ناوه‌ڕۆك
ناساندن
پێش هاتنی ساڵی نوێ پێویستە چەند کارێک ئەنجام بدەیت (بە ئینگلیزی: Before the new year comes، you have to do a few things، بە عەرەبی: قبل حلول العام الجديد ، عليك القيام ببعض الأشياء) لەگەڵ نزیکبوونەوەی ساڵی نوێ تەنها بە چەند هەفتەیەک، لەوانەیە زۆر شت ببیستیت و بیر لەوە بکەیتەوە کە چۆن وا لە ساڵی نوێ نزیک دەبیتەوە. ئەمە مانای ئەوەیە لە سەرەتایەکی نوێداین. کلیلی چێژ وەرگرتن لە دەستپێکی نوێ، بەڵام ئەوە نییە کە پەلە بکەیت لە کۆتایی ئەو بەشەی کە ئێستا تێیدایت. پێش ئەوەی دەست بە ساڵی نوێ بکەیت، باشتر وایە بیر لە هەندێک شت بکەیتەوە و لەوانەشە کە بتەوێت بیخەیتە لیستی کۆتایی ساڵەوە.
هیچ کام لەم پێشنیارانە بۆ ئەوە نییە کە لەم وەرزە زۆر سەرقاڵەدا فشارت لەسەر دروست بکات. لەبری ئەوە، دەکرێت ئەمانە یارمەتیت بدەن بۆ ئەوەی ئەمساڵ بە تەواوی ئاهەنگ بگێڕیت.
ئەو شتانەی پێویستە پێش ساڵی تازە ئەنجامیان بدەیت
ئەمەی خوارەوە چەند شتێکە کە پێویستە هەموو کەسێک پێش کۆتایی ساڵ ئەنجامیان بدات:
بیر لەو شتانە بکەرەوە کە لە ساڵی ڕابردوودا بە باشی ئەنجامت داوە
لە کۆتایی ساڵدا زۆر جار خەڵک کۆتایی ساڵێک و پرۆسەی دیاریکردنی ئامانجەکان بۆ ساڵی داهاتوو دەبەستنەوە بە بیرکردنەوە لە هەموو ئەو شتانەی کە لە ساڵی پێشوودا بە باشی ئەنجامیان نەداوە. ئەوە باشە کە ڕەخنە لە خۆت بگریت، بەڵام ڕێگە مەدە ئەوەندە لە ڕۆحی ساڵی نوێدا خۆت بسووتێنیت کە لەبیرت بچێت چەند کاری باشت کردووە.
بۆچی هەندێک متمانە بە خۆت نادەیت؟ تەنانەت ئەگەر هەست بکەیت کە شوێنێکی زۆر هەیە بۆ گەشەکردن لە ساڵی نوێدا، ئێمە دڵنیاین کە زۆر شتت هەیە بۆ ئاهەنگ گێڕان لە ١٢ مانگی ڕابردوودا. چی فێربوویت؟ چ هەنگاوێکی بچووکت گرتۆتەبەر بۆ باشترکردنی خووەکانت؟ چ یادەوەرییەکی جوانت دروستکردووە؟ چۆن بۆ ئەو کەسانەی گرنگیت پێ دەدەن هەوڵتداوە؟
نزیکتر بەرەوە لەو کەسانەی خۆشت دەوێن
لە کۆتایی ساڵدا لە کاتی وەرزی پشوودا، زەحمەتە گفتوگۆیەکی ڕاستەقینە بکەیت لەگەڵ ئەو کەسانەی کە زۆر گرنگن بۆت، تەنانەت ئەگەر کاتێکی زۆر لەگەڵیان بەسەر بەیت بە درێژایی جەژنەکان. ئەمجارەیان وەک دەرفەتێک ئەوە بەکاربهێنە کە لە کۆتایی ساڵدا بڵێیت "سوپاس بۆ هەموو ئەوانەی خۆشیان دەوێن و پشتگیرییان کردووین لە ساڵەی کە هێشتا تێنەپەڕیووە."
