ناوه‌ڕۆك
ناساندن
گرنگترین مافی دراوسێ (بە ئینگلیزی: Neighbors Rights، بە عەرەبی: حقوق الجار) لە ئاینی ئیسلامدا گرنگییەکی زۆر بە مافدانانی دراوسێ دراوە.
مافی دراوسێ لە ئیسلامدا
وازهێنان لە ئازاردانی ئەم پلە بە نزمترین پلەی مافی دراوسێ دادەنرێت، بەو پێیەی کەمترین پلەیە کە دراوسێ دەبێت خۆی بەدوور بگرێت بەرامبەر بە دراوسێکەی ئەگەر چاکەی لەگەڵ نەکات، ئەوا هیچی کەمتر نییە لە خۆپاراستن لە زیانگەیاندن بەو وەک زیانگەیاندن بە دراوسێیەک بە یەکێک لەو گوناهانە دادەنرێت و ئەو ڕێگایانەی کە ڕەنگە خاوەنەکەی لە دۆزەخدا بنیشێتەوە.
خۆبەدوورگرتن لە زیانگەیاندن بە دراوسێ
- چاو لێکردن لە مەحرەمەکانی و شوێن نەکەوتنی بەشە تایبەتەکانی.
- دوور بکەوەرەوە لە سیخوڕیکردن بەسەریدا و ئاشکراکردنی نهێنییەکانی و بڵاوکردنەوەیان لەناو خەڵکدا.
- دەنگی بەرز و بێزارکەر مەکە، بەتایبەت لە کاتی خەوتن و پشوودان.
- دانەنانی زبڵ و خاشاک لە نزیک ماڵەکەی.
ئەگەری زیانگەیاندن لەلایەن ئەوەوە
ئەمەش بە چاوپۆشیکردن لە هەڵە و هەنگاوە هەڵەکانی و لێپرسینەوە لە هەموو کارەکانی ئەنجام دەدرێت، وەک چۆن دەبێت دراوسێ بە میهرەبانی و نەرمی مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت و زیادەڕەوی نەکات لە گەورەکردنی هەڵە و هەنگاوە هەڵەکان، چونکە ئەوە دوژمنایەتی و ناکۆکی زۆر لە نێوان دراوسێکاندا دروست دەکات و ئەگەر دراوسێ دەستدرێژکار بێت، ئەوا مرۆڤ دەبێت هەوڵی بەرپەرچدانەوەی زیانەکانی بدات بە میهرەبانی و ئاگادارکردنەوە پێش ئەوەی پەنا بۆ یاسا ببات.
ڕێزگرتن لە دراوسێ و میهرەبان بوون لەگەڵیدا
ئەم مانایە چەندین جۆری چاکە و فەزیلەت لەخۆدەگرێت هەرچی ئیسلام بە مافێک لەسەر موسڵمانێک فەرمانی پێکردبێت ئەوە ئەرکە لەسەر دراوسێ بەرامبەر بە دراوسێ موسڵمانەکەی وەک ئەولەویەت.
جۆرەکانی میهرەبانی و ڕێزگرتن
- یارمەتی بدە، یارمەتی بدە، ئەگەر پێویستی بوو پارەی بە قەرز پێبدە.
- پیرۆزبایی جەژنی ڕەمەزان و جەژنی قوربان و بۆنە کۆمەڵایەتیەکانی لێی.
- بارودۆخی بزانە، دوعای خێری بۆ بکە.
- ڕێزیان لێبگرن، منداڵیش فێر بکەن چۆن میهرەبان بن لەگەڵیدا.
- دیاری بۆی بنێرن.
- پشتگیریان بکەن ئەگەر ستەمیان لێکرا، ئامۆژگاریان بکەن ئەگەر ناڕەوا بوون یان هەڵە بوون و خۆشت بوێن لە ئیسلامدا ئەگەر بێباوەڕ بوون.
- دڵنەوایی کردنی لە خەمەکانیدا و وەستان لە تەنیشتی.
- ئاستی میهرەبانی بەپێی دراوسێکان و بۆنەکان و بارودۆخی هەر دراوسێیەک و ئەو ڕووداوانەی بەسەریدا دێت دەگۆڕێت لە نێو ئەم جۆرانەدا هەندێکیان واجبێکی تاکەکەسین، هەندێکیان پابەندبوونێکی بەسە و هەندێکیشیان لەوانە خوازراون، بەڵام ئەوەی گشتگیرە، میهرەبانبوونە لەگەڵ دراوسێ لە قسە و کرداردا بەپێی توانای کەسەکە.
مافی دراوسێ لە یاسادا
- دراوسێ بۆی نییە دراوسێکەی ناچار بکات دیوارێک یان هەر شتێکی تر لەسەر سنووری موڵکەکەی دابنێت، هەروەها دەستدرێژی بکاتە سەر بەشێک لە دیوارەکە یان ئەو زەوییەی کە دیوارەکە لەسەری وەستاوە.
- دروست نییە ئاسوودەیی گشتی تێکبدرێت.
- دروستکردنی تێکچوون و ژاوەژاو کە ڕێگری دەکات لە پشوودانی دراوسێ.
- بەخێوکردن و خاوەندارێتی ئاژەڵ بە شێوەیەک کە دراوسێی تێکبدات، وەک بەخێوکردنی سەگی دڕندە یان بەخێوکردنی هەنگ بە دانانی سندوقەکانیان لە تەنیشت ماڵەوە.
- ئەنجامدانی ئاژاوەگێڕی بە هەموو شێوەکانیانەوە.
- فڕێدانی پیسی و شتە ڕەقەکان لەسەر بیناکانەوە بۆ ئۆتۆمبێلی دراوسێ.
