ناوه‌ڕۆك
ژەمی ئێوارە بۆ خە‌وێكی ئارام و بۆ تەندروستی گشتی جە‌ستە گرنگە
توێژینە‌وە‌یە‌كی نوێی فە‌رە‌نسی دە‌ڵێ پە‌یوە‌ندیە‌كی بە‌ھێز ھە‌یە لە نێوان نە‌ریتی خۆراكی كە‌سێك و ڕاددە‌ی ئارامی نووستنی.
توێژینە‌وە‌كە كە لە‌لایە‌ن توێژە‌رانی ئە‌نستیوتی نیشتیمانی تەندروستی ئە‌نجامدراوە و دە‌ڵێ ئە‌وانە‌ی خەوی نا ئارام و ناڕێكیان ھە‌یە زیاتر ئە‌وانە‌ن كە ئێواران ژەمی چە‌ور و قورس دە‌خۆن و كە‌مترین خۆراكی ڕووە‌كی لە ژە‌مە‌كانیاندایە.
دكتۆر ئە‌ریك چارڵی سە‌رۆكی تیمی توێژە‌ران دە‌ڵێ باشترە ژەمی ئێواران ڕووە‌كی بێت و نە‌كە‌وێتە دوای كاتژمێر حە‌وتی ئێوارە.
لە ڕێنمایە‌كانی توێژینە‌وە‌كە‌دا ھاتووە كە دوای ژەمی ئێوارە نابێت سووكە ژەمی دیكە بكرێ، چونكە ئە‌و سووكە‌ژە‌مە ئاماژە دە‌دات بە مێشك كە ھۆشیاربێت و نە‌نوێت، ئە‌وە‌ش دە‌بێتە ھۆی خە‌وێكی پچڕ پچڕ و ناڕێك.
شە‌ش سوود و زیانی شێوازی خە‌و لەسەر لە‌شت
توێژینە‌وە‌كان دە‌یسە‌لمێنن كە خە‌و كاریگە‌ریە‌كی زۆری ھە‌یە لەسەر ورگ، خە‌ویش پێویستیە‌كی ژیانە‌و ناكرێت بێ خە‌وتن ژیان بە‌سە‌ربە‌رین.
بە شێوە‌یە‌كی گشتی ئە‌م خاڵانە‌ی خوارە‌وە سوود و زیانە‌كانی خە‌وتنن:
- خە‌و دە‌بێتە ھۆی ئە‌وە‌ی تە‌رازووی لە‌شت یە‌كسان بكاتە‌وە، مێشك ھێور دە‌كاتە‌وە و یارمە‌تیدە‌رە بۆ گە‌شە‌كردنی توانای لە‌شت، بە‌ڵام ھە‌ندێك جار خە‌و دە‌بێتە ھۆی گرژبوونی ماسولكە‌كانی ورگ و بێزاركردنت.
- خە‌وتنت لەسەر ورگ زیانی ھە‌یە بۆ گورچیلە و ھۆكارە بۆ درستبوونێ بە‌رد، بە‌تایبە‌تی بۆ ئە‌و كە‌سانە‌ی زۆر لەسەر ورگ دە‌خە‌ون، جگە لە‌وە‌ی پە‌ستان دە‌خاتە سە‌ر بڕبڕە‌ی پشت و دواجار دە‌بێتە ھۆی ئازار بۆ قاچ و دە‌ست و بڕبڕە‌كانت.
- لە كاتی خە‌وتنت لەسەر ورگ ھە‌ناسە دان تێكدە‌چێت، ئە‌مە‌ش دە‌بێتە ھۆی ئە‌وە‌ی بە‌باشی نە‌حە‌وێتە‌وە، چونكە زیان بە ماسولكە‌كانی گە‌دە و پشت دە‌گە‌یە‌نێت، ئە‌مە‌ش وادە‌كات ھە‌ست بە گرژبوون بكە‌یت و مێشك ماندوو بێت.
- لە كاتی خە‌وتنت لەسەر دە‌م، لە‌كاتێكدا تووشی ھە‌ڵئاوسان و ترشان بووە گە‌دە‌ت، یارمە‌تیدە‌رە بۆ كردنە دە‌رە‌وە‌ی غازاتی سك چالاككردنە‌وە‌ی كرداری ھە‌رس بە‌تایبە‌تی لای منداڵان.
- ئە‌و كە‌سانە‌ی لەسەر پشت دە‌خە‌ون، دە‌ناڵێنن بە‌دە‌ست پرخە پرخی شە‌وانە‌وە، چونكە بە گرانی ھە‌ناسە دە‌دە‌ن.
- خە‌وتن لەسەر لای ڕاست سوودی زۆری بۆ لە‌شت ھە‌یە، چونكە ھە‌ناسە‌دانت ئاسان دە‌كات، سییە‌كانت چالاك دە‌كات و كرداری ھە‌رس و كارە‌كانی جگە‌ر خێرا دە‌كات.
