ناوه‌ڕۆك
ناساندن
جیاوازی نێوان تۆیفڵ و ئایڵس (بە عەرەبی: الفرق بين التوفل والآيلتس، بە ئینگلیزی: Difference between TOEFL and IELTS) تاقیکردنەوەی Test of English as a Foreign Language، بە کورتکراوەی TOEFL دەخوێندرێتەوە، تاقیکردنەوەیەک کە لەلایەن کەسانی غەیرە ئینگلیزییەوە ئەنجام دەدرێن و بە پێوەرێک دادەنرێت بۆ ئاماژەدان بە ڕادەی شارەزایی داواکار لە زمانەکەدا. دەرچوون لەم تاقیکردنەوە پێویستییە بۆ زیاتر لە دوو هەزار و چوار سەد کۆلێژ و زانکۆ کە دەکەوێتە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و زیاتر لە شوێنێکەوە لە سەرانسەری جیهان. تاقیکردنەوەکانی TOEFL لەسەر بنەمای خزمەتگوزاری تاقیکردنەوەی پەروەردەیی ئەمریکی کە بنکەکەی لە ویلایەتی نیوجرسییە، داوا لە تاقیکەرەوە دەکرێت وەڵامی سەد و چل پرسیار بداتەوە کە بە شێوەیەکی دروست دابەشکراون بەسەر چوار بەشدا، کە بریتین لە: تێگەیشتنی بیستن، پێکهاتەی زمانەوانی و دەربڕینی نووسراو، خوێندنەوە و هۆشیاری وشە، و نووسینی وتار.
بەشەکانی تاقیکردنەوەی تۆیفڵ
کورتە دیالۆگەکە کە پێکدێت لە پرسیار لە دوانزە تا سێزدە پرسیار و داوا لە داواکار دەکرێت وەڵامی پرسیارە یەک لە دوای یەکەکان بداتەوە کە پەیوەندییان بە گفتوگۆیەکی دەنگییەوە هەیە، یان وتارێک کە تەنها لەلایەن یەک کەسەوە پێشکەش دەکرێت.
پێکهاتە و دەربڕینی نووسراو بەشی دووەمی تاقیکردنەوەی تۆیفڵە، کە تاقیکردنەوەیەکی تایبەتە بە بابەتی زمانەوانی و دەربڕینی تاک و لێهاتوویی تیایاندا لە زمانی ئینگلیزیدا فێرخواز تاقیکردنەوەیەکی لەسەر توانای خۆی لە ڕێزمانی ئینگلیزیدا دەکرێت و خوێندکار دەبێت لە ماوەی بیست و پێنج خولەکدا لە کۆی چل پرسیار وەڵام بداتەوە و پۆلێن دەکرێن بۆ: پێکهاتەی زمانەوانی ئەم بەشە پانزە پرسیار لەخۆدەگرێت، و تاقیکردنەوەکە داوا لە خوێندکار دەکات بۆشایی ڕێزمانی بۆ هەندێک ڕستە بە بەشە ونبووەکان پڕ دەکاتەوە. دەربڕینی نووسراو: ئەم دوو بەشە لە بیست و پێنج پرسیار پێکدێن و پێویستە خوێندکار بەشە نادروستەکانی ڕستە تەواوەکان هەڵبژێرێت.
تێگەیشتنی خوێندنەوە و وشەسازی ئەم بەشە بەو مانایەیە کە خوێندکار دەخرێتە بەر تاقیکردنەوەیەک کە ڕادەی هێزی زمانەوانیی خۆی لە بارەی خوێندنەوە دەپێوێت، هەروەها توانای جیاکردنەوەی وشەکانی ئینگلیزی و تێگەیشتن لە ماناکانیان. ئەم تاقیکردنەوەیە پێویستی بە خوێندکار هەیە کە پەنجا پرسیار وەڵام بداتەوە و تاقیکردنەوەکە پۆلێن دەکرێت بۆ شەش یان پێنج بڕگەی نووسراو لە سێ سەد وشە لە ماوەی پەنجا و پێنج خولەک زیاتر نەبێت و پرسیارەکانی ئەم بەشە لە دەوری: پەرەگرافەکان و مەبەستیان و بیرۆکەی بڕگەکان لەخۆدەگرێت. نووسینی تاقیکردنەوەی وتارێکی ئینگلیزی نووسراو لەم بەشەدا داوا لە خوێندکار دەکرێت وتارێک بنووسێت؛ ئەمەش بۆ پشکنینی توانای نووسینی و لێهاتوویی لە بەکارهێنانی وشەسازی و زاراوەی ئینگلیزی بەزۆری پەیوەندی بە بۆچوونی نووسەرەوە هەیە لەسەر هەر بابەتێکی گشتی، بە مەرجێک بە هۆکاری تایبەت پشتگیری بکات ماوەی ئەم تاقیکردنەوە سی خولەک بێت.
