دەزگای هەواڵگری فەڕەنسا

پێشەکی

دەزگای هەواڵگری دەرەکی فەڕەنسا (بە فەڕەنسی: Direction générale de la Sécurité extérieure، بە کوردی: بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئاسایشی دەرەکی) کە بە کورتکراوەی DGSE ناسراوە، سەرەکیترین دەزگای هەواڵگری و ئاسایشی دەرەکی وڵاتی فەڕەنسایە. ئەم دەزگایە بەرپرسە لە کۆکردنەوەی زانیاری هەواڵگری لە دەرەوەی سنوورەکانی فەڕەنسا، چاودێریکردنی هەڕەشە دەرەکییەکان، و پاراستنی بەرژەوەندییەکانی فەڕەنسا لە ئاستی نێودەوڵەتیدا. ژمارەی دروستی کارمەندان و بودجەی DGSE بە نهێنی دەهێڵرێتەوە، بەڵام مەزەندە دەکرێت کە نزیکەی ٥٠٠٠-٧٠٠٠ کارمەندی هەبێت و بودجەکەی لە نێوان ٥٠٠-٧٠٠ ملیۆن یۆرۆ بێت ساڵانە.

مێژوو

DGSE لە ساڵی ١٩٨٢دا دامەزرا، بەڵام ڕەگ و ڕیشەی دەگەڕێتەوە بۆ دەزگای هەواڵگری پێشووتری فەڕەنسا. لە سەردەمی جەنگی جیهانی دووەمەوە، فەڕەنسا چەندین دەزگای هەواڵگری هەبووە کە بە شێوەیەکی بەردەوام گۆڕانکارییان بەسەردا هاتووە. دوای شکستی فەڕەنسا لە ساڵی ١٩٤٠، ژەنەراڵ شارل دیگۆل دەزگای هەواڵگری نوێی دامەزراند بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئەڵمانیای نازی. دوای جەنگ، ئەم دەزگایە گۆڕا بۆ دەزگای هەواڵگری دەرەکی (SDECE). لە ساڵی ١٩٨٢دا، سەرۆک فرانسوا میتەران SDECE-ی گۆڕی بۆ DGSE، کە تا ئێستا بەردەوامە.

پێکهاتە و ئەرکەکان

DGSE ڕاستەوخۆ سەر بە وەزارەتی بەرگری فەڕەنسایە. دەزگاکە لە چەندین بەش پێکهاتووە، لەوانە:

- بەشی هەواڵگری: بەرپرسە لە کۆکردنەوە و شیکردنەوەی زانیارییەکان

- بەشی کردەوە: بەڕێوەبردنی ئۆپەراسیۆنە نهێنییەکان

- بەشی تەکنیکی: پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو بۆ کۆکردنەوەی زانیاری

- بەشی کارگێڕی: بەڕێوەبردنی کاروباری ناوخۆیی دەزگاکە

ئەرکە سەرەکییەکانی DGSE بریتین لە:

- کۆکردنەوەی هەواڵگری ستراتیژی و سەربازی

- دژە سیخوڕی و پاراستنی زانیارییە هەستیارەکان

- بەرەنگاربوونەوەی تیرۆریزم و تاوانی ڕێکخراو

- پشتیوانیکردنی بەرژەوەندییە ئابووری و دیپلۆماسییەکانی فەڕەنسا

شێوازی کارکردن

DGSE لە ڕێگەی چەندین میکانیزمەوە کار دەکات:

- HUMINT: کۆکردنەوەی زانیاری لە ڕێگەی سەرچاوە مرۆییەکانەوە (سیخوڕ و بریکارەکان)

- SIGINT: چاودێریکردن و شیکردنەوەی پەیوەندییە ئەلیکترۆنییەکان

- IMINT: بەکارهێنانی وێنەی سەتەلایت و فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکان

- OSINT: شیکردنەوەی زانیارییە کراوەکان لە سەرچاوە گشتییەکانەوە

- سایبەر هەواڵگری: نفوزکردن بۆ سیستەمە کۆمپیوتەرییەکان و تۆڕەکان

DGSE هەروەها لە ئۆپەراسیۆنە تایبەتەکاندا بەشداری دەکات، وەک ڕفاندنی کەسە داواکراوەکان یان لەناوبردنی ئامانجە گرنگەکان.

کاریگەری و ڕانک لە جیهاندا

DGSE یەکێکە لە کاریگەرترین و بەتواناترین دەزگا هەواڵگرییەکانی جیهان. لە ڕووی توانا و کاریگەرییەوە، زۆربەی شارەزایان DGSE لە ڕیزی پێنج یان حەوت دەزگا هەواڵگرییە باشەکەی جیهان دادەنێن. ئەم دەزگایە بە تایبەت لە ناوچەی ئەفریقا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە.

بەراوردکردن لەگەڵ دەزگاکانی دیکە

لە چاو CIA-ی ئەمریکی یان MI6-ی بەریتانی، DGSE بودجە و کارمەندی کەمتری هەیە، بەڵام لە ڕووی کارایی و شارەزاییەوە کەمتر نییە. DGSE بە تایبەت لە بواری تەکنەلۆژیای هەواڵگریدا پێشڕەوە و لە زۆر بواردا هاوکاری نزیکی لەگەڵ هاوتا ئەمریکی و بەریتانییەکانی هەیە. لە هەندێک سەرچاوەدا لە پلەی ٧بۆ ١٠یەمدا دێتە هەژمارکردن

زانیاری تایبەت و سەرنجڕاکێش

- DGSE خاوەنی یەکێک لە گەورەترین تۆڕەکانی چاودێری ئەلیکترۆنییە لە جیهاندا، کە ناسراوە بە "Frenchelon"، کە توانای چاودێریکردنی پەیوەندییە سەتەلایتی و ئینتەرنێتییەکانی هەیە لە سەرتاسەری جیهاندا.

- دەزگاکە یەکەیەکی تایبەتی هەیە بە ناوی Service Action کە بەرپرسە لە ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنە نهێنی و مەترسیدارەکان. ئەم یەکەیە بەشداری لە چەندین ئۆپەراسیۆنی گرنگدا کردووە، لەوانە لەناوبردنی تیرۆریستان و ڕزگارکردنی بارمتەکان.

- DGSE ڕۆڵێکی گرنگی هەبووە لە پاراستنی بەرژەوەندییە ئابوورییەکانی فەڕەنسا، لەوانە سیخوڕیکردن لە کۆمپانیا بیانییەکان و پاراستنی نهێنییە بازرگانییەکانی فەڕەنسا.

- لە ساڵی ٢٠١٥دا، DGSE ڕۆڵێکی سەرەکی گێڕا لە ئاشکراکردن و پووچەڵکردنەوەی هێرشە تیرۆریستییەکانی پاریس.

کۆتایی

DGSE وەک یەکێک لە کاراترین دەزگا هەواڵگرییەکانی جیهان ناسراوە و ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە پاراستنی ئاسایش و بەرژەوەندییەکانی فەڕەنسا. سەرەڕای ئەوەی کە زۆرجار ڕەخنەی لێ دەگیرێت بەهۆی هەندێک لە کردەوە نایاساییەکانی، بەڵام بەردەوام وەک ئامرازێکی گرنگی سیاسەتی دەرەوەی فەڕەنسا دەمێنێتەوە