ناوه‌ڕۆك
ناساندن
سیفەتەکانی مرۆڤی باش (بە ئینگلیزی: Characteristics of a good person، بە عەرەبی: صفات الإنسان الطيب)
سیفەتەکانی کەسێک کە لەگەڵ کەسانی تردا باش و میهرەبانە
مرۆڤی باش بە تایبەتمەندی باش دەناسرێتەوە کە لە کاتی مامەڵەکردن لەگەڵیاندا ڕەنگدانەوەی لەسەر کەسانی دیکە دەبێت و گرنگترینی ئەم تایبەتمەندیانەش ئەمانەن:
ڕاستگۆیی
ڕاستگۆیی یەکێکە لەو سیفەتانەی کە پەیوەندی بە کەسێکی باشەوە هەیە، بەو پێیەی کە ئەو حەز دەکات ئەم سیفەتە لە پەیوەندییە جیاوازەکانیدا بەرجەستە بکات بۆ دڵنیابوون لە سەرکەوتنی. هەروەها دەستپاکی و ڕاشکاوی وەک ڕێگایەک بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەوانی تردا بەکاردەهێنێت، ئەو بە باشی پێی وایە درۆکردن پەتی کورتەو پردی پەیوەندییە بەهێزەکان لەناو دەبات.
پەرەپێدانی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان
مرۆڤەکان بەگشتی و بەتایبەتی کەسی باش، هەوڵدەدات پەیوەندی لەگەڵ کەسانی تردا پەرەپێبدات و ئاگاداری ئەوان بێت، بەو پێیەی دەستپێشخەری دەبێت بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ هاوڕێکانی، بەتایبەتی لەگەڵ ئەوانەی کە ماوەیەکی زۆرە پەیوەندیکردنی لەگەڵیان پچڕاوە، ئەمەش وایکردووە ئەم کارە ببێتە ڕێگەیەک بۆ گەڕاندنەوەی جوانترین یادگاری و ساتەکانی خۆشی نێوانیان.
تەواوکردنی کارە چاکەکان
مرۆڤی باش بە توانای زۆر شت دەناسرێتەوە کە کەسانی دیکە دڵخۆش دەکەن، تەنانەت ئەگەر شتگەلێکی سادەش بن، وەک مامەڵەکردنی میهرەبانانە لەگەڵ کەسانێک کە ڕۆژێک زویریان کردووە.
دادپەروەری
مرۆڤی باش قەدری کەسانی دیکە دەزانێت و بە شێوەیەکی دادپەروەرانە و شەفاف مامەڵەیان لەگەڵدا دەکات، لەوێدا مافی خۆی دەدات بە هەموو کەسێک، هەوڵدەدات بە پەیڕەوکردنی شێواز و هونەرەکانی پەیوەندیکردن و مامەڵەی ئاست بەرز، خۆشەویستی و ڕێزگرتن لە دەوروبەری خۆی نیشان بدات.
ڕێزگرتن لە دایک و باوک
سەرەڕای نیگەرانییە جیاوازەکانی ژیان، کەسێکی باش و میهرەبان باوەڕی بە گرنگی ڕێزگرتن لە دایک و باوکی هەیە، چونکە کاتێکی تەواو دەدۆزێتەوە بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ دایک و باوکی و قسەکردن لەگەڵیان و هەرچۆنێک بێت ئاگاداریان بێت.
ڕێزگرتن
مرۆڤی باش ڕێز لە کەسانی تر دەگرێت و هەوڵ دەدات ڕێگای گونجاو بدۆزێتەوە بۆ ڕەفتارکردن لەگەڵ کەسانی تر بەبێ ئەوەی هەستەکانیان ئازار بدات، وشەی گونجاو لە بارودۆخە جیاوازەکاندا هەڵدەبژێرێت و دوور دەکەوێتەوە لە بەکارهێنانی وشەی ئازاربەخش هەروەها سنوورەکانی خۆی لەگەڵ کەسانی تردا دەزانێت و خۆی لە شکاندنیان بەدوور دەگرێت ڕێز لە پیرۆزی نهێنییەکان دەگرێت و دەیانپارێزێت، ئەو ڕێگا دڕکاویانەش دادەخات کە دەنگۆی تێدا زۆرە وەک قسەکردن لەسەر کەسانی دیکە لە غیابی ئەواندا، کەسێکی باش ڕێز لە هەموو کەسێک دەگرێت و لەسەر هەمان بنەما مامەڵەیان لەگەڵ دەکات، دوور لە ڕەگەزپەرستی ئایین، ڕەگەز ،یان ناسنامە، لەکاتێکدا هەوڵدەدات ڕێگەی هاوبەش لە نێوان خۆی و کەسانی دیکەدا بدۆزێتەوە، بە تایبەت بۆ کەسانی نامۆ، وەک باسکردنی بابەتگەلێکی گشتی کە ڕۆحی چەقبەستوویی زیاد دەکەن.
