ناوه‌ڕۆك
ناساندن
چۆن خۆمان بۆ ڕەمەزان ئامادە بکەین؟ (بە عەرەبی: كيف نستعد لرمضان؟، بە ئینگلیزی: ?How to prepare for Ramadan)، مانگی ڕەمەزان مانگێکی پیرۆزە و سەرجەم موسوڵمانان خۆیان ئامادە دەکەن بۆ بەڕۆژووبوون لەم مانگەدا.
مانگی ڕەمەزان
بەو پێیەی بە یەکێک لە گەورەترین مانگەکانی ساڵ دادەنرێت کە خودا بە بەندەکانی لەسەر زەوی بەخشیوە، بۆ ئەوەی لە کەشوهەوا ڕۆحییەکەیدا بن و بچنە دنیا و هەوای ئیمانەکەیانەوە. مانگی ڕەمەزان ئەو مانگە پیرۆزەیە کە خودا قورئانی پیرۆزی دابەزاند وەک ڕێنمایییەک بۆ ئیمانداران و تێیدا شەوێکی باشتر لە هەزار مانگ هەیە، کە تێیدا خێر و زیکر و عیبادەت زیاد دەکات و شەیتانەکان بە زنجیر دەبەسترێن و چەندان شتی تر لەم مانگەدا ڕوودەدات، هەروەها دەروازەکانی بەهەشت دەکرێتەوە بەجۆرێک کە کێبڕکێی نێوان موسڵمانان لە بوارەکانی عیبادەتدا دەست پێدەکات.
خودای گەورە بە هیوای بەدەستهێنانی لێخۆشبوون و ڕەحمەتی لە خودای گەورە و ڕزگاربوون لە ئاگری دۆزەخ، فەرمووی: (شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ)، واتا: (ئەو مانگی ڕەمەزانەی تیایدا قورئان دابەزی، ڕێنماییە بۆ خەڵک و بەڵگەی ڕوونی هیدایەتە، کەواتە هەرکەسێک لە ئێوە فەڕزە لەسەی کە لەم مانگە بەڕۆژوو بێت)، هەروەها موسوڵمانان سەرکەوتن و چاکەیەکی گەورە بەدەست دەهێنێت ئەگەر خۆیان ئامادە بکەن و خۆیان بۆ پێشوازیکردن لە مانگی ڕەمەزان ئامادە بکەن. لە زیکری خودا و ڕۆژوو و نوێژ و قورئان خوێندن و چەندین عیبادەت کە موسڵمان دەتوانێت لەم مانگە پیرۆزەدا ئەنجامی بدات.
ئامادەکاری بۆ ڕەمەزان
مانگی ڕەمەزان یەکێکە لە گەورەترین نیعمەتەکان کە خوای گەورە بە بەندەکانی لەسەر زەوی بەخشیوە. هەموو موسڵمانێک پێویستە هەوڵی بەدەستهێنانی پاداشتی گەورە بدات لە لایەن خودای گەورەوە لە دونیا و قیامەتدا، دەبێت وریا بێت لەم مانگەدا گەورەیی و پیرۆزی زیکر و عیبادەتەکان لەدەست نەدات و کە ئەمەش دەبێت بە ئامادەکاری پێشوەختە بکرێت. کۆمەڵێک کار هەیە کە پێویستە بکرێت بۆ خۆ ئامادەکردن بۆ مانگی ڕەمەزان کە ئەوانیش بریتین لە:
- کە موسڵمان پابەندی ئەو دوعایە بێت کە خوای گەورە وای لێدەکات بگاتە مانگی ڕەمەزان لە باشترین بارودۆخدا و لە مەیدانەکانی عیبادەت و تاعەتدا بە باشی بوەستێت.