بەشەکانی تاقیکردنەوەی IELTS
مێژوو و بڵاوبوونەوەی تاقیکردنەوەکە: تاقیکردنەوەی ئایلتس لە ساڵی ١٩٨٩ی زایینیەوە بڵاوبوونەوەی بەرفراوانی و باوەڕپێکراوی نێودەوڵەتی بەدەستهێناوە، دوای ئەوەی ڕادەی توانای خۆی بۆ دەستنیشانکردن و هەڵسەنگاندنی ئەو توانایانەی نیشاندا کە تاکێک خاوەنییەتی و تواناکانی لە زمانی ئینگلیزیدا وەرگیراوە لەلایەن زۆربەی زانکۆ و بەشە حکومییەکانی بیانییەوە، لەوانە: ئەفریقای باشوور، کەنەدا و نیوزلەندا ئوسترالیا، بەریتانیا و ئەمریکا، هەروەها زۆربەی زانکۆکانی ئەمریکا و فراوانتر دەبێت پانتاییەکەی درێژدەبێتەوە بۆ زیاتر لە سێ هەزار و هەشت سەد زانکۆی حکومی لە سەد و بیست وڵاتدا.
خوازیارانی تاقیکردنەوە دەرفەتیان پێدەدرێت کە تاقیکردنەوەی IELTS ئەنجام بدەن بۆ پۆلە تایبەتەکان، ئەوانیش: ئەوانەی ئارەزووی پێشکەشکردنی داواکاری بۆ خوێندنی ماستەر و بنچینەیی دەکەن لە زانکۆ و سەنتەرەکانی بەریتانیا و ئوسترالیا هەروەها دەتوانرێت بە تاقیکردنەوەی توانستی زمانی ئینگلیزی لە سەرانسەری جیهان هەژمار بکرێت. ئەوانەی دەیانەوێت داواکاری پێشکەش بکەن بۆ خولی نائەکادیمی، یان دەیانەوێت کۆچ بکەن بۆ دەرەوەی وڵات.
پێکهاتەکانی تاقیکردنەوەکە: تاقیکردنەوەی IELTS دابەشکراوە بەسەر چوار بەشدا ماوەی تاقیکردنەوەکە دوو کاتژمێر و چل و پێنج خولەکە، کە دابەشکراوە بەسەر ماوەکاندا کە لە نێوان سێ بۆ هەشت کاتژمێردا درێژدەبێتەوە، و دابەشکردنەکە بەم شێوەیەیە: خوێندنەوە یەک کاتژمێرە. نووسین بۆ ماوەی یەک کاتژمێر. بۆ ماوەی سی خولەک گوێ بگرە. گفتوگۆکە پانزە خولەک دەخایەنێت. دواتر تاقیکردنەوەکە وردبینی دەکرێت و ڕاست دەکرێتەوە و نمرەی ٩ زۆرترینە، نمرەکە بە نمرەی کۆتایی دادەنرێت، هەروەها تێکڕای چوار تاقیکردنەوەکە، واتە هەر تاقیکردنەوەیەک بە جیا نمرەی بۆ دەدرێت، نمرەی لە کۆی نۆ نمرە دەدرێت و ئەنجامەکە بە شێوەی کۆتایی بۆ نمرەکە نیشان دەدرێت.
تایبەتمەندیەکانی تاقیکردنەوەی خوێندنەوە: تاقیکردنەوەی خوێندنەوە سێ بابەتی جیاواز لەخۆدەگرێت، هەر بابەتێک لاپەڕەیەک دەگرێتەوە، کە زیاتر لە دوو هەزار و پێنج سەد وشەی تێدایە، و ماوەی تاقیکردنەوەکە درێژدەبێتەوە بۆ کاتژمێرێکی تەواو ئەو سێ بابەتەی لە چوارچێوەدا خراوەتەڕوو.