بەخشندەیی
مرۆڤی باش بە سیفەتی بەخشندەیی تایبەتمەندە، بەو پێیەی زۆر خۆشبەختە کاتێک بەشێک لەو شتانەی کە خاوەنیەتی بە شێوەیەکی عەقڵانی دەیدات بە کەسانی دیکە، وەک پێدانی دیاری بە کەسێک، وەک چۆن مرۆڤی باش بەخشندەیی خۆی ڕەنگدەداتەوە بە نیشاندانی هەستەکانی بۆ کەسانی تر، بە گرنگیپێدانیان، وەک ناردنی پەیامێک لە ڕێگەی ئیمەیڵەوە بۆ کەسێکی نزیک بۆ دۆخێک بۆ دەربڕینی خۆی کە چەندە سوپاسگوزارە، یان نووسینی تێبینییەکی سەرنجڕاکێش و ئەرێنی بۆ هاوکارێک لە شوێنی کارەکەی.
جێپەنجەیەکی ئەرێنی بەجێدەهێڵێت
مرۆڤی باش لە هەر شوێنێک بێت جێپەنجەیەکی ئەرێنی بەجێدەهێڵێت، لەکاتێکدا هەوڵدەدات بۆ ئەمانەی خوارەوە:
- دڵنیابوون لە پاکوخاوێنی ژینگە بە لابردنی پیسی لەسەری.
- دڵنیابوون لە ڕیسایکلکردنی شتە جۆراوجۆرەکانی کۆکراوە.
- کڕینی بەرهەمی جۆراوجۆری نیشتمانی بۆ پەرەپێدانی بەرهەمی ناوخۆیی.
- بەخشینی شتومەکی ناپێویست یان کەم بەکارهێنراو.
لێبووردەیی
مرۆڤی باش بە توانای زاڵبوون بەسەر هەڵە و هەڵەکانی ئەوانی تردا دەناسرێتەوە، و لە هەڵەکانیان خۆش دەبێت ئەمەش وای لێدەکات کەسێکی لێبوردە و هاوسۆز و خۆشەویست بێت.
دڵنەرمی
مرۆڤی باش بە کەسێکی میهرەبان دادەنرێت کە کەسانی دیکەی خۆشدەوێت، و کۆنترۆڵی کاردانەوەکانی و کوالیتی کردارەکانی و شێوازی قسەکردنی دەکات، بە دانانی خۆی لە شوێنی لایەنی بەرامبەر و بینینی دیدگای پێچەوانە.
دەستخۆشیکردن لە کەسانی تر
مرۆڤی باش زۆر حەز دەکات دەستخۆشی لە کەسانی دیکە بکات بۆ بڵاوکردنەوەی خۆشەویستی لە نێوان خەڵکدا، لە ڕێگەی هەڵوێستی سادە کە پشتگیری لەم کارە دەکەن، وەک ستایشکردنی ئەو وشە شیعریانەی کە هاوکارێکی لە شوێنی کارەکەیدا نووسیویەتی.
گوێگرتن لە کەسانی تر
مرۆڤی باش درک بە گرنگی گوێگرتن لە کەسانی تر دەکات، پێی وایە ئەمە گوزارشت لە خەمخۆری و خۆشەویستی دەکات هەوڵ دەدات هەستەکانی لەسەر ئەو کەسە چڕ بکاتەوە کە قسەی لەگەڵ دەکات، خۆی لە سەرقاڵکردنی جۆراوجۆر بەدوور دەگرێت وەک بەکارهێنانی مۆبایل، هەروەها حەز دەکات کارلێکی باشی هەبێت لە کاتی گفتوگۆکەدا بە پرسیارکردنی زۆر کە ئارەزووی ڕەها بۆ لایەنی بەرامبەر دەربڕن.
خۆبەخشی
مرۆڤی باش هەروەک چۆن خۆی خۆش دەوێت، ئەوانی تریشی خۆشدەوێت، وە پێویستییەکانیان لەبەرچاو دەگرێت وەک ئەوەی پێویستییەکی بەپەلەی کەسی بن ئەو خۆشبەخت دەبێت کاتێک شتێک پێشکەش بە کەسانی تر دەکات یان پێیان دەدات، تەنانەت ئەگەر خۆشی پێویستی بێت. هەروەها هەمیشە هەوڵدەدات دەستپێشخەری بکات بۆ ئەوەی ئەوانی دیکە بخاتە پێش خۆیەوە، و قوربانی بدات بۆ بەختەوەرییان، پێی وایە کە خۆبەخشی کاریگەرییەکی ڕاستەوخۆیە لە باشترکردنی باری دەروونی و کەمکردنەوەی فشار و دڵەڕاوکێ.
