ناوه‌ڕۆك
ناساندن
ئەگەر شتێک چووە ناو گوێچکەمانەوە پێویستە چی بکەین؟ (بە ئینگلیزی: If something goes into our ears، what should we do?، بە عەرەبی: إذا دخل شيء ما في آذاننا، فماذا نفعل؟) کاتێک شتێک دەچێتە ناو گوێچکەوە باشترە بە زوویی چارە بکرێت چونکە ئەگەر چارەسەر نەکرێت، شتێکی نامۆ لە گوێدا دەتوانێت ببێتە هۆی ئازار و هەوکردن و تەنانەت لەدەستدانی بیستن.
کاتێک شتێک دەچێتە ناو گوێچکەتەوە ڕاستەوخۆ هەستی پێ دەکەیت. تەنها منداڵ لەوانەیە هەستی پێ نەکات کاتێک شتێک چۆتە ناو گوێچکەیەوە. لەوانەیە منداڵان نیشانەکانی وەک ئازاری گوێ، ڕەفتاری سەیر یان دەستکرن بە گریانی هەبێت و دوای ئەمەش دەوروبەرەکەی ئەوە دەزانن و تێبینی دەکەن کە شتێک چۆتە گوێچکەی منداڵەکەوە و هەراسانی کردووە. بوونی شتێکی نامۆ لە گوێدا دەکرێت ببێتە هۆی چەندین نیشانە کە سەرەکیترینیان ئەمانەن:
- ئازار
- هەوکردن
- لەدەستدانی بیستن
هەنگاوە سەرەکییەکان
بەکارهێنانی موکێشی بچووک: ئەگەر تەنەکە ئاسان بوو بۆ بینین و گرتن، بە نەرمی بە موکێشێکی بچووک بیگرە و پاشان لایببە.
بەکارهێنانی ئاو: تەنها جۆگەی گوێ بشۆ ئەگەر پێت وایە کونێک لە پەردەی گوێچکەدا نییە و بۆری گوێ لە شوێنی خۆیدا نییە. بە بەکارهێنانی دەرزییەکی بڵقی لاستیک و ئاوی گەرم بۆ شوشتنی تەنەکە لەناو جۆگەی گوێدا دەتوانیت تەنە نامۆکەی ناو گوێ دەربهێنیت. بەڵام ئاو بەکار مەهێنە بۆ لابردنی پاتری و پیل، خواردن یان ماددەی ڕووەکی.
بەکارهێنانی ڕۆن یان کحول بۆ مێروو: ئەگەر زانیت ئەو تەنەی لە ناو گوێچکەدایە مێرووە، سەرت لار بکەوە تا ئەوەی گوێیەکە لەگەڵ مێرووەکە بەرەو سەرەوە بێت. کحول یان زەیتی گەرم بڕێژە ناو گوێیەکە بەڵام نەک ئەوەی زەیتەکە داخ بێت یان گەرمییەکی ئازاربەخشی هەبێت. ڕۆنەکە لەوانەیە ڕۆنی کانزایی بێت، یان زەیتی زەیتوون یان زەیتی منداڵ بێت. دوای ئەم هەنگاوە مێرووەکە دەبێت بەرزببێتەوە و بێتە دەرەوە لە ناو گوێچکەدا. ڕۆن بەکار مەهێنە ئەگەر ئەزانیت کە کونێک هەیە لە پەردەی گوێچکەدا یان ئەