ناوه‌ڕۆك
ناساندن
هێڵکاری لێدانی دڵ (بە ئینگلیزی: Electrocardiogram or Electrocardiograph، بە عەرەبی: مخطط كهربية القلب) یەکێکە لە سادەترین و خێراترین پشکنینەکان کە بۆ هەڵسەنگاندنی دڵ بەکاردێت. گۆڕانکاری لە هێڵکاری لێدانی دڵ دەکرێت نیشانەی چەندین نەخۆشی پەیوەندیدار بە دڵەوە بێت.
بۆچی پێویست بە هێڵکاری لێدانی دڵ دەکات؟
هەندێک لە هۆکارەکان بۆ ئەوەی پزیشک داوای هێڵکاری لێدانی دڵ (ECG) بکات بریتین لە:
- دیاریکردنی هۆکاری ئازاری سنگ.
- بۆ هەڵسەنگاندنی ئەو کێشانەی کە لەوانەیە پەیوەندییان بە دڵەوە هەبێت، وەک ماندووبوونی توند، کورتبوونی هەناسە، سەرلێشێواوی یان بێهۆشی.
- بۆ دیاریکردنی لێدانی ناڕێکی دڵ.
- بۆ دیاریکردنی تەندروستی دڵ پێش نەشتەرگەری یان دوای چارەسەر بۆ حاڵەتەکانی وەک جەڵتەی دڵ (جەڵتەی دڵ یان ڕەقبوونی ماسولکەکانی دڵ)، هەوکردنی دڵ.
- یان دوای نەشتەرگەری دڵ یان قەستەرەی دڵ.
- بۆ بینینی ئەوەی کە چۆن ئامێرێکی هەنگاو دروستکەر کار دەکات.
- بۆ ئەوەیی بزانرێت چۆن و چەند دەرمانێکی دیاریکراوی دڵ کار دەکات.
- بۆ دۆزینەوەی هێڵی بنچینەیی لە کارەکانی دڵ لە کاتی پشکنینی فیزیکیدا، ئەمە لەوانەیە وەک بەراوردێک لەگەڵ ECGی داهاتوو بەکاربهێنرێت بۆ دیاریکردنی ئەوەی ئایا هیچ گۆڕانکارییەک هەبووە یاخود نا.
- هەروەها دەکرێت هۆکاری تر هەبێت بۆ ئەوەی پزیشک پێشنیاری ECG بکات.
چی شتێک کار لە ئەنجامی هێڵکاری لێدانی دڵ دەکات؟
هەندێک هۆکار یان مەرج لەوانەیە کاریگەری لەسەر ئەنجامەکانی هێڵکاری لێدانی دڵ هەبێت. کە ئەمانە دەگرێتەوە، بەڵام سنووردار نین بۆی:
- قەڵەوی
- دووگیانی
- دروستبوونی شلە لە سک (ascites).
- ڕەچاوکردنی ئەناتۆمی وەک قەبارەی سنگ و شوێنی دڵ لەناو سنگدا.
- جووڵە لە کاتی ئەنجامدانی پشکنینەکەدا.
- وەرزشکردن یان جگەرە کێشان پێش کاتی پشکنینەکە.
- هەندێک دەرمان
- ناهاوسەنگی ئەلیکترۆلایت، وەک زۆری یان کەمی هەریەک لە پۆتاسیۆم، مەگنیسیۆم، یان کالسیۆم لە خوێندا.
مەترسییەکانی بەکارهێنانی چین؟
دیاریکردن و پشکنینی هێڵکاری لێدانی دڵ ڕێگایەکی خێرا و ئاسانە بۆ هەڵسەنگاندنی کرداری دڵ. مەترسییەکانی پەیوەندیدار بە ECG کەم و دەگمەنن. بە شێوەیەکی ئاسایی هەست بە هیچ شتێک ناکەیت لە کاتی ئەنجامدانی پرۆسەکە، بەڵام لەوانەیە ئاسوودە نەبێت کاتێک ئەلیکترۆدە چەسپاوەکان لادەبرێن. ئەگەر پارچە کارەباییەکان بۆ ماوەیەکی زۆر بەجێبهێڵرێن، لەوانەیە ببنە هۆی شکانی شانەکان یان هەستیاربوونی پێست. لەوانەیە مەترسی دیکە هەبێت بەپێی باری تەندروستی دیاریکراوی کەسەکە. دڵنیابە لەوەی کە هەر کێشەیەکت هەیە لەگەڵ پزیشک پێش پشکنینەکە قسەبکەیت.
چۆن خۆم ئامادە بکەم بۆ ئەنجامدانی؟
پزیشک یان تەکنیکار پشکنینەکەت بۆ ڕوون دەکاتەوە و ڕێگەت پێدەدات پرسیار بکەیت. بە شێوەیەکی گشتی، ڕۆژوو گرتن (نەخواردن) پێویست ناکات پێش ئەنجامدانی پشکنینەکە و داواناکرێت.
زانیاری بدە بە پزیشک دەربارەی هەموو دەرمانەکان (ڕەچەتەکراو و زیاد لە کۆنترۆڵ)، ڤیتامینەکان و ڕووەکەکان و تەواوکەرەکان کە وەریاندەگریت.
