ناوه‌ڕۆك
ناساندن
لە جیهاندا چەند ئۆقیانوس هەیە؟ (بە ئینگلیزی: ?How many oceans in the world، بە عەرەبی: كم عدد المحيطات في العالم؟) ئاو نزیکەی ٧١%ی ڕووبەری زەوی دەگرێتەوە و هەموو زەریاکان بە یەک ئۆقیانوس دادەنرێت، کە دابەشکراوە بەسەر پێنج ئۆقیانوسدا.
ئۆقیانوسەکان
زه‌ریای هێمن
زەریای هێمن بە ڕووبەری١٥٥.٥٥٧.٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و گەورەترین زەریای جیهانە. ٢٨%ی کۆی ڕووبەری زەوی داگیر دەکات، و دەکەوێتە نیوەگۆی ڕۆژئاوا لە نێوان زەریای باشوور و ئوسترالیا و ئاسیادا. گرنگە لە ڕووی جوگرافییەوە نەک تەنها بۆ ڕووبەرەکەی، بەڵکو لەبەر ئەوەی ڕێگایەکی مێژوویی سەرەکی بووە بۆ گەڕان و کۆچکردن.
زەریای بەستەڵەکی باکوور
زەریای جەمسەری باکوور کە ڕووبەرەکەی ١٣ ملیۆن و ٢٠٨ هەزار و ٩٣٩ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و بچووکترین ئۆقیانوسە لە پێنج زەریاکە و بە تەواوی بە وشکانی دەورە دراوە و بە ئەمریکای باکوور دەورە دراوە و بە شێوەیەکی سەرەکی ئۆراسیا و زۆر جۆری بوونەوەری دەریایی کە لە مەترسی لەناوچووندان لەوێ دەژین، وەک: شێری دەریایی، ماناتی، نەهەنگ و کیسەڵ.
زەرياى باشور
ڕووبەری زەریای باشوور کە بە زەریای بەستەڵەکی باشووریش ناودەبرێت، ٥٢،٦٤٦،٦٨٨ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، ئەم زەریایە بە تەواوی دەوری ئەنتارکتیای داوە، خاوەن چەندین جۆری زیندەوەری مەترسیدارە، لەنێویاندا ئەلباترۆس کە بەپێی فۆلکلۆری کۆن پێدەچێت هەڵگری ڕۆحی دەریاوان بێت.
زه‌ریایی ئه‌تڵه‌سی زه‌ریایی ئه‌تڵه‌تنیك
زەریای ئەتڵەسی کە ڕووبەرەکەی نزیکەی ١٠٦،٤٠٠،٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، دووەم گەورەترین زەریای جیهانە. ٢٢%ی ڕووی زەوی دەگرێتەوە و ٢٦%ی کۆی ڕووبەری تەنەکانی ئاو پێکدەهێنێت.
زەریای هیندی
زەریای هیندی سێیەم گەورەترین زەریای جیهانە. ٢٠%ی ئاوی سەر زەوی پێکدەهێنێت. زەریای هیندی لە باکوورەوە لەگەڵ هیندستان و لە باشوورەوە لەگەڵ زەریای باشوور و لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ هیندۆچین و دوورگەکانی سوندا و ئوسترالیا و لە ڕۆژئاواش لەگەڵ ئەفریقا.
ڕیزبەندیکردنی زەریاکان لە ڕووی ڕووبەرەوە
- زەریاکان لە ڕووی ڕووبەرەوە لە گەورەترینەوە تا بچووکترین بەم شێوەیە ڕێکخراون کە بریتین لە:
- زەریای هێمن: زەریای هێمن گەورەترین زەریایە لە ڕووی ڕووبەرەوە، ڕووبەرەکەی ١٦٨.٧٢٣ هەزار کیلۆمەتر چوارگۆشەیە، و تێکڕای قووڵییەکەی ٣٩٧٠ مەتر دەبێت.
- زەریای ئەتڵەسی: زەریای ئەتڵەسی دووەم گەورەترین زەریایە لە ڕووی ڕووبەرەوە، ڕووبەرەکەی نزیکەی ٨٥،١٣٣،٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، قووڵترین خاڵی ٨٣٨٠ مەتر دەبێت.
- زەریای هیندی: زەریای هیندی سێیەم گەورەترین زەریایە لە ڕووی ڕووبەرەوە، ڕووبەرەکەی ٧٠.٥٦٠.٠٠٠کیلۆمەتر چوارگۆشەیە، قووڵترین خاڵی دەگاتە نزیکەی ٧.٤٥٠ مەتر.
- زەریای باشوور: زەریای باشوور چوارەم گەورەترین زەریایە لە ڕووی ڕووبەرەوە ڕووبەرەکەی نزیکەی ٢١،٩٦٠،٠٠٠ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە، و تێکڕای قووڵیەکەی نزیکەی ٣٢٧٠ مەتر دەبێت.
- زەریای جەمسەری باکوور: زەریای جەمسەری باکوور بچووکترین زەریایە لە ڕووبەریدا، ڕووبەرەکەی ١٥،٥٥٨،٠٠٠ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە، و تێکڕای قووڵییەکەی ١٢٠٥ مەتر دەبێت.
سەرچاوەی ناونانی زەریاکان
- زەریای هێمن: سەرچاوەی ناونانی زەریای هێمن بەم ناوە دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٥٢٠ کاتێک دەریاوانی پورتوگالی فێردیناند ماگێلان بەسەریدا تێپەڕی و ئەم ناوەی لێنا.
- زەریای ئەتڵەسی: ناوی زەریای ئەتڵەسی لە ئەفسانەی یۆنانی کۆن وەرگیراوە. بە واتای دەریای ئەتڵەس دێت.
- زەریای هیندی: زەریای هیندی ئەم ناوەی لێنراوە چونکە وەک ڕێگای ترانزێت بۆ هیندستان بەکاردەهێنرا، و لەوێشەوە بۆ ئاسیا و باشووری ئەفریقا.
- زەریای باشوور: زەریای باشوور ئەم ناوەی لێنراوە چونکە بەدرێژایی کەناراوەکانی ئەنتارکتیکا درێژ دەبێتەوە.
- زەریای جەمسەری باکوور: زەریای جەمسەری باکوور ئەم ناوەی پێدراوە، چونکە دەوری جەمسەری باکووری داوە.
