ناوه‌ڕۆك
ناساندن
دەریاچەی دوکان (بە ئینگلیزی: Dukan Lake، بە عەرەبی: بحيرة دوكان) دەریاچەی دوکان دەکەوێتە هەرێمی کوردستان، بە تایبەتی لە شاری دوکان لە سنووری پارێزگای سلێمانی دەکەوێتە سەر بەنداوی دوکان کە گەورەترین بەنداوی ناوچەکەیە ڕووبەری دەریاچەی دوکان ٢٧٠ کیلۆمەتر دووجایە، بەنداوی دوکان لە تەنیشت ئەم دەریاچەیە دامەزراوە.
بەنداوی دوکان یەکێکە لەو بەنداوانەی کە وزەی کارەبای ئاوی بەرهەم دەهێنێت، یارمەتی هەڵگرتنی ئاو دەدات بۆ بەکارهێنان لە پرۆسەی ئاودێریدا، بەشداری دەکات لە دابینکردنی ئاوی سارد و تازە بۆ خواردنەوە و کارەبا لە ڕێگەی تۆرباینەکانی سووڕاوە لە ناوچەکەدا.
شوێنی دەریاچەی دوکان
دەریاچەی دوکان گەورەترین دەریاچەی ناوچەی کوردستانە، ئەم دەریاچەیە بە ٥٥ کیلۆمەتر لە باکووری ڕۆژئاوای پارێزگای سلێمانی دوورە، لە نزیک دارستانی چیای زاگرۆسەوە دەورە دراوە، لە باشووری ڕۆژئاواوە بە چیای سەرا و قەرسارد دەورە دراوە، لە باشووری ڕۆژئاواشەوە بە چیای بەردە ڕەش دەورە دراوە.
٦٥گوند و ٦ شار لە دەوروبەریدا هەیە، جگە لە گرد و گۆمی بچووک لە نێوان دەشتی ڕانیە و دەریاچەی دیوی باکووریدا بڵاوبوونەتەوە.
لە نزیک دەریاچەی دوکان شوێنی شوێنەواری (بەردە بەڵخ) هەیە، کە دەکەوێتە حەوزی زاب، مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی بەردی کۆنی ناوەڕاست چەند ئەشکەوتێک کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی بەردین لە نزیکەوە دۆزرایەوە، وەک ئەشکەوتی (زەرزا)، پەیکەرێکی شوێنەواری بە ناوی (جازکابان) لێیە.
ژینگەی سروشتی دوکان
دەریاچەی دوکان بە کەشوهەوای مامناوەند دەناسرێتەوە و وەرزی بەهار نزیکە لە هەمیشەیی، تایبەتمەندییە سروشتییەکانی بریتیین لە شاخ و دارستان و دەشت و گرد و زەوییە بەپیتەکان و حەوزی ئاو و شوێنە مێژووییەکان. شوێنێکی گەشتیاری نایاب و سەرنجڕاکێشە بۆ ئەوانەی ئارەزووی بەسەربردنی کاتێکی خۆش لە سروشتدا دەکەن، هەروەها شوێنی مانەوەی خێزانی هەیە دوکانی دیاری و جلوبەرگی تێدایە کە لە بەیانی زووەوە تا ئێوارە کراوەن چەند کوخێک لە کەناری دەریاچەکەدا هەیە بۆ کرێ بە پارەیەکی کەم، بە مەبەستی پشوودان لە دیمەنە سروشتییەکان، دەتوانرێت سواری بەلەم و بەلەمی کارەبایی ببیت.
تایبەتمەندییە فیزیایی و کیمیاییەکانی دەریاچەی دوکان
دەریاچەی دوکان بە چەندین تایبەتمەندی فیزیایی و کیمیایی تایبەتمەند دیاریکراون
١-پلەی گەرمی هەوا لە ناوچەی دەریاچەی دۆکان لە نێوان ١٠ - ٣٣ سەدی و پلەی گەرمی ئاو لە نێوان ٩ - ٣٠ سەدی و پلەی گەرمی گواستنەوەی کارەبا لە نێوان ٢٤٠ - ٤٣٠ مایکرۆ چرکە و ڕێژەی سەدی ماددە ڕەقە تواوەکان لە نێوان ١٦١ - ٢٨٠ دایە.
٢-بەپێی توێژینەوەیەک کە زانکۆی سەلاحەدین ئەنجامدراوە. مەودای (pH) لە نێوان٧.٣ -٨.٠ دایە، ڕێژەی سەدی ئۆکسجینی تواوە لە نێوان٥.٥ -٩.٢ دایە. چڕی کالیسیۆم لە دەریاچەکەدا دەگاتە٥٢ میلیگرام/لیتر، لەکاتێکدا چڕی مەگنیسیۆم دەگاتە ٢٤ میلیگرام/لیتر، چڕی پۆتاسیۆم دەگاتە ٦.٠ میلیگرام/لیتر.
چڕی سۆدیۆم دەگاتە ٢.٢ میلیگرام/لیتر، بەهای سەلفات دەگاتە ٢٢٤ میلیگرام/لیتر، بەهای کلۆرید دەگاتە ٢٥ میلیگرام/لیتر، ئاوی دەریاچەی دوکان ڕێژەیەکی بەرزی نیتراتی تێدایە. ئاوی دەریاچەکە ٣٠ جۆری جۆگەلەی جۆراوجۆری تێدایە.
