ناوه‌ڕۆك
سەرەتا
پیشەسازی گۆشت (بە ئینگلیزی: The meat industry، بە عەرەبی: صناعة اللحوم) ئەم جۆرە پیشەسازییە لە جیهانی پیشەسازیدا گەورەترین بەشی پیشەسازی خۆراکە، مەبەستی سەرەکی بریتییە لە وەرگرتنی ئاژەڵ لە بەرهەمهێنەران و دابەشکردنی ئاژەڵەکان بۆ گۆشت و بەرهەمی ناخۆراکی،
کارگەکانی پرۆسێسکردنی گۆشت چەندین کاری جۆراوجۆر ئەنجام دەدەن لە سەربڕینەوە تا پرۆسێسکردن و فرۆشتن. بە ملیۆنان کەس لە سەرانسەری جیهاندا ڕۆژانە بەرهەمەکانی گۆشت بەکاردەهێنن. دەتوانێت لە ڕێگەی خواردنی خێرا یان هەڵبژاردنی جۆراوجۆری تری شێوازی ژیانی تەندروستەوە بێت سوود لە بەکارهێنانی ببینرێت.
بەرهەمهێنانی گۆشت یەکێکە لە بەشە سەرەکییەکانی کشتوکاڵ کە بۆ خۆراکی مرۆڤ گرنگە لەگەڵ زیادبوونی ژمارەی دانیشتوانی مرۆڤ خواست لەسەر گۆشت زیادی کردووە، بەرهەمهێنانی گۆشتی کوالێتی بەرز یەکێکە لە ئامانجە سەرەکییەکانی بەخێوکردنی ئاژەڵە کێڵگەییەکان.
بەرهەمهێنانی گۆشت بەشێکی گرنگی ئابووری جیهانە کە بەشدارییەکی گرنگ لە بازرگانی ناوخۆیی و نیشتمانی و نێودەوڵەتیدا دەکات لەوانەیە چەندین ڕێگا هەبێت بۆ داهاتووی بەرهەمهێنانی گۆشت ڕەنگە یەکەمیان ئەوە بێت کە بەکارهێنەران لە وڵاتانی تازەپێگەیشتوودا توانای کڕینی زیاتریان بەدەستهێناوە. خواست لەسەر گۆشت بە شێوەیەکی بەرچاو زیاد دەکات ئەمەش سەرچاوەیەکی بەنرخی پرۆتینی کوالیتی بەرز لە خۆراکی زۆر کەسدا دابین دەکات. ڕەنگە بازاڕی ئێستای وڵاتانی پێشکەوتوو ڕووبەڕووی ئاستەنگێکی دیکە ببێتەوە چونکە ئەو بەکارهێنەرانەی کە توانای کڕینی بەرچاویان هەیە دەکرێت بە هۆکاری جۆراوجۆر خواردنی گۆشتیان سنووردار بکەن.
گەورەترین وڵاتانی بەرهەمهێنەری گۆشت
- چین
- ئەمریکا
- بەرازیل
- هیندستان
- ڕووسیا
- ئەڵمانیا
- مەکسیک
- ئیسپانیا
- ئەرجەنتین
چین
چین گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ٢٥٣٫٠٢٤٫٧٣٥ تۆنی لە گۆشت بەرهەمهێناوە، بەرهەمی گۆشتی بەراز بە خێرایی زیادی کردووە،لە زیاتر لە ٤٠ ملیۆن تۆن لە ساڵی ١٩٩٠ـەوە گەشتووە بە زیاتر لە ٥٥.٤١ ملیۆن تۆن. هەروەها چین سێیەم گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتی مانگایە لە جیهاندا و سێ هێندەی ئوسترالیا بەرهەمی دەهێنێت، چین زیاتر گۆشتی مانگا لە وڵاتانی وەک بەرازیل و ئەرجەنتین و ئۆرۆگوایەوە هاوردە دەکات.
