ناوه‌ڕۆك
ناساندن
فەهری سابیت کۆروتورک (بە ئینگلیزی: Fahri Korutürk، بە عەرەبی: فخري كوروترك) دەریاوان و دیپلۆماتکار و سیاسەتمەداری تورکیا بووە و لە ساڵی ١٩٧٣ تا ١٩٨٠ شەشەمین سەرۆکی تورکیا بووە، پێش سەرۆکایەتیی تورکیا لە ساڵی ١٩٥٧ تا ١٩٦٠ وەک فەرماندەی سێیەمی هێزی دەریایی تورکیا بووە. هەروەها ئەندامی ئەنجوومەنی پیرانی کۆمار بووە لە ساڵی ١٩٦٨ تا ١٩٧٣ و دووبارە لە ساڵی ١٩٨٠. پێش ئەوەی ببێتە سیناتۆر، لە ساڵی ١٩٦٠ تا ١٩٦٤ باڵیۆزی تورکیا بووە لە یەکێتیی سۆڤیەت.
| شەشەمین سەرۆک کۆماری تورکیا | |
|---|---|
| لە ماوەی: ٦ی نیسانی ١٩٧٣ – ٦ی نیسانی ١٩٨٠ | |
| لە دوای | جەودەت سونای |
| لە پێش | کەنعان ئیڤرین |
| فەرماندەی سێیەمی هێزی دەریایی تورکیا | |
| لە ماوەی: ١٢ی ئەیلوولی ١٩٥٧ – ٢ی تەمموزی ١٩٦٠ | |
| لە دوای | سدیق ئاڵتینکان |
| لە پێش | زەکی ئۆزاک |
| ژیانی تایبەت | |
| لەدایکبوون | ٣ی ئابی ١٩٠٣ ئیستەنبووڵ، ئیمپراتۆریەتی عوسمانی |
| کۆچی دوایی | ١٢ی تشرینی یەکەمی ١٩٨٧ (تەمەن ٨٤ ساڵ) ئیستەنبووڵ، تورکیا |
| هاوسەر | ئیمێل کۆروتورک |
| منداڵان | سێ |
| واژوو |  |
ژیان
فەهری سابت کۆروتورک لە ڕێکەوتی ١٩٠٣/٨/٣ لە شاری ئیستەنبووڵ لەدایکبووە، لە ساڵی ١٩١٦ لە قوتابخانەی کادێتی هێزی دەریایی خوێندوویەتی، لە ساڵی ١٩٢٣ دەرچووە و لە ساڵی ١٩٣٣ لە ئەکادیمیای دەریایی دەرچووە. لە ١٨ی ئازاری ١٩٣٤ دوای بەریەککەوتن لەگەڵ سەرۆک ئەتاتورک، کۆروتورکی وەک ناسناوی بنەماڵەیی پێدراوە. کۆروتورک چالاکانە لە کروزەر و ژێردەریاییەکاندا بەشداری کرد و دواتر وەک هاوپەیمانی دەریایی لە ڕۆما و بەرلین و ستۆکهۆڵم گەشتێکی بۆ دەرەوەی وڵات کرد. لە ساڵی ١٩٣٦ وەک ڕاوێژکاری سەربازی بەشداری لە کۆنفرانسی مۆنترۆ سەبارەت بە گەرووی تورکیا کردووە. لە ساڵی ١٩٥٠ کرا بە دەریاوانی پاڵپشت و فەرماندەیی یەکە جیاوازەکانی کردووە تا بوو بە دەریاوان.
چالاکی
دوای خانەنشین بوونی لە ساڵی ١٩٦٠ لە پۆستی فەرماندەی هێزی دەریایی تورکیا، کۆروتورک لەلایەن سەرۆکی دەوڵەت جەمال گورسێل وەک باڵیۆزی تورکیا لە یەکێتیی سۆڤیەت (١٩٦٠-١٩٦٤) و دواتر لە ئیسپانیا (١٩٦٤-١٩٦٥) دەستنیشانکرا. لە ساڵی ١٩٦٨ سەرۆک جەودەت سونای وەک ئەندامی ئەنجوومەنی پیران دەستنیشانی کرد. لە ٦ی نیسانی ١٩٧٣، ئەنجوومەنی نیشتمانیی گەورەی تورکیا وەک شەشەمین سەرۆکی کۆماری تورکیا هەڵیبژارد. لە ماوەی خولەکەیدا سەرۆکایەتی داگیرکردنی قوبرسی لەلایەن تورکیاوە کردووە.
کۆروتورک ماوەی حەوت ساڵ سەرۆکی دەستوری بوو تاوەکوو ٦ی نیسانی ١٩٨٠، کەنعان ئیڤرین لە پێش کودەتای ساڵی ١٩٨٠، وتی کە پێشنیاری کردووە سەرۆک کۆرۆتورک لە ڕێگەی دەستێوەردانی سەربازییەوە خولێکی دیکە پۆستی سەرۆکایەتیی سەرکۆماری بگرێتە دەست، چونکە کەسایەتییەکی ڕێزدار بوو لەلایەن هەردوو بەرەی ئەفسەرانی سەربازی و پەرلەمانتارانەوە، بەڵام ئەو ئەمەی ڕەتکردەوە و ڕایگەیاند کە ئەمە کارێکی نادەستووری دەبێت. دواتر بووە سیناتۆر تا کودەتاکەی ساڵی ١٩٨٠.
ژیانی تایبەت و کۆچی دوایی
لە ساڵی ١٩٤٤ لەگەڵ ئیمێل کۆروتورک هاوسەرگیری کردووە و دوو کوڕ و کچێکیان بووە. فەهری کۆروتورک لە شاری مۆدا لە ئیستەنبووڵ کۆچی دوایی کرد. لە گۆڕستانی دەوڵەتی تورک لە ئەنقەرە بەخاک سپێردرا.