ئەگەر لەگەڵ هەر یەکێک لەم کەسانە ئاهەنگ دەگێڕیت، بانگهێشتیان بکە بۆ ژوانێکی یەک بە یەک بۆ ئەوەی بتوانیت ئەوە بڵێیت کە پێویستە. هەروەها ئەگەر ئەوەندە کاتت نییە کە بەیەکەوە بەسەری بەرن لە مانگی ١٢دا نیگەران مەبە. پەیوەندی بکە یان نامەیەکیان بۆ بنێرە، هەموو کەسێک حەزی لە نامەیەکی دەستنووسە.
هیچ کاتێک نییە وەک ئێستا قسە لەگەڵ خۆشەویستەکانت بکەیت دەربارەی ئەوەی چەند مانایان بۆ تۆ هەیە. بەم شێوەیە، ساڵی نوێ دەست پێدەکەیت و هەست بە هەموو لایەنە باشەکانت دەکەیت لە پەیوەندییەکانتدا.
هەندێک لە ناڕێکییەکان پاکبکەرەوە
لە کۆتایی ساڵدا، ناڕێکییەکان دەتوانێت بە چەندین شێوە بچێتە ناو ژیانتەوە. لەو ڕاکێشەرە بێسوودەی ناو چێشتخانەکەوە کە هەموو شتە زیادەکان و بێکەڵکەکانت تێدا هەڵگرتوون، لە خەزنکراوی کامێرای مۆبایلەکەتەوە کە پڕە لە وێنەی شاشەی هەڕەمەکی تەنانەت لە پێنج ساڵی ڕابردوودا هەروەها لە ژوورەکەت کە پڕە لەو جلوبەرگانەی کە چیتر حەزت لێیان نییە. ئێستا کاتی ئەوە هاتووە کە هەموو ئەو شتانە پاکبکەیتەوە.
بەپێی دەروونناسی سەردەم، ناڕێکی و شێواوی دەتوانێت ببێتە هۆی خراپی تەندروستی دەروونی، خواردنی ناتەندروست، پرۆسەی بیرکردنەوەی ناکارامە و بە شێوەیەکی گشتی کوالێتی ژیان کەم دەکاتەوە. بێگومان کە ناتەوێت ساڵێکی نوێ دەستپێبکەیت لەگەڵ هیچ یەکێک لەو شتانە کە لەسەر مێشکت هەڵواسراون.
لێرەدا پێشنیاری ئەوە ناکرێت کە هەموو بۆشاییەکانی ژیانت لە چەند هەفتەیەکی ماوەدا پاک بکەیتەوە. بەڵکو بە یەکێک دەست پێبکە. لەوێوە لەوانەیە هەست بە ئیلهام بکەیت بۆ چارەسەرکردنی ئەوانی تر.
هەندێک کات بۆ "خۆت" وەربگرە
هەرچەندە وەرزی پشووەکە خۆشە، هەروەها لەگەڵیدا دەکرێت زۆر فشار و ماندووکردن هەبن. پێش ئەوەی بزانیت ئەوە دەبێتە ساڵی نوێ، ئەگەر وریا نەبیت، هەموو دەرفەتێک لە دەست دەدەیت بۆ پشوودان و دووبارە کۆبوونەوە. ساڵی نوێ هەست بە زیادەڕەوی دەکەیت و لەوانەیە کەمێک ناخۆشیش بێت.
پێویست ناکات ئاوا بیت پێش ئەوەی ساڵەکە تەواو بێت، هەندێک کات لە ڕۆژژمێرەکە دیاری بکە بۆ چێژ وەرگرتن و کاتێکی تەنیا بۆ خۆت دیاریبکە. کتێبێک بخوێنەوە، پیاسەیەک بکە، سەما بکە لە دەوروبەری چێشتخانەکە لەگەڵ یەکێک لە گۆرانییە کۆنە دڵخوازەکانت، یان خەوێکی خۆش وەرگرە. لەوانەیە زۆر سەرقاڵ بیت بۆ ئەوەی کاتێکی زۆر کەم بکەیتەوە، بەڵام تەنانەت پانزە خولەکیش دەتوانێت ڕێگایەکی دوور بگرێتەبەر بۆ پشتگیریکردنی تەندروستی دەروونیت.
