ناوه‌ڕۆك
پی ئێس وای
پارک جای سانگ-psy (بە ئینگلیزی: psy، بە عەرەبی: ساي، بە کۆری: 박재상) یەکێکە لە بەناوبانگترین و دەوڵەمەندترین هونەرمەندی کۆریای باشوور. لە ساڵی ١٩٧٧ لە شاری سیئۆل لەدایکبووە بە Psy ناسراوە، گۆرانیبێژ، ڕاپەر، بەرهەمهێنەری تۆماری کۆریای باشوورە. سای لە ناوخۆی وڵاتدا بە ڤیدیۆ گاڵتەجاڕییەکانی و نمایشە شانۆییەکانی ناسراوە، لە ئاستی نێودەوڵەتیشدا بە گۆرانییە بەناوبانگەکەی گانگنام ستایل ناسراوە.
ژیانی
پارک جای سانگ لە ٣١ی کانوونی دووەمی ١٩٧٧ لە خێزانێکی دەوڵەمەند لە ناوچەی گانگنام لە سیئۆل لە کۆریای باشوور لەدایکبووە. باوکی پارک وۆن-هۆ، سەرۆکی جێبەجێکاری کۆمپانیای DI Corporation بووە، دایکی کیم یۆنگ-هی خاوەنی چەندین چێشتخانەیە لە شاری گانگنام.
پارک بە کەناڵەکانی سی ئێن ئێن ئالینا چۆی ڕاگەیاندووە، کاتێک تەمەنی ١٥ ساڵ بووە، سەیری بەرنامەیەکی تەلەفزیۆنی کۆری کردووە کە مۆسیقای پۆپی بیانی ناساندووە. ئەڵقەیەکی تایبەت کۆنسێرتێکی لە یاریگای وێمبڵی نیشان دا کە لەلایەن تیپی ڕۆکی بەریتانی کوین بەڕێوەچوو و تێیدا گۆرانییە بەناوبانگەکەیان بەناوی Bohemian Rhapsody لە ساڵی ١٩٧٥ پێشکەشکردبوو. پارک وتی ئەوە ئەم گرتە کۆنسێرتە بووە کە بووەتە هۆی خۆشەویستی بۆ مۆسیقا دەست پێبکات.
پارک لە سەرەتادا پلانی دانابوو لە ساڵی ١٩٩٦ لە زانکۆی بۆستن لە بواری کارگێڕی بازرگانی بخوێنێت. بەڵام لەگەڵ گەیشتن بە ئەمریکا حەزی لە خوێندنەکەی لەدەستدا، پارەی خوێندنەکەی کە مابووەوە بۆ ئامێری مۆسیقا و ئامێری کات بەسەربردن خەرج کرد، لەوانە کۆمپیوتەر و کیبۆردێکی کارەبایی، وازی لە زانکۆی بۆستن هێنا و لەبری ئەوە داوای خوێندنی لە کۆلێژی مۆسیقای بێرکلی کرد. لە ماوەی کارکردنیدا لە بێرکلی، پارک وانە سەرەکییەکانی لە بواری ڕاهێنانی گوێچکە و نووسینی هاوچەرخ و کۆکردنەوەی مۆسیقا وەرگرت، بەڵام زۆری نەخایاند وازی لە خوێندن هێنا و گەڕایەوە بۆ کۆریای باشوور بۆ ئەوەی وەک گۆرانیبێژێک کاری هونەری بکات، بەبێ ئەوەی بڕوانامەی لە زانکۆی بۆستن یان بێرکلی بەدەستهێنابێت.
لە ساڵی ٢٠٠٣، وەک بەشێک لە خزمەتکردنی سەربازی کە بەسەر هەموو پیاوانی کۆریای باشووردا سەپێندرا کە تەمەنیان لە نێوان ١٨ بۆ ٣٥ ساڵ بوو، وەرگیرا بۆ سوپای کۆریای باشوور. سای بەهۆی کارکردن لە کۆمپانیایەکی پەرەپێدانی سۆفتوێر لە ئەرکی سەربازی بێبەری کرا (حکومەتی کۆریای باشوور لێخۆشبوون دەدات بەو کەسانەی کە شارەزایی تەکنیکییان هەیە کارکردن لەو کۆمپانیایانەدا کە خزمەت بە بەرژەوەندی نیشتمانی دەکەن).
