ناوه‌ڕۆك
ناساندن
چۆن مامەڵە لەگەڵ جیاوازی بکەین؟ (بە عەرەبی: كيف نتعامل مع الاختلاف، بە ئینگلیزی: How do we deal with difference)، مرۆڤەکان لە هیچ ڕوویەکەوە بە تەواوی وەک یەک یەکسان نین، بیرکردنەوە و بیروڕا و ڕەفتاری جیاوازیان هەیە، ئەمەش وادەکات بەهۆی ئەو جیاوازییەوە کێشە دروست بێت لە نێوان تاک و گروپەکاندا، بەڵام هەندێک ڕێگا هەیە کە دەکرێت پەیڕەو بکرێت کە یارمەتیدەر بێت بۆ تێگەیشت لەو جیاوازیانە و کەمکردنەوەی کێشەکان.
ڕێگاکانی کەمکردنەوەی جیاوازییەکان
١- دیالۆگ و گوێگرتن
باشترین ڕێگا بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ جیاوازیدا دیالۆگ و گوێگرتنە، زۆر گرنگە گوێ لە بۆچوونە جیاوازەکان بگرین، وەک چۆن ئەمە یارمەتیدەرە بۆ تێگەیشتن لە بیرۆکە و بۆچوونەکانی تر، دواتر ڕەنگە هاوسۆزی و قەدرزانی بەهای دیدگاکان دروست بکات سەرەڕای ئەو جیاوازییەی ماوەتەوە، گرنگ نییە لەسەر دیدگاکان بگەینە ڕێککەوتن، بەڵکو گرنگ تێگەیشتنە لە دیدگا جیاوازەکان.
٢- قبوڵکردنی جیاوازی
پێویستە ئەوە بزانرێت کە جیاوازییەکان چ بچووک بن یان گەورە، بەشێکن لە هەر پەیوەندییەک و گرنگە گرنگییەکی زۆر بە سروشتی جیاوازییەکە نەدرێت، بەڵکو گرنگی بە چۆنیەتی کۆنتڕۆڵکردنی بدرێت.
٣- ڕەخنە لە ڕەفتار
یەکێک لە گرنگترین یاساکان لە مامەڵەکردن لەگەڵ جیاوازیدا ڕەخنەگرتنە لە ڕەفتارێک یان بارودۆخێکی دیاریکراو و دوورکەوتنەوە لە ڕەخنەگرتن لە کەسایەتی، چونکە ڕەخنەگرتن لە کەسایەتی کاردانەوەی ئۆتۆماتیکی بەرگریکردن لە خۆی دروست دەکات و گۆڕینی کەسایەتی زۆر قورسترە لە گۆڕینی ڕەفتار.
٤- فێربوون لە جیاوازی
دەبێت لە بیرۆکەی ئەوەی کە کەسی بەرانبەر هەڵەیە تێپەڕین و بچینە سەر بیرۆکەی فێربوون لە ئەویتر و دروستکردنی چەمکێکی نوێ کە بیرۆکە و بەها جیاوازەکان بە شێوەیەکی دادپەروەرانە کۆبکاتەوە.
٥- سەیری ئەرێنییەکان بکەن
یەکێکیان پێویستە دەستخۆشی لە ئەوی دیکە بکات و سەیری ئەرێنییەکانی بکات و بۆچوونەکەی دەرببڕێت و سەرسامی بێت، چونکە ئەمە بەشدارە لە باشترکردنی پەیوەندییە جیاوازەکان و یەکگرتووترکردنیان.
٦- خۆ دووپاتکردنەوە
دەبێت لە جیاوازی نێوان تەسلیمبوون و هێرشکردن و خۆسەلماندن تێبگەین، ئەو تەسلیمبوونەی مرۆڤ پێی دەکشێتەوە یان بێدەنگ دەبێت، وا دەکات ڕێزی خۆی لەدەست بدات، وەک چۆن تەسلیمبوون ترس نیشان دەدات و دەبێتە هۆی پاشەکشەکردن، هێرشکردن وا دەکات بەرامبەرەکەی ڕێز لەدەست بدات و ئەوی دیکە ناچار دەکات بەرگری لە خۆی بکات و ڕەخنەی ڕاستەوخۆ بگرێت، بەڵام خۆ دووپاتکردنەوە ڕێز بۆ هەردوولا دابین دەکات، لە ڕێگەیەوە هەست و بۆچوونە ناوەکییەکان لەگەڵ ئەوانی دیکەدا هاوبەش دەکرێن و بوونە ناوەکییەکەی ئەوی دیکەش ڕەنگدانەوەی متمانە بەخۆبوونە و دەبێتە هۆی دەستپێشخەریکردن لە کۆتاییهێنان بە جیاوازییەکان.
