەهێزکەر بێت بۆ بەدیهێنانی ئامانجەکان. هۆڵەکانی وەرزشی ئافرەتان چەندین بژاردەی ڕاهێنان پێشکەش دەکەن لەوانە ڕاهێنانی هێز و کلاسەکانی سەما. زۆرێک لە وەرزشوانانی مێینە زۆرجار هەست بە ئاسوودەیی زیاتر دەکەن لە هۆڵی وەرزشی تەنها ئافرەتان، بە تایبەت ئەگەر تازە بن لە وەرزشکردن یان سەرنجی نەخوازراویان پێ باشترە.
سوودەکانی چوونە هۆڵی وەرزش چین؟
• باشتربوونی تەندروستی جەستەیی لە بوارەکانی وەک هێزی ماسولکەکان، بەرگەگرتن، تەندروستی دڵ و خوێنبەرەکان.
• دەرکەوتووە کە وەرزشکردن پشتگیری لە سوودەکانی تەندروستی دەروونی دەکات، وەک کەمکردنەوەی فشار و دڵەڕاوکێ لە هەمان کاتدا بەهێزکردنی باری دەروونی و متمانە بەخۆبوون.
•سووتاندنی کالۆری لە هۆڵی وەرزش یارمەتی زیادکردنی میتابۆلیزم دەدات بۆ سووتاندنی کالۆری زیاتر تەنانەت دوای ڕاهێنان. ئامادەبوونی بەردەوام لە هۆڵی وەرزش یارمەتی زیادکردنی وزە دەدات، لە ڕێگەی زیادکردنی میتابۆلیزم و باشترکردنی سوڕی خوێن و کەمکردنەوەی ماندوێتی.
•وەرزشکردنی بەردەوام کوالیتی خەو باشتر دەکات بەو پێیەی ڕێگەت پێدەدات خێراتر بخەویت و زیاتر بخەویت. وەرزشکردنی بەردەوام یارمەتیت دەدات هەست بە باشتربوون بکەیت و باشتر دەربکەویت و وزەت هەبێت.
چەند جار پێویستە بچیتە هۆڵی وەرزش؟
کۆلێژی پزیشکی وەرزشی ئەمریکی پێشنیاری ئەوە دەکات کە لانیکەم ١٥٠ خولەک وەرزشی ئایرۆبیکی چڕی مامناوەند (یان ٧٥ خولەک چالاکیی چڕ) لە هەفتەیەکدا ئەنجام بدرێت جگە لە لانیکەم دوو ڕۆژ لە هەفتەیەکدا ڕاهێنانی بەهێز ئەنجام بدرێت. باشترە بە هێواشی دەست پێ بکەیت و بە شێوەیەکی باش خۆت بنیات بنێیت بۆ راهێنانەکانت، نەک زۆر زوو و زۆر خێرا و مەترسی پێکانێک بۆ دروست ببێت چونکە ئەم هۆکارە دەبێتە هۆی ئەوەی کە دووربکەویتەوە لە ڕاهێنانەکانت.
