ناوه‌ڕۆك
ناساندن
چیای ئێڤرێست لە کوێیە؟ (بە ئینگلیزی: Where is Mount Everest، بە عەرەبی: أين يقع جبل إيفرست)، چیای ئێڤرێست بەرزترین چیایە لەسەر زەوی کە دەکەوێتە سنووری تبت لە چین و ویلایەتی نیپاڵ لە باکووری هیندستان بەرزی چیای ئێڤرێست نۆ کیلۆمەتر لە ئاستی دەریاوە بەرزە و بوونی ئەم شاخەش بەشداربووە لە دروستبوونی لە زنجیرە چیای هیمالایا کە بەسەر شەش وڵاتی ئاسیادا درێژدەبێتەوە.
کەی چیای ئێڤرێست دۆزرایەوە؟
چیای ئێڤرێست ماوەیەکی زۆر لەمەوبەر دۆزرایەوە، و لەلایەن جۆرج ئێڤرێستی ئینگلیزەوە دۆزرایەوە، کە ئەم شاخەی بە ناوی خۆیەوە ناوە ئێڤرێست ئەم چیایە لە ساڵی ١٨٥٦ی زایینی دۆزرایەوە، کاتێک جۆرج ئێڤرێست لە هیندستان کار دەکات، بەڵام خەڵکی تبت ئەمەیان ناوە چیای(قۆمۆلانگما) بە واتای (خودای دایکی شاخەکان) دێت، لە کاتێکدا نیپاڵییەکان پێیان دەگوت (ساگارتا)کە بە واتای (پێشەوەی ئاسمان) دێت.
گەشتیاری لەسەر چیای ئێڤرێست
بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە چیای ئێڤرێست یەکێکە لەو چیا زۆر بەناوبانگانەی کە لە کۆنەوە بە هەموو جیهان ناسراوە، ئەوە حەسرەتی گەشتیاران و وەرزشوانان و گەشتیارانە سەردانی بکەن بۆ دۆزینەوەی زانیاری زیاتر لەسەر ئەم چیایە وایکردووە ئەو وەرزشوانانەی کە ڕاهێنانی سەرکەوتن بەسەر چیا دەکەن، پەلە بکەن بۆ ئەوەی وەرزش بکەن، بەڵام زۆرێکیان شکستی هێنا هەوڵەکانیان بۆ سەرکەوتن بەسەر چیاکەدا شکستی هێنا و ژمارەیەکی زۆریان گیانیان لەدەستدا.
سەرکەوتن بەسەر چیای ئێڤرێست
ئاپا شێرپە، فوربە تاشی سەرکەوتوو بوون لە سەرکەوتن بەسەر ئەم چیایەدا، گەیشتنە لوتکە و ژمارەی پێوانەیی لە گەیشتنیان بە لوتکە تۆمار کرد، چونکە بیست و یەک جار سەرکەوتنیان بەسەر ئەم جیایەدا هێنا، بۆیان دەرکەوت کە هەر جارێک سەردەکەون گۆڕانکاری بەسەریدا هاتووە، هۆکارەکەیشی دەگەڕێتەوە بۆ گەرمبوونی کەشوهەوای زەوی، هەندێک بەفر و سەهۆڵبەندان دەستیان کردووە بە توانەوە، ئەمەش مەترسی لەسەر ژیانی شاخەوانان دروستکردووە.
ئەوەی کە سەرکەوتنی ئەم چیادا بۆ شاخەوانان قورس دەکات و ئەرکی سەرکەوتنیان نزیکە لە مەحاڵ، بەرزیی ئەوپەڕی و کەمی ئۆکسجین و بای بەهێزی لەسەرە و درزێکی قووڵی تێدایە و بەفربارین کە لەناکاو ڕوودەدات لە بارودۆخێکی ژینگەیی ئاوا سەخت و مەترسیداردا دەکرێت ژیانی شاخەوانان بکەوێتە بەر مەترسی یان کەوتنە خوارەوە و مردن یان برینداربوونی سەخت، ئەم ئەرکە نزیکە لە مەحاڵەوە، بەڵام بە دابینکردنی ئامێری پێویست بۆ وەرزشێکی لەو جۆرە، کە بەشێک لە پاراستنی پێویست بۆ وەرزشێکی لەو جۆرە دابین دەکات بۆ شاخەوانان، وەک پێڵاو، جل و بەرگی عەزلی، سلندەرێکی ئۆکسجین، ئامێری ڕادیۆیی، ئیرادەیەکی بەهێز کە سەرکەوتن بەسەر ئەم چیایەدا دەکاتە شتێکی بەدەستهێنان و گەیشتن بە لوتکەی سەرکەوتن.