بەهۆی کێشەی داراییەوە، سای نەیتوانی گۆرانییەکانی خۆی بڵاوبکاتەوە. هاوسەرەکەی هانی دا پەیوەندی بە کۆمپانیای مۆسیقای کۆریای باشوورەوە بکات ی جی ئینتەرتەینمەنت، لە ساڵی ٢٠١٠، سای پەیوەندی بە ی جی ئینتەرتەینمەنتەوە کرد. گۆرانیبێژی کەی پۆپ کیم هی-چول، لە گرووپی کوڕانی سوپەر جونیۆر، خۆزگە دەخواست سای لەبری ئەوە پەیوەندی بە گروپەکانیەوە بکات لە کۆمپانیای ئێس ئێم ئینتەرتەینمەنت.
گانگنام ستایل و پێشکەوتنی نێودەوڵەتی
لە مانگی تەمموزی ٢٠١٢، سای شەشەمین ئەلبوومی خۆی بەناوی psy6، لە ١٤ی ئابدا بڵاوکردەوە، گانگنام ستایل پلەی یەکەمی لە چارتی مانگانەی زۆرترین ڤیدیۆی بینراوی یوتیوب بەدەستهێنا؛ لە ٢١ی ئابی ٢٠١٢، گانگنام ستایل بە فەرمی پلەی یەکەمی لە چارتی ڤیدیۆ میوزیکییەکانی ئایتونزدا بەدەستهێنا، توانی پێش جەستن بیبەر بکەوێتەوە. ئەم سەرکەوتنە یەکەم سەرکەوتن بوو بۆ هونەرمەندێکی کۆریای باشوور.
|
ئەلبووم |
٨ |
|
میوزک ڤیدیۆیی |
٢٧ |
|
سینگڵەکانی ئەلبوومی ڕاستەوخۆ |
٢٦ ١ |
P nation
دوای ڕۆیشتنی سای لە YG Entertainment لە ساڵی ٢٠١٨، Psy کۆمپانیای تایبەتی خۆی بە ناوی P Nation دامەزراند. سای یەکەم هونەرمەندە کە لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٩ گرێبەستی لەگەڵ کۆمپانیای هونەرمەندێکی تر واژۆ کرد ڕاپەر جێسی بوو. پاشان پی نەیشن گرێبەستی لەگەڵ هیونا و داون کرد کە هەردووکیان پێشتر لە کۆمپانیای کیوب ئینتەرتەینمەنت بوون.
تا مانگی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢، کۆمپانیاکە ١٠ هونەرمەندی واژۆکراوی بۆ کۆمپانیاکە هەبووە، لەنێویاندا تیپی کوڕانی شەش ئەندامی TNX بوون.
لە ماوەی کارکردنیدا، سای چەندین ژمارەی پێوانەیی جیهانی گینسی پێبەخشرا بۆ:
- Gangnam Style – زۆرترین بینراوی ڤیدیۆی ئۆنلاین
- Gangnam Style – زۆرترین بەدڵبوو (ڵایکراو) لە ڕێگەی ئۆنلاینەوە
- گانگنام ستایل – یەکەم ڤیدیۆ کە زیاتر لە یەک ملیار جار لە یوتیوب بینراوە
- Gentleman – زۆرترین بینراوی ڤیدیۆی ئۆنلاین لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا
داهات
بەپێی هەواڵێکی کۆریا تایمز لە ساڵی ٢٠١٣، سای لە ساڵی ٢٠١٢دا زیاتر لە ٤٠ ملیۆن دۆلاری لە ڕێگەی کۆنسێرت و ڕیکلامە تەلەفزیۆنییەکان و داهاتی سۆشیال میدیاوە لە ڕێگەی گۆرانییە بەناوبانگەکەیەوە گانگنام ستایلەوە بەدەستهێناوە، لەکاتێکدا داهاتی کەسیی مەزەندەکراوی لە ساڵی ٢٠١٢دا ٢٨ ملیۆن دۆلاری ئەمریکی بووە.
