ناوه‌ڕۆك
ناساندن
چەمکی فێربوون بە یاریکردن (بە ئینگلیزی: The concept of learning through play، بە عەرەبی: مفهوم تعلیم خلال للعب)، ستراتیجی فێربوون لە ڕێگەی یارییەوە، هۆکارێکی پەروەردەییە کە یارمەتیدەرێکی زۆرە لە بنیاتنانی کەسایەتی منداڵدا، منداڵان یاری بە بووک و گڵ و ڕەنگ کوپەوە دەکەن، بۆیە ئێمە لە رێگەی یاریکردنەوە بۆمان دەردەکەوێت چی لە ناوەوەیاندایە، دەکرێت لێهاتووی بەدەست بهێنن.
سوودەکانی یاریکردن
گرنگی وسوودەکانی ستراتیژی فێربوون بە یاریکردن کەمتر نییە لە سوودەکانی ستراتیژییە مۆدێرنەکان کە زانست هەوڵی جێبەجێکردنی داوە، کە ئامانجیان لە ناوەڕۆکەکەیاندا پەرەپێدانی تواناکانی فێرخوازان و یارمەتیدانیان بۆ فێربوون بە شێوازی مۆدێرن و سەرنج ڕاکێش و شکاندنی ڕۆتین و بێزاری لە فێربوونی نەریتی:
١- پەرەپێدانی هەستی خەیاڵی فێرخوازان.
٢- توانای چارەسەرکردنی ئەو کێشانەی کە فێرخواز ئەزموونی دەکات چ لە ژیانی زانستی و چ لە ژیانی پراکتیکیدا.
٣- گەشەسەندنی زمانی ڕوونی فێرخوازان لە ڕێگەی یارییە پەروەردەییەکانەوە.
٤- پەرەپێدانی بیرکردنەوەی داهێنەرانە و بەهرەداری.
٥- فێربوون لە ڕێگەی یاریکردنەوە بەشدارە لە گەڕان و بنکۆڵکردن.
٦- زیادکردنی پاڵنەرەکانی فێرخوازانە بەرەو فێربوون.
٧- شکاندنی بێزاری و چەقبەستووی پڕۆسەی نەریتی.
٨- زیادکردنی متمانە بەخۆبوون و پێشخستنی بنەماکانی فێربوونی هاوبەش.
جۆرەکانی فێربوون لە ڕێگەی یاریکردنەوە
فێربوون لە ڕێگەی یاریکردنەوە کۆمەڵێک ستراتیژی لاوەکی هەیە، کە بەم شێوەن:
ستراتیژی دۆزینەوە
لەو شوێنەی کار لەسەر پەرەپێدانی توانا و لێهاتووییەکانی منداڵ و ڕاهێنانی دەکات بۆ دۆزینەوەی خۆی لە رێگەی چەند یارییەکی سادە و ئاڵۆزەوە وەک یاریکردن لە حەوزی ئاو و گرتنی ماسی دەریایی و فێرکردنی نوقمبوون و هەڵفڕینی شتەکان لە ڕێگەی ئەم کارامەییانە بچوکانەوە.
ستراتیژی یاریکردنی ئازاد
ئەمەش لە رێگەی بەکارهێنانی یارییە زیرەکەکان، وەک: مەتەڵ و چارەسەرکردنی کێشە ئاڵۆزەکان و مەتەڵەکانی وشەی بڕاو ئەنجام دەدرێت.
یارییەکان لەسەر بنەمای هەستەکان
وەک چۆن هەستەکانی تاک کاریگەرترینن لە پڕۆسەی فێربوون و بنیاتنانی یارییە پەروەردەییەکان لەسەر بنەمای هەستەکانی کە یارمەتی دەدات بە خێرایی بگاتە چەمکەکان و توانای هەستکردن و وەرگرتنی شتە مادییەکانی دەوروبەری.
یارییە ڕۆشنبیری و کۆمەڵایەتییەکان
ڕەنگە هەندێک پۆلی خوێندکاران مەیلیان بۆ ئەو یارییانە هەبێت کە پەرە بە توانا کۆمەڵایەتی و کولتورییەکانیان دەدەن، پرسیارەکان لەسەر بنەمای پێوانەکردنی ئاستی زیرەکی و چارەسەرکردنی مەتەڵە ئاڵۆزەکانە.
