ناوه‌ڕۆك
پێشەکی
تێرمۆداینامیک یەکێکە لە گرنگترین لقەکانی فیزیا کە لێکۆڵینەوە لە پەیوەندی نێوان گەرمی وزە و کار دەکات ئەم زانستە بنەمای زۆرێک لە پێشکەوتنە تەکنۆلۆژییەکانی سەردەمی ئێستایە و کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر ژیانی ڕۆژانەمان هەیە لەم ڕاپۆرتەدا باس لە چەمکە سەرەکییەکانی تێرمۆدینامیک و گرنگی و کاربردەکانی دەکەین
مێژووی تێرمۆدینامیک
سەرەتاکانی تێرمۆدینامیک دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی هەژدەیەم کاتێک زانایان دەستیان کرد بە لێکۆڵینەوە لە سروشتی گەرمی و کاریگەرییەکانی لەسەر ماددە لە سەرەتادا زانایانی وەک جەیمس وات و سادی کارنۆت ڕۆڵێکی گرنگیان هەبوو لە داڕشتنی بنەماکانی ئەم زانستە بەڵام وەرچەرخانی گەورە لە سەدەی نۆزدەیەمدا ڕوویدا کاتێک ڕۆدۆڵف کلاوزیۆس و لۆدویگ بۆڵتزمان یاسا سەرەکییەکانی تێرمۆدینامیکیان فۆرمولە کرد
یاساکانی تێرمۆدینامیک
تێرمۆدینامیک لەسەر چوار یاسای سەرەکی بنیات نراوە کە بناغەی ئەم زانستە پێکدەهێنن یاسای یەکەم باس لە پاراستنی وزە دەکات و دەڵێت وزە نە لەناودەچێت و نە دروست دەبێت بەڵکو تەنها لە شێوەیەکەوە دەگۆڕێت بۆ شێوەیەکی تر یاسای دووەم باس لە ئاڕاستەی گۆڕانکارییە سروشتییەکان دەکات و چەمکی ئینتڕۆپی دەخاتەڕوو یاسای سێیەم پەیوەندی بە ڕەفتاری سیستەمەکان لە نزیک سفری ڕەهاوە هەیە یاسای چوارەم کە هەندێک جار بە یاسای سفر ناودەبرێت باس لە هاوسەنگی گەرمی دەکات
چەمکە سەرەکییەکانی تێرمۆدینامیک
تێرمۆدینامیک کۆمەڵێک چەمکی سەرەکی لەخۆدەگرێت کە گرنگترینیان بریتین لە:
- سیستەم: بەشێک لە جیهان کە لێکۆڵینەوەی لەسەر دەکرێت
- دەوروبەر: هەموو شتێک لە دەرەوەی سیستەم
- سنوور: جیاکەرەوەی نێوان سیستەم و دەوروبەر
- حاڵەت: دۆخی سیستەم لە کاتێکی دیاریکراودا
- پرۆسە: گۆڕانکاری لە حاڵەتی سیستەمدا
- ئینتڕۆپی: پێوەری بڵاوبوونەوەی وزە لە سیستەمدا
- ئەنتاڵپی: کۆی وزەی ناوەکی و کاری فشار-قەبارە
کاربردەکانی تێرمۆدینامیک
تێرمۆدینامیک کاربردی فراوانی هەیە لە زۆرێک لە بوارەکانی زانست و تەکنۆلۆژیادا لە بواری ئەندازیاریدا بۆ دیزاینکردنی ئامێرەکانی گواستنەوە و سیستەمەکانی ساردکردنەوە و گەرمکردنەوە بەکاردێت لە کیمیادا بۆ لێکۆڵینەوە لە کارلێکە کیمیاییەکان و هاوسەنگی کیمیایی گرنگە لە فیزیای ماددە چڕەکاندا بۆ تێگەیشتن لە خاسیەتەکانی ماددە بەکاردێت هەروەها لە بواری وزەدا ڕۆڵێکی سەرەکی هەیە لە پەرەپێدانی سەرچاوە نوێیەکانی وزە و باشترکردنی کارایی سیستەمە وزەییەکان
گرنگی تێرمۆدینامیک لە زانست و تەکنۆلۆژیادا
تێرمۆدینامیک ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە تێگەیشتن لە زۆرێک لە دیاردە سروشتییەکان و پێشخستنی تەکنۆلۆژیا ئەم زانستە یارمەتیمان دەدات لە تێگەیشتن لە چۆنیەتی کارکردنی گەردوون لە ئاستی گەورە و بچووکدا هەروەها بنەمای زۆرێک لە پێشکەوتنە تەکنۆلۆژییەکانی وەک مۆتۆڕی سووتانی ناوەکی و یەکەکانی ساردکردنەوە پێکدەهێنێت لە بواری ژینگەییشدا تێرمۆدینامیک یارمەتیمان دەدات لە تێگەیشتن لە گۆڕانکارییە کەشوهەواییەکان و دۆزینەوەی چارەسەر بۆ کێشە ژینگەییەکان
ئەنجام
تێرمۆدینامیک وەک زانستی لێکۆڵینەوە لە پەیوەندی نێوان گەرمی و وزە و کار ڕۆڵێکی بنەڕەتی لە تێگەیشتنی ئێمە لە جیهانی دەوروبەرمان و پێشخستنی تەکنۆلۆژیادا هەیە یاساکانی تێرمۆدینامیک و چەمکە سەرەکییەکانی بناغەی زۆرێک لە پێشکەوتنە زانستی و تەکنۆلۆژییەکانی سەردەمی ئێستان کاربردەکانی ئەم زانستە لە بوارە جیاوازەکانی وەک ئەندازیاری کیمیا و فیزیک بەردەوام لە فراوانبووندان لەگەڵ پێشکەوتنی زانست و تەکنۆلۆژیا گرنگی تێرمۆدینامیک زیاتر دەردەکەوێت و چاوەڕوان دەکرێت لە داهاتوودا ڕۆڵێکی گرنگتر لە چارەسەرکردنی کێشە جیهانییەکان بەتایبەت لە بواری وزە و ژینگەدا بگێڕێت
