ناوهڕۆك
پێشەکی
پێشینەی مێژوویی
پێناسە و ناساندنی کۆلۆنیالیزم و کۆلۆنیال
میکانیزمەکانی کۆلۆنیالیزمی بەریتانی
چوارەم، دامەزراندنی سیستەمێکی بیرۆکراتی و یاسایی بوو کە دڵنیایی دەکرد بەرژەوەندییەکانی بەریتانیا پارێزراو بن. سیستەمی دادگایی، وەزارەتەکان، و یاساکان بە شێوەیەک داڕێژرابوون کە کۆنترۆڵی بەریتانیا مسۆگەر بکەن. پێنجەم، سیاسەتی ئەسیمیلاسیۆن یان "ئینگلیزکردن" بوو کە تێیدا هەوڵی گۆڕینی کولتوور، زمان، و سیستەمی بیرکردنەوەی دانیشتوانی ڕەسەن بە شێوەیەک دەدرا کە لەگەڵ کولتووری بەریتانیدا گونجاو بن.
ئەو ناوچە و وڵاتانە کە لەژێر کۆلۆنیالیزمی بەریتانی دابوون
ئەفریقا:
- میسر، سودان، لیبیا (بەشێکی)، کینیا، ئوگاندا، تانزانیا، نیجێریا، غانا (زێڕی کەنار)، سیرالیۆن، گامبیا، زیمبابوێ (ڕۆدیسیا)، زامبیا، بۆتسوانا، سوازیلاند (ئیسواتینی)، لیسۆتۆ، نامیبیا (بەشێکی)، باشووری ئەفریقا، ماڵاوی، سۆماڵیلاند (بەشێکی سۆماڵیا)، ئوگاندا، مۆریشیۆس، سەیشێل
ئاسیا:
هیندستان، پاکستان، بەنگلادیش، میانمار (بورما)، سریلانکا (سیلان)، مالیزیا، سەنگافورە، هۆنگ کۆنگ، بەحرەین، کوەیت، قەتەر، ئیمارات، فەلەستین، ئوردون، عێراق، قوبرس، ماڵدیڤ
کاریبی و ئەمریکای باشوور:
جامایکا، باربادۆس، ترینیداد و تۆباگۆ، باهاماس، گویانا، بێلیز (هندوراسی بەریتانی)، برمودا، دورگەکانی کایمان، دوورگەکانی ڤیرجینی بەریتانی، گرانادا، سانت کیتس و نیڤیس، سانت لوچیا، سانت ڤینسنت و گرینادینز
ئەمریکای باکوور:
کەنەدا، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا (پێش سەربەخۆیی)، ئۆقیانووسیا:
ئوسترالیا نیوزیلاند، فیجی، پاپوا گینیای نوێ، تووڤالوو، سۆلۆمۆن، کیریباتی، تۆنگا (پەیوەندی پتەو)
ئەوروپا
ئیرلەندا، قوبرس، ماڵتا، جەبەلتاریق (هێشتا خاکی بەریتانیایە)
زۆربەی ئەم وڵاتانە لە نێوان ساڵانی ١٩٥٠ و ١٩٨٠ سەربەخۆییان وەرگرتووە