یارییە جەستەییەکان
کۆمەڵێک یاری هەیە کە پشت بە پەرەپێدانی چالاکیی جەستەیی لە نێوان قوتابیان و کارکردن لەسەر پەرەپێدانی ماسولکەکان دەبەستێت.
یارییە ئەلیکترۆنییەکان
لەگەڵ هاتن و پەرەسەندنی تەکنەلۆژیا لە سەردەمی هاوچەرخدا، یارییە ئەلیکترۆنییەکان دەرکەوتن، کە کەمترین سوودیان هەیە لە پەرەپێدانی تواناکانی منداڵدا، بەو پێیەی پشت بە جووڵاندنی ئامێرەکە دەبەستێت بەبێ ئەوەی هیچ چالاکییەکی جەستەیی ئەنجام بدات، ئەمەش ئەگەری کارلێککردن لەگەڵم جیهانی دەوروبەری کەم دەکاتەوە و دەوەستێت لە پڕۆسەی فێربوون.
سوودەکانی ستراتیژی فێربوون بە یاری
- پشتبەستن بە خۆ و بەدەستهێنانی متمانە بەخۆبوون و یارمەتیدان لە دۆزینەوە و تاقیکردنەوە و پەرەپێدانی تواناکانی منداڵ.
- یارمەتیدەرە بۆ سەلماندنی خودی منداڵ لە ڕێگەی باڵادەستی خۆیەوە بەسەر هاوڕێکانی تردا لەسەر خۆی.
- گرنگترین سوودەکانی ئەم ستراتیژییە ئەوەیە کە ئەندامبوونی گرووپ و هاوکاری و کاریگەری منداڵ بە تەواوەتی بەرز دەکاتەوە.
- یارمەتی فێرکردنی منداڵ دەدات کە هاوکاری کەسانی دیکە بکات و پراکتیزە بکات و بە تەواوەتی ڕێز لە مافی کەسانی تر بگرێت.
- ئەنجامی جیاواز لە گەشەکردنی یادەوری و خەیاڵ، گەشەکردنی تێگەیشتن و بیرکردنەوە.
- یارمەتیدەرە بۆ فێربوونی ڕێسا و یاساکان و پابەندبوونیان بە باشی.
گرنگی یاریکردن لە فێربووندا چییە؟
١- یارمەتیدەرە لە فێربوونی تاکەکەسی و پەروەردەکردنی منداڵ بەپێی مەیلی خۆیان، تواناکان، مەیلی دایکان و باوکان، هەروەها ئامڕازێکە شوێنەواری کاریگەری هەیە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی جیاوازی تاکەکەسی و ڕێکخستنی فێربوون.
٢- زانست لە ڕێگەی یارییەوە یارمەتیدەرە بۆ چالاککردنی توانا دەروونییەکانی منداڵ و بەرزکردنەوەی ئاستی بەهرەی داهێنەرانەیان.
٣- یاریکردن دەبێتە هۆی کارڵیکی نێوان منداڵان لەگەڵ توخمەکانی ژینگە بە مەبەستی فێربوون و گەیاندنی زانیاری و پەرەپێدانی کەسایەتی و باشترکردنی ڕەفتار، بەو پێیەی بە ئامڕازێکی پەروەردەیی دادەنرێت.
٤- یاری یارمەتی پەیوەندی نێوان مندالان دەدات و ئامڕازێکی ناوازەیە بۆ دەربڕینی ئەوەی لە ناوەوەیان هەیە.
٥- فێربوون لە ڕێگەی یارییەوە شێوازێکی پەروەردەییە کە یارمەتیدارە لە تێگەیشتن لە واتاکان و نزیکبوونەوەی لێکتێگەیشتن و فراوانکردنی ئاسۆی منداڵان.
٦- یەکێک لە تایبەتمەندییە گرنگەکانی یاریکردن ئەوەی کە بە شێوازێکی چارەسەری دادەنرێت کە لە لایەن دایک و باوک و مامۆستاوە بەکاردەهێنرێت بۆ یارمەتیدانی جارەسەرکردنی ئەو کێشانەی کە منداڵ ڕەنگە هەیبێت و بە دەستییەوە بناڵێت.