سیفەتەکانی مرۆڤی باش بەرامبەر بە خۆی
مرۆڤی باش سیفەتی ناوەکی هەیە کە کاریگەری ئەرێنی لەسەر بنیاتنانی کەسایەتییەکەی هەیە و گرنگترین لەو سیفەتانەش ئەمانەن:
بوێری
مرۆڤی باش ئەوەندە بوێری هەیە کە ڕووبەڕووی ئەو نادادپەروەرییە ببێتەوە کە بەرامبەر بە خۆی و کەسانی دیکەش کراوە، و تێدەگات کە بوێری باشترین ڕێگایە بۆ نیشاندانی باشترین بەهاکان، بەو پێیەی توانای بەرگەگرتنی هەڵەکانی هەیە.
ژیری
مرۆڤی باش بەو حیکمەتە تایبەتمەندە کە وای لێدەکات کارەکان بە شێوەیەکی دروست بەڕێوەببات، بە لەبەرچاوگرتنی لێکۆڵینەوە لە داتاکان، پشتڕاستکردنەوەی زانیاریەکان، و وەرگرتنی ئامۆژگاری و ڕاوێژکاری لە کەسانی دیکە، بۆ گەیشتن بە ئەنجامێکی دروست لەسەر بنەمای میانڕەوی و نێوەندگیری و دوور لە توندڕەوی یان شەڕانگێزی.
کۆنتڕۆڵکردنی هەستەکان
مرۆڤی باش تایبەتمەندە بە توانای کۆنترۆڵکردنی ئەو هەست و سۆزانەی کە مرۆڤ لە ئەنجامی بەرکەوتنی بە بارودۆخە سەختەکاندا کە کاریگەری لەسەر دروست دەکەن و دەبێتە هۆی ئەوەی هیوای لەدەست بدات یان توڕەیی وروژاندنی، بەو پێیەی توڕەیی خۆی لە ڕێگەیەوە سنووردار دەکات بۆ گفتوگۆی ئاشتیانە و تەرخانکردنی کاتێکی پێویست بۆ گەیشتن بە بڕیاری گونجاو، هەروەها دوورکەوتنەوە لە تاوانبارکردنی کەسانی دیکە، مرۆڤی باش بەرپرسیارێتی هەڵەکانی لە ئەستۆ دەگرێت، هەروەها بە توانای کەمکردنەوەی بارگرانی توڕەیی لەسەر کەسانی دیکە بە گوێگرتن لە قسەکانی ئەوان و بوونیان تایبەتمەندە لەو ماوەیەدا ئارام و سەبر گرە، لە هەمان کاتدا وریا بن لە پێشکەشکردنی دەستی یارمەتی و ئەگەر پێویست بوو.
ڕۆحی ئەرێنی
مرۆڤی باش ڕۆحێکی ئەرێنی هەیە، بەو پێیەی سەرنجی لەسەر لایەنی گەشاوەی بارودۆخە جیاوازەکانە، هەوڵی زۆر دەدات بۆ هەنگاونان بەرەو داهاتوویەکی گەش و جوان و چەندین ڕێگا دەکێشێت کە ناکۆکی و کێشە جۆراوجۆرەکان چارەسەر دەکات.
باوەڕ بەخۆبوون
هەستکردن بە ئیرەیی دوورە لە کەسێکی باش، بەو پێیەی مرۆڤی باش باوەڕ بە خۆی دەکات و دڵنیایە لەوەی کە کەسایەتییەکی ئایدیاڵ نییە کە خاوەنی هەموو سیفەتێکی ئەرێنی بێت.
کەسی باش
مرۆڤی باش کەسێکە کە بە سیفەتە باشەکان تایبەتمەندە، کە لە سوودی خۆی و کەسانی دیکەدا ڕەنگ دەداتەوە، هەرچەندە فەیلەسوفەکان لەسەر پێناسەکردنی چەمکی وردی مرۆڤی باش ناکۆکن، بەڵام ئەو کەسە دەبێت خاوەنی سیفەتی باش بێت، وەک چۆن پەیوەندی بە کەسێکی باشەوە هەیە لەگەڵ پەیڕەوکردنی یاسا گشتییەکان و دوورکەوتنەوە لە تایبەتمەندیە نەرێنیەکای وەک دووڕویی یان درۆکردن مرۆڤی باشیش هەموو هەوڵێک دەدات بۆ بڵاوکردنەوەی چاکە بە هەموو شێوەکانییەوە بۆ هەوڵدان بۆ بەدیهێنانی ئەرکە بەسوودەکان کە دەبێتە هۆی چاکسازی لە کۆمەڵگا و پاراستنی پەروەردەی نەوەیەک کە بە باشترین ئەخلاق تایبەتمەندە.
