ناوه‌ڕۆك
ناساندن
زەردوویی لە تازە لەدایکبوواندا (بە ئینگلیزی: jaundice in newborn، بە عەرەبی: يرقان الرضع)
حاڵەتێکی باوە و بە زەردبوونی پێست و چاو لە منداڵانی تازەلەدایکبوودا دەناسرێتەوە، بەهۆی کۆبوونەوەی ماددەی بیلیروبینەوە ڕوودەدات کە ڕەنگێکی زەردی هەیە و لە کاتی تێکچوونی خڕۆکە سوورەکانی خوێندا بەرهەم دێت.
لە چی تەمەنێک منداڵ تووشی زەردووی دەبێ
نەک هەر منداڵ دەکرێت منداڵ و گەورەش لە هەر تەمەنێکدابن تووشی زەردویی ببن، بەڵام بەگشتی حاڵەتەکە لە کۆرپەی تازە لەدایک بوو زیاترە.
نیشانەکانی زەردوویی چین
زەردبوونی پێست و چاو، تاریکی میز، ڕەنگی پیسایی کاڵ دەبێ، سکچوون و ڕشانەوە، بێهێزی.
چۆن دەستیشان دەکرێت
ئەم نەخۆشییە بە کۆمەڵێک پشکنین دیاری دەکرێت کە لەلایەن پزیشکەوە بۆی دەنووسرێت پشکنینەکانیش بریتین لە [ TSB + direct coombos test + blood group and Rh factor ].
چارەسەر
چارەسەری زەردوویی لە تازەلەدایکبووەکان بەندە بە توندی و هۆکاری بنەڕەتی نەخۆشییەکە
لێرەدا چەند ڕێگەیەکی چارەسەری گشتی دەخەینەڕوو:
1. Phototherapy:
ئەمە باوترین چارەسەرە بۆ زەردوویی تازەلەدایکبووان.
بریتییە لە بەرکەوتنی پێستی کۆرپە بە گڵۆپی شینی تایبەت کە یارمەتی شکاندنی بیلیروبین دەدات بۆ فۆرمێک کە دەتوانرێت بە ئاسانی لە جەستەدا دەربهێنرێت.
2. Exchange transfusion:
گواستنەوەی خوێنی ئاڵوگۆڕ: لە حاڵەتە توندەکانی زەردوویی یان کاتێک چارەسەری فۆتۆ کاریگەری نەبێت، ڕەنگە خوێن گواستنەوەی ئاڵوگۆڕ پێویست بێت. ئەم ڕێکارە بریتییە لە گۆڕینی خوێنی کۆرپە بە خوێنی بەخشەر بۆ لابردنی بیلیروبینی زیادە.
3. Feeding:
خۆراکدان: شیرپێدانی زۆر یان شیرپێدانی شیری فۆرمۆلا یارمەتیدەرە بۆ بەرەوپێشبردنی جووڵەی ڕیخۆڵە، ئەمەش یارمەتیدەرە بۆ نەهێشتنی بیلیروبین لە جەستەدا.
گرنگە لە نزیکەوە چاودێری ئاستی بیلیروبینی منداڵەکە بکرێت و دڵنیابێت لە ئاودانی گونجاو لە کاتی چارەسەرکردندا.