ئەمریکا
ئەمریکا گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ١٤٥٫٨٢٤٫٤٧١ تۆنی گۆشتی بەرهەمهێناوە. ئەمریکا یەکێکە لە گەورەترین بەرهەمهێنەرانی گۆشت لە جیهاندا کە بریتییە لە گۆشتی مریشک و بەراز و گۆشتی مانگا، ئەمریکا لە ڕیزبەندی یەکەمی بەرهەمهێنەرانی گۆشتی مانگادایە لە جیهاندا ئەمەش وایکردووە ببێتە پێکهاتەیەکی گرنگ، هاوکات ئەمریکا لە پلەی یەکەمی جیهاندایە لە بواری بەرهەمهێنانی گۆشتی بەرازدا.
بەرازیل
بەرازیل گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ٨٧٫٠٣٥٫٤٥٣ تۆن گۆشتی بەرهەمهێناوە. بەرازیل یەکێکە لە بەرهەمهێنەر و هەناردەکارە سەرەکییەکانی گۆشت لە جیهاندا، تایبەتمەندە بە گۆشتی مریشک و گا. کەرتێکی سەرەکی بریتییە لە بەرهەمهێنانی گۆشتی مانگا و بەڕازیل یەکێکە لە هەناردەکارە سەرەکییەکانی گۆشتی مانگا لە جیهاندا جگە لەوەش میللەت بڕێکی گرنگی پەلەوەر بەرهەم دەهێنێت و هەناردەی دەکات بەتایبەتی کەرە و مریشک. بازرگانی گۆشت لە بەرازیل بەشێکی لەلایەن وەزارەتی کشتوکاڵ و ئاژەڵداری و دابینکردنی خۆراک (MAPA) ڕێکدەخرێت و بەڕێوەدەبرێت.
هیندستان
هیندستان گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا، لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ٣٣٫٧٨٤٫٠٨٩ تۆن گۆشتی بەرهەمهێناوە، هیندستان پێشەنگی بەرهەمهێنانی گۆشتە لە جیهاندا تایبەتمەندە بە گۆشتی بزن و مریشک و گامێش. هیندستان یەکێکە لە بەرهەمهێنەرانی سەرەکی گۆشتی گامێش کە بە گۆشتی کارابی ناسراوە، کە بەشدارییەکی بەرچاوی لە بەرهەمهێنانی گۆشتی وڵاتەکەدا هەیە.
بەرهەمهێنانی گۆشتی مریشک و بەرهەمەکانی تری پەلەوەر بە شێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە لە وەڵامی بەرزبوونەوەی خواستی بەکاربەران بۆ بەرهەمی پەلەوەر. هیندستان ژمارەی زۆری بزنی هەیە ئەمەش وایکردووە گۆشتی بزن و گۆشتی مەڕ ببێتە سەرچاوەیەکی نەریتی و بەناوبانگی گۆشت لەو وڵاتەدا.
ڕووسیا
گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ٣٣٫٤٣٤٫٤٥١ تۆن گۆشتی بەرهەمهێناوە، ڕووسیا بەرهەمهێنەری سەرەکی گۆشتی مانگا و بەراز و پەلەوەرە، لەنێو جۆرەکانی تری گۆشتدا کۆمپانیا بازرگانییە گەورەکان و کێڵگە بچووکەکان هەردووکیان گۆشتی مانگا لە ڕووسیا بەرهەم دەهێنن. بۆیە بەخێوکردنی ئاژەڵێکی بەرچاو لە ناوچە فیدراڵیەکان لە ڕۆژهەڵاتی دوور و سیبیریا دەبینرێت.
پیشەسازی گۆشتی ڕووسیا زۆر پشت بە بەرهەمهێنانی گۆشتی بەراز دەبەستێت، چونکە میللەت ئامانجیەتی خۆبژێوی بکات بۆ کەمکردنەوەی پشتبەستنی بە هاوردەکردن ڕووسیا هەوڵی فراوانکردنی هەناردەکردنی گۆشت دەدات بۆ بازاڕەکانی تر بەتایبەتی لە ئاسیا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست.