- دەبێت حەزی لە نوێکردنەوەی نیازی خۆی بێت بۆ ئەنجامدانی چەندین کار کە یارمەتی دەدات بۆ گەیشتن بە ڕەزامەندی خودای گەورە، چونکە هیچ کارێک نییە کە یاوەری نیەتەکەی نەبێت لە ئەنجامدانیدا، عومەری کوڕی خەتاب دەگێڕیتەوە کە پێغەمبەری خودا ﷺ فەرموویەتی: (إنّما الأعمالُ بالنياتِ، وإنّما لكلِّ امرئٍ ما نوى، فمن كانت هجرتُه إلى دنيا يصيُبها، أو إلى امرأةٍ ينكحها، فهجرتُه إلى ما هاجر إليه)، واتا (کردەوەکان لەسەر بنەمای نیەتن، بەڵام هەر مرۆڤێک ئەو شتەی هەیە کە مەبەستی بووە، کەواتە ئەگەر کۆچەکەی بۆ قازانجێکی دونیا بووبێت، یان بۆ ژنێک بۆ ئەوەی کە هاوسەرگیری بکات، ئەوا کۆچەکەی بۆ ئەوەیە کە کۆچی بۆ کردووە.)
- ویست بۆ تەوبەکردن بۆ لای خودای گەورە بۆ هەموو گوناهـ و سەرپێچییەک کە پەشیمانی لێی و ویست بۆ ئەوەی جارێکی تر گوناهی زیاتر نەکەیتەوە.
- دانیشتن لەگەڵ قورئانی پیرۆز و تێڕامان لە ئایەت و واتاکانی و کارکردن لەسەر تەواوکردنی خوێندنەکەی زیاتر لە جارێک لە مانگی ڕەمەزاندا. ڕەمەزان بە مانگی قورئان دادەنرێت و تێیدا دابەزیوە، خودای گەورە دەفەرموێت: (إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ)، واتا (بەڕاستی لە شەوێکی پڕ بەرەکەتدا قورئانمان ناردوەتە خوارەوە، بەڕاستی ئێمە ئاگادارکەرەوەین).
- دانانی خشتەی پەرستش کە کردەوەکانی گوێڕایەڵی ڕێکدەخات کە لە ڕێگەیەوە موسڵمان دەتوانێت لە ڕۆژانی مانگی پیرۆزدا لە خودا نزیک بێتەوە.
- موسڵمان دەبێت میهرەبان بێت لەگەڵ خێزانەکەی و خزم و کۆمەڵگاکەی و ڕەوشتێکی باشی هەبێت، موسڵمانانیش لە زمان و دەستی سەلامەت دەبن.
- بۆ ئەوەی خێرێکی زۆر بدەیت و خەرجی هەژار و کەمدەرامەتەکان بکەیت، ئاگاداربە لە مانگی ڕەمەزاندا پاداشتەکەی زیاد دەکرێت.
- ناسینی فەزڵەکانی مانگی ڕەمەزان کە ڕەحمەتی خودا بەسەر بەندەکانی دادەبەزێت و هەموو شەوێک خودا لە دۆزەخ ڕزگاریان دەکات، ئەم مانگەش شەوی قەدەر دەگرێتەوە کە لە هەزار مانگ باشترە، کە تێیدا چارەنووسی بوونەوەرەکان گۆڕانکاری تێدا دەکرێت.
- زانینی موسوڵمان لەسەر فەزڵەکانی ڕەمەزان پاڵنەرێکی پێدەبەخشێت بۆ ئامادەکاری بۆ مانگی ڕەمەزان.
- تەرخانکردنی بڕە پارەیەک بۆ خێرخوازی بە هەژاران و کەم دەرامەتان و ئەوانەی لە پێناوی خودادا خەبات دەکەن، یان وەبەرهێنانی بۆ ئامادەکردنی نامیلکەی بانگەواز و دابەشکردنی بەسەر خەڵکدا و خەرجکردنی بۆ قوتابیانی زانست و پڕۆژەی تر کە یارمەتیدەرە بۆ بڵاوکردنەوەی بانگەوازی ئیسلامی.