پلان بۆ هەندێک شتی نوێ دابنێ که له ساڵی نوێدا چاوەڕوانی دەکەیت
لە کۆتایی ساڵدا دوای ئەوەی هەژمارت تەواو دەبێت، دەتەوێت شتێکی خۆشت هەبێت بۆ ئەوەی دەست بە ژماردنی ساتەکانی کۆتایی ساڵ بکەیت. بەپێی هاوپەیمانی نیشتمانی لەسەر نەخۆشییە دەروونییەکان، هەبوونی شتێک کە چاوەڕوانی بکەیت کلیلی پاراستنی تەندروستی دەروونییە.
پشوویەک وەربگرە لەسەر ڕۆژژمێرەکە، نانی نیوەڕۆ لەگەڵ هاوڕێیەکی کۆن دابنێ، یان بەڵێن بدە کە لە مانگی شوباتدا یەک کۆتایی هەفتە دیاری بکەیی بۆ ئەوەی لە ماڵەوە بمێنیتەوە و ئەو شتانە ئەنجامبدەیت کە دڵت دەیەوێت.
هیچ یاسایەک نییە دەربارەی ئەوەی پلانەکانت چۆن بن. ئەگەر ئاسوودەییت پێ ببەخشێت و دڵخۆشت بکات، ئەوە گرنگە.
گرنگی بە تەندروستی خۆت بدە
کۆتایی ساڵ دەگەڕێیتەوە بۆ ساڵی ڕابردوو ئایا ڤیتامینەکانت وەرگرتووە؟ سەردانی پزیشکت کردووە بە چالاکانە؟ ڕاهێنانی تەواوی جەستەییت ئەنجامداوە؟ ئاوی پێویست خواردۆتەوە؟
ئەگەر وەڵامی هەر یەکێک لەم پرسیارانە "نەخێر" بێت، ئێستا کاتێکی باشە بۆ ئەوەی دووبارە پابەند بیت بە گرنگیدان بە خۆت. چاوپێکەوتنێک دابنێ بۆ ئەنجامدانی پشکنین لە سەرەتای ساڵی نوێ. ڤیتامینەکان و تەواوکەرە خۆراکییە پێویستەکان وەربگرە و گرنگی بە شێوازی خۆراکیت بدە. کۆمەڵێک کتێب دیاریبکە بۆ خوێندنەوە و کاتی چالاکی و ڕاهێنان دیاری بکە، بە کۆتایی ساڵەکەت بەمانە تێپەڕێت.
شتێکی نوێ تاقیبکەرەوە لەو شوێنەی کە لێی دەژیت
ئەگەر دەتەوێت زۆربەی کاتەکانت لەم وەرزە پشووە بەسەر ببەیت لە ماڵەوە، لەوانەیە پێویست بکات بیر لەوە بکەیتەوە سەردانی شوێنە گەشتیارییەکانی ناوچەکەت بکەیت و چێژ لەو شوێنانە ببینە کە پێشتر دەرفەت نەبووە بیانبینیت. لەوانەیە چەندین ڕووداو و چالاکی سەرنجڕاکێش هەبێت بۆ ئەوەی لە ماوەی چەند خولەکێکدا لەو شوێنەی کە دەژیت بیبینیت.
هەروەها ئۆتێل و چێشتخانە و پارکەکانیش لەوانەیە دەستیان بە ئامادەکارییەکانی ساڵی نوێ کردبێت، بەمەش ئەمە دەبێتە دەرفەتێک بۆ بەژداریکردن و چێژ بیبینین لەو چالاکییانە.
ڕەچاوی بڕیارەکانت بکە
بڕیارە فەرمییەکان مەرج نییە بۆ هەموو کەسێک کار بکەن، بەڵام هەرگیز ئازاربەخش نابێت کە بیر لە چەند ئامانجێک بکەیتەوە و لەوانەیە بتەوێت کارێک بکەیت بەرەو ساڵی نوێ. هەموو پێشکەوتنێک گرنگە.