ئەڵمانیا
گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ٢٣٫٣٦٥٫٩٧٥ تۆن گۆشتی بەرهەمهێناوە، ئەڵمانیا گەورەترین وڵاتی بەرهەمهێنەری گۆشتە لە یەکێتی ئەورووپا پیشەسازییەکی جۆراوجۆری هەیە کە گۆشتی مریشک و بەراز و گۆشتی مانگا لەخۆدەگرێت.
ئەڵمانیا بە بەرهەمە تەقلیدییەکانی بەراز ناسراوە وەک سۆسیس و گۆشتی سوێرکرا و گۆشتی بەراز بەناوبانگترین گۆشتە لەوێ. ئەڵمانیا یەکێکە لە وڵاتانی بەرهەمهێنەری گۆشتی مریشک لە یەکێتی ئەورووپا بەخێوکردنی پەلەوەر بەتایبەتی بەرهەمهێنانی مریشک زیادی کردووە.
مەکسیک
گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ٢٢٫٥٠٥٫٩١٠ تۆن گۆشتی بەرهەم هێناوە مەکسیک وڵاتێکی سەرەکییە بۆ بەرهەمهێنانی گۆشت و تایبەتە بە گۆشتی مریشک و بەراز و گۆشتی مانگا. مەکسیک مێژوویەکی دوور و درێژی هەیە لە بەخێوکردنی ئاژەڵ و خواردنی نیشتمانی بە پلەی یەکەم لە گۆشتی مانگا دروست دەکرێت.
مەکسیک بەکارهێنەرێکی گەورەی بەرهەمەکانی بەرازە هەروەها گۆشتی بەرازێکی زۆر لەوێ بەرهەم دەهێنرێت، مەکسیک بەرهەمهێنەری سەرەکی گۆشتی پەلەوەرە لە ناوچەکەدا و فراوانبوونی گەورەی لە بەخێوکردنی پەلەوەردا بەخۆیەوە بینیوە، بەتایبەتی لە بەرهەمهێنانی مریشکدا.
ئیسپانیا
گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ٢٢٫٢٤٩٫٤١٧ تۆن گۆشتی بەرهەمهێناوە، ئیسپانیا بەرهەمهێنەرێکی سەرەکی گۆشتی ئەورووپییە و تایبەتە بە گۆشتی بەراز و گۆشتی مانگا و پەلەوەر. ئیسپانیا گۆشتی بەرازێکی زۆر بەرهەم دەهێنێت و یەکێکە لە بەرهەمهێنەرانی پێشەنگی گۆشتی مریشک لە ئەورووپا.
ئەرجەنتین
گەورەترین بەرهەمهێنەری گۆشتە لە جیهاندا و لە ساڵی ٢٠٢٣ زیاتر لە ١٨٫٥٢٨٫٧٤٥ تۆن گۆشتی بەرهەمهێناوە، ئەرجەنتین یەکێکە لە گەورەترین هەناردەکارانی گۆشتی مانگا لە جیهاندا و بە بەرهەمهێنانی گۆشتی مانگا ناسراوە. کولتوری ئەرجەنتین ڕەگ و ڕیشەی بەهێزی لە خواردنی گۆشتی مانگادا هەیە و خواردنە تایبەتەکانی ناوچەیی وەک ئاسادۆ (کباب) لە سەرانسەری وڵاتدا زۆر حەزیان لێیە. لە پیشەسازی گۆشتدا ئەرجەنتین زیاتر گۆشتی مانگا هەناردەی وڵاتانی ئاسیا و ئەورووپا و ئەمریکا دەکات، بەڵام بە بازاڕەکانی تری دەرەوەش دەیفرۆشێت.