- ئامادەکاری بۆ بەڕۆژووبوونی ڕەمەزان بە بەڕۆژووبوونی چەند ڕۆژێکی مانگی شەعبان، بەمەبەستی ئامادەکردنی ڕۆح بە شێوەیەکی کردەیی بۆ بەڕۆژووبوونی مانگی ڕەمەزان، کە خاتوو عائیشە دەیفەرموو: (هەرگیز پێغەمبەری خودام نەبینیوە جگە لە مانگی ڕەمەزان لە مانگێکدا زیاتر لە مانگی شەعبان بەڕۆژوو بێت).
فەزڵەکانی مانگی ڕەمەزان
مانگی ڕەمەزان بە چەندین فەزڵەکانی لە هەموو مانگەکانی تر جیا دەکرێتەوە لەوانە:
١- قورئانی پیرۆز لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا دابەزی، خودای گەورە دەفەرموێت: (ئەو مانگی ڕەمەزانەی قورئانی تێدا دابەزی، کە قورئان ڕێنماییە بۆ مرۆڤایەتی و بەڵگەی ڕوونی هیدایەتە، لەبەر ئەوە هەرکەسێک لە ئێوە با مانگی ڕەمەزان بەڕۆژوو بێت).
٢- تایبەتمەندی ئەم مانگە بۆ فەرزکردنی ڕۆژوو کە پێغەمبەری خودا فەرموویەتی: (هەرکەسێک لە ئیماندارانە و بە هیوای پاداشت و لێخۆشبوونە لە مانگی ڕەمەزان بەڕۆژوو بێت، کە خودای گەورە لە گوناهەکانی پێشووی خۆش دەبێت).
٣- لە مانگی ڕەمەزاندا دەروازەکانی بەهەشت دەکرێتەوە، دەروازەکانی دۆزەخیش دادەخرێن و شەیتانەکان لەم ماوەیدا بە زنجیر دەبەسترێنەوە، پێغەمبەری خودا ﷺ فەرموویەتی: (کاتێک ڕەمەزان دێت دەروازەکانی بەهەشت دەکرێتەوە و دەروازەکانی دۆزەخ دادەخرێن و شەیتانەکان بە زنجیر دەبەسترێن، هەروەها دوعا و پاڕانەوە لە شەوی قەدردا بە باشتر لە هەزار مانگ دادەنرێت)، هەروەها خودای گەورە فەرموویەتی: (شەوی قەدر باشترە لە هەزار مانگ).
٤- ئەنجامدانی عومرە لە ڕەمەزاندا یەکسانە بە پاداشتی حەج.
سوودەکانی بەڕۆژووبوونی ڕەمەزان
بەڕۆژووبوونی مانگی ڕەمەزان چەندین سوودی هەیە کە سوود و چاکە بۆ موسڵمانان دەگەیەنێت لەوانە:
- بەڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا خولێکی ڕاهێنانە لەسەر خۆگرتن و سەبرگرتن، هەروەها ڕۆژوو خۆگرتن لە سەرپێچی و گوناهـ.
- بەڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا بەڵێنی تەندرووستی دەدات بە جەستەی مرۆڤ، هەروەها ڕزگاربوون جەستە لە ژەهر و زۆری ئەو خواردنانەی مرۆڤ بە درێژایی ساڵ دەیخوات.
- هەستکردن بە پێویستی هەژاران و کەم دەرامەتان و خەرجکردن بۆیان و هاوبەشکردنی هەستەکانی ئازار و برسێتی.
- ڕۆژوو پاڵنەر و ئیرادە بە موسڵمان دەبەخشێت بۆ ئەوەی بە زەحمەت کار بکات و بەدەستی بهێنێت، تا ئەو کاتەی ئامانجەکە بەدی دێت.
- ڕۆژوو بێزاری لە خاوەنەکەی دەردەکات، بەهۆی نوێبوونەوە و گواستنەوە لە عیبادەتێکەوە بۆ عیبادەتێکی تر، فرەچەشنی لەخۆدەگرێت کە چالاکیی مرۆڤ زیاد دەکات و بە خۆشەویستی قبوڵکردنی.
- بەدەستهێنانی پاداشتی گەورە پێویستە ڕۆژووان ئیستغلال بکات و کێبڕکێ بکات بۆ بردنەوەی.