بە پزیشک بڵێ ئەگەر ئامێری هەناسەدانت هەیە. لەسەر بنەمای باری پزیشکیت، پزیشک لەوانەیە داوای ئامادەکردنێکی دیاریکراو بکات.
چی ڕوودەدات لە کاتی بەکارهێنانی هێڵکاری لێدانی دڵ؟
لەوانەیە بەرنامەی هێڵکاری لێدانی دڵ (ECG) لەسەر بنەمای نەخۆشی دەرەکی ئەنجام بدرێت یان وەک بەشێک لە مانەوە لە نەخۆشخانە. لەوانەیە هەنگاوەکان بەپێی بارودۆخی تۆ و کردارەکانی پزیشک جیاواز بن.
بە شێوەیەکی گشتی، ECG بەدوای ئەم پرۆسەیەدا دەکەوێت:
- داوات لێدەکرێت کە هەر جۆرە خشڵێک یان شتێکی تر لاببەیت کە لەوانەیە دەستێوەردان لە پشکنینەکە بکات.
- داوات لێ دەکرێت جل و بەرگت لە سەرەوە لاببەیت. تەکنیکارەکە تایبەتمەندی تۆ دڵنیا دەکاتەوە بە داپۆشینی تۆ بە پەڕەیەک یان جلوبەرگێک و تەنها پێستی پێویست ئاشکرا دەکات.
- لەسەر مێزێک یان جێگایەکی تەخت دەخەویت بۆ ئەنجامدانی پشکنینەکە. ئەوە گرنگە بۆت کە پاڵکەویت و بێدەنگ بیت و قسە نەکەیت لە کاتی ئەنجامدانی پرۆسەکە، بۆ ئەوەی شوێنکەوتنەکە نەگۆڕیت.
- ئەگەر سنگت، دەستەکان، یان قاچەکانت زۆر موویان پێوەیە، تەکنیکارەکە لەوانەیە پارچە بچووکەکانی موو بتاشێت یان ببڕێت و لایان بدات، بە پێی پێویست، بۆ ئەوەی ئەلیکترۆدەکان لە نزیکەوە بە پێست بچەسپێن.
- ئەلیکترۆدەکان بە سنگ و دەست و قاچەکانتەوە دەبەسترێنەوە. هەروەها وایەرەکانی سەری بە ئەلیکترۆدەکان دەبەسترێنەوە.
- کاتێک ڕێنماییەکان هاوپێچ دەکرێن، تەکنیکارەکە لەوانەیە زانیاری ناسینەوەی تۆ بخاتە ناو کۆمپیوتەرەکەوە.
- کاتێک شوێنکەوتنەکە تەواو دەبێت، تەکنیکارەکە سەرەکان جیادەکاتەوە و ئەلیکترۆدەکانی پێست لادەبات.
چی ڕوودەدات دوای بەکارهێنانی هێڵکاری لێدانی دڵ؟
بە شێوەیەکی گشتی، هیچ چاودێرییەکی تایبەت نییە دوای هێڵکاری لێدانی دڵ (ECG). پێویستە بتوانیت بگەڕێیتەوە بۆ خۆراک و چالاکییە ئاساییەکانت، مەگەر پزیشک بە شێوەیەکی جیاواز پێت بڵێت کە پێویستە چی جێبەجێبکەیت.
بە پزیشک بڵێ ئەگەر هەر نیشانەیەکت بۆهاتەوە کە پێش ECG هەتبووە (بۆ نموونە، ئازاری سنگ، کورتبوونی هەناسە، سەرگێژبوون، یان بێئاگابوون). پزیشک لەوانەیە ڕێنمایی دیکەت بداتێ دوای پشکنینەکە، بەپێی بارودۆخی تایبەتت.
هەنگاوی پێویست
پێش ئەوەی ڕازی بیت بە پشکنینەکە یان پرۆسەکە دڵنیابە لەوەی کە ئەمانە دەزانیت:
- ناوی پشکنینەکە یان پرۆسەکە؟
- ئەو هۆکارەی کە تۆ پێویستە پشکنینەکەی بۆ ئەنجامبدەیت؟
- چاوەڕوانی چی دەکەن و مەبەست لە ئەنجامدانی چییە؟
- مەترسی و سوودەکانی پشکنینەکە و پرۆسەکە؟
- کاریگەرییە لاوەکییەکان یان ئاڵۆزییەکان چین کە ئەگەری هەیە دروستببن؟
- کەی و لە کوێ پشکنینەکە یان پرۆسەکە ئەنجام بدەیت؟
- کێ پشکنین و ڕێکارەکانت بۆ ئەنجام دەدات و بڕوانامەکانی ئەو کەسانە چین؟
- چی ڕوودەدات ئەگەر پشکنین و پرۆسەکە نەکەیت؟
- هەر پشکنینێک یان ڕێکارێکی جێگرەوە چین؟
- کەی و چۆن ئەنجامەکان بەدەستدەهێنیت؟
- پەیوەندی بە کێوە دەکەیت دوای پشکنین یان پرۆسەکە ئەگەر پرسیار یان کێشەیەکت هەبوو؟
- پێویستە چەند پارە بدەیت بۆ پشکنین یان پرۆسەکە؟