نووسین: ئەم تاقیکردنەوەیە بەسەر دوو بەشدا دابەشکراوە، بەشی یەکەم تاقیکردنەوەی بنیاتنانە، و داوا لە تاقیکەرەوە دەکرێت بە سەد و پەنجا وشە بنووسێت، پێویستی بە وەسفکردنی تەواوی فۆرمێکی دیاریکراو هەیە، زۆرجاریش ڕوونکردنەوەیەک دەبێت لە پرۆسەیەک، یان کێشانی هەندێک ڕێژەی دیاریکراو، یان گرافێک سەبارەت بە بەشی دووەم تاقیکردنەوەیەکی پێکهاتەیی یان دەربڕینە کە نابێت لە دوو سەد کەمتر بێت پەنجا وشە لەسەر بابەتێکی دیاریکراو لەسەر وەرەقەی تاقیکردنەوە.
گوێگرتن: ئەم بەشە لە چل پرسیار پێکدێت، کە ماوەی سی خولەک دەخایەنێت، داوا لە بەشداربووانی تاقیکردنەوە دەکرێت گوێ لە تۆمارێکی کاسێت بگرن سەختی ئەم تۆمارە لەگەڵ تێپەڕبوونی کات لە تاقیکردنەوەکەدا زیاتر دەبێت. بەو پێیەی کاتی گفتوگۆکە و ژمارەی بەشداربووانی تێدا درێژە، تەنها یەکجار دەرفەت دەدرێت بە کەسی تاقیکردنەوەکە گوێ لەم تۆمارە بگرێت و کاتێکی پێویستی پێدەدرێت بۆ خوێندنەوەی ئەو پرسیارانەی کە دەکرێت و دواتر وەڵامیان بداتەوە. لە کۆتاییدا تاقیکردنەوەکە، کاتێکی پێدەدرێت کە لە دە خولەک زیاتر نەبێت بۆ ئەوەی خوێندکار وەڵامەکانی لە لاپەڕەی پرسیارەکانەوە بگوازێتەوە بۆ لاپەڕەی وەڵامەکانی.
گفتوگۆ: ئەم بەشە چاوپێکەوتنێکی کەسی لەخۆدەگرێت کە لە نێوان تاقیکەر و تاقیکەرەوە ئەنجام دەدرێت ئەمە پێویستی بە وەڵامدانەوەی پرسیارەکانی تاقیکەرەوە هەیە بە شێوەی زارەکی و دەربڕینی بۆچوونی خۆی لەسەر ئەو بابەتەی کە لەبەردەستدایە.
جیاوازی نێوان تۆیفڵ و ئایڵتس بنیاتنانی نمرەکان
جیاوازی بنەڕەتی: تۆیفڵ: جیاوازییەکە ئەوەیە کە تاقیکردنەوەی تۆیفڵ لە ڕێگەی ئینتەرنێتەوە لە هەموو بەشەکانیدا ئەنجام دەدرێت (تاقیکردنەوەی کۆمپیوتەر)، و ئەم شێوازە شایەتی خواستێکی زۆرە. ئایڵتس: جەوهەری ئایڵتس لەسەر بنەمای داواکردنە لە تاقیکردنەوەکە کە لە شوێنی تاقیکردنەوەکە یان هۆڵەکاندا ئامادەبێت. گفتوگۆی زارەکی ڕووبەڕوو ئەنجام دەدرێت.
متمانەپێکردن: متمانەپێکردن لە نێوان تاقیکردنەوەکانی تۆیفڵ و ئایلتسدا جیاوازە، و بەم شێوەیەی خوارەوەیە: تۆیفڵ: لە زانکۆکانی ئەمریکا و کەنەدا باوەڕپێکراوە. ئایڵتس: لە زانکۆکانی بەریتانیا و ئوسترالیا و سکۆتلەندا پەسەندکراوە.
مۆڵەت: هەردوو کۆمپانیای تۆیفڵ و ئایڵتس جۆرێکی دیاریکراوی مۆڵەتیان هەیە، بەم شێوەیە: تۆیفڵ: سەنتەری تایبەتی خۆی هەیە، مۆڵەتی لە هەموو جیهاندا هەیە. ئایڵتس: تایبەتمەندە بە پشتیوانی و متمانەی حکومەتە نێودەوڵەتییەکان و دامەزراوە پەروەردەییەکان لە سەرانسەری جیهان.
