ناوه‌ڕۆك
ناساندن
ئیمپراتۆر نینکۆ (بە ئینگلیزی: Emperor Ninkō، بە ژاپۆنی: 仁孝天皇) ١٢٠هەمین ئیمپراتۆری ژاپۆن بوو، بەپێی ڕێکوپێکی نەریتی جێنشینی. حوکمڕانی نینکۆ ساڵانی لە ساڵی ١٨١٧ تا مردنی لە ساڵی ١٨٤٦ بوو، و زیاتر تێکچوونی دەسەڵاتی شوگونی فەرمانڕەوای بەخۆیەوە بینی. کارەساتەکانی برسێتی و گەندەڵی و زیادبوونی دەستوەردانی ڕۆژاوا، یارمەتیدەر بوو بۆ لەناوبردنی متمانەی گشتی بە حکوومەتی باکوفو. ئیمپراتۆر نینکۆ هەوڵیدا هەندێک ڕێوڕەسم و پراکتیزەکردنی دەربارەکان لەسەر خواستی باوکی زیندوو بکاتەوە. کوڕی چوارەمی، شازادەی ئیمپراتۆری ئۆساهیتۆ، دوای مردنی نینکۆ بوو بە ئیمپراتۆری داهاتوو لە ساڵی ١٨٤٦.
| ئیمپراتۆری ژاپۆن | |
| حوکمڕانی | ٧ی ئایاری ١٨١٧ – ٢١ی شوباتی ١٨٤٦ |
| تاجە گوڵینە | ٣١ی تشرینی یەکەمی ١٨١٧ |
| لەدایک بوون |
١٦ی ئازاری ١٨٠٠ شۆگوناتی، ژاپۆن |
| کۆچی دوایی | ٢١ی شوباتی ١٨٤٦ کیۆتۆ ، پارێزگای کیۆتۆ ، شۆگوناتی تۆکوگاوا |
| هاوسەر |
|
| منداڵ |
|
| شوێنی نیشتەجێبوون | ماڵی ئیمپریالی ژاپۆن |
| باوک | ئیمپراتۆر کۆکاکو |
| دایک | کاجیۆجی تاداکۆ |
| ئایین | شینتۆ |
| واژۆ |  |
سەرەتای ژیان
پێش بەرزبوونەوەی نینکۆ بۆ سەر تەختی کریسانتم، ناوی تایبەتی ئایاهیتۆ بوو. لە ١٦ی ئازاری ساڵی ١٨٠٠ لەدایکبووە و چوارەم کوڕی ئیمپراتۆر کۆکاکو بووە، ئایاهیتۆ لە ساڵی ١٨٠٩ وەک شازادەی جێنشین ناوی لێنرا، دوای ئەوەی لەلایەن هاوسەرە سەرەکییەکەی باوکیەوە شازادەی ئیمپراتۆری یۆشیکۆ ناسراوە، بەخێوکرا.
حوکمڕانی
شازادە ئایاهیتۆ لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ١٨١٧ وەک ئیمپراتۆر دانرا، دوای ئەوەی باوکی لە تەختی پاشایەتی خانەنشین بوو. بە شوێنکەوتنی خواستی باوکی ئیمپراتۆری خانەنشینکراو، هەوڵیدا هەندێک ڕێوڕەسم و پراکتیزەکردنی دەربارەکان زیندوو بکاتەوە. لەوانە لەنێو شتەکانی تردا گەڕاندنەوەی نازناوی tennō کە ئیمپراتۆری پێ دەناسرایەوە. لەنێو داهێنانەکانی نینکۆدا دامەزراندنی گاکوشۆشۆ بوو بۆ ئاغاکانی دەربار لە دەرەوەی کۆشکی ئیمپراتۆری. یەکێک لە ڕووداوە سەرەکییەکانی سەردەمی ئەو برسێتی تێنپۆ بوو کە لە ساڵی ١٨٣٣ تا ١٨٣٧ بەردەوام بوو. برسێتیەکە زۆرترین توندی لە باکووری هۆنشۆ بوو و بەهۆی لافاو و کەشوهەوای ساردەوە بوو. هەروەها سەردەمی حوکمڕانی نینکۆ هەندێک تێکچوونی دەسەڵاتی شوگونی بەخۆیەوە بینی. لە ساڵی ١٨٣٧دا، ئۆشیۆ هێیهاچیرۆ سەرکردایەتی ڕاپەڕینێکی کرد لە ئۆساکا دژی ئەو بەرپرسە گەندەڵانەی کە ڕەتیانکردەوە یارمەتی خۆراکدانی دانیشتووانی هەژاری شارەکە بدەن.
کۆچی دوایی
ئیمپراتۆر نینکۆ لە ٢١ی شوباتی ١٨٤٦ کۆچی دوایی کرد و لە گۆڕستانی ئیمپراتۆری، نۆچی نۆ تسوکینۆوا نۆ هیگاشیاما نۆ میساگی لە سێنیو-جی لە هیگاشییاما-کو، کیۆتۆ، بەخاک سپێردرا.
ئێراس و کوگیۆ
ساڵانی حوکمڕانی نینکۆ بە تایبەتیتر بە زیاتر لە ناوی سەردەمێک یان نەنگۆ دەناسرێنەوە. لە کاتێکدا کوگیۆ (公卿) زاراوەیەکی بەکۆمەڵە بۆ پیاوە بەهێزەکان کە لە سەردەمی پێش مێیجیدا پەیوەست بوون بە دەرباری ئیمپراتۆری ژاپۆنەوە. تەنانەت لەو ساڵانەی کە کاریگەری ڕاستەقینەی دادگا لە دەرەوەی دیوارەکانی کۆشکدا کەم بوو، ڕێکخستنی پلەبەندی بەردەوام بوو.
ئەم سەردەمانەی خوارەوە لە سەردەمی نینکۆدا ڕوویانداوە:
- بونکا (١٨٠٤-١٨١٨)
- بونسێی (١٨١٨-١٨٣٠)
- تێنپۆ (١٨٣٠-١٨٤٤)
- کۆکا (١٨٤٤-١٨٤٨)