ئەگەر دەتەوێت پلان بۆ بڕیارەکانی ساڵی نوێ دابنێیت، پێویستە ڕاستەقینە بمێنیتەوە، تەرکیزێکی گونجاو بهێڵیتەوە، و پلان بۆ ڕێگاکان دابنێیت بۆ ئاهەنگ گێڕان بە درێژایی کاتەکە. بڕیارێکی ناتەندروست مەدە کە لەوانەیە ببێتە هۆی نائومێدی یان بێزاری لە ساڵی نوێدا.
هەوڵدانی توند بۆ چەند کارێکی زیاتر
لە کۆتایی ساڵدا و کاتێک تەنها چەند ڕۆژێک ماوە بۆ ساڵی نوێ، بەڵام هێشتاش کاتێکی زۆر ماوە کە خوێن و جەستە دەجوڵێت. تەنانەت چالاکییەکی سادە وەک پیاسەکردن یارمەتیت دەدات بۆ پاراستنی تەندروستیت بە درێژایی وەرزی پشوو.
بەر لە هاتنی ساڵی نوێ با کۆتایی ئەم ساڵت بە دانانی لە پێشینەی ئەمانە بێت:
- بگەڕێوە بۆ ڕابردووی خۆت و بۆ هەموو سەرکەوتن و چالاکییەکانی ساڵی ڕابردووت ئاهەنگ بگێڕە، هەموو بردنەوەکانت هەژمار بکە.
- بە خۆشەویستەکانت بڵێ کە هەستت چۆنە بەرامبەریان. سوپاسی هەر کەسێک بکە کە لەم دواییانەدا خۆشی دەوێت و پشتگیریت دەکات.
- ناڕێکییەکان بوەستێنە. ڕووبەڕووی یەک ناوچەی پڕ لە شێواوی ژیانت ببەرەوە و ڕێکی بخە بۆ نموونە دۆڵابی جلوبەرگەکەت، چەکمەجەکان، یان تەنانەت بەشی خەزنکراوی ناو مۆبایلەکەت و بزانە بە پاککردنەوەی ئەوانە چەند مێشکت پاک دەبێتەوە.
- کات بۆ خۆت تەرخان بکە. تەنانەت پانزە خولەکیش بێت لە ئەنجامدانی شتێک کە خۆشت دەوێت بەسەریببە و ئەمەش یارمەتیت دەدات بۆ ئەوەی لە بۆشاییەکی ڕاستدا بیت بۆ هاتنی ساڵێکی نوێ.
- چەند شتێکی خۆش لەسەر ڕۆژژمێرەکە دابنێ. ئەوە باش دەبێت بۆ تەندروستی دەروونیت کە شتێکت هەبێت و چاوەڕوانی بکەیت هەروەها کاتێک ئاهەنگەکانی پشوو لە پێشتەوەن.
- چاودێری تەندروستیت بکە. هەندێک لە چاوپێکەوتنەکانی پزیشک دابنێ، ڤیتامینێکی نوێ بکڕە، یان پابەند بە پلانێکی نوێی وەرزشکردن بۆ ئەوەی بتوانیت هەست بە باشترین شێوە بکەیت بۆ بەرەوپێشچوون.
- زیاتر لە شارەکەت بگەڕێ ڕووداوێکی نوێ تاقی بکەرەوە، لەگەڵ چالاکی، یان چێشتخانەی نوێ.
- بیر لە بڕیار و ئامانجەکان بکەرەوە. تەنانەت ئەگەر تۆ ئامادە نیت بۆ دانانی بڕیارە فەرمییەکان، دەتوانیت بیر لەو جۆرە پێشکەوتنە بکەیتەوە کە دەتەوێت لە دوانزە مانگی داهاتوودا ئەنجام بدەیت.
- هەندێک شت بکە زۆر درەنگ نییە بۆ ئەوەی لەم ساڵەت کە هێشتا تێنەپەڕیووە بەهێزتر بیت،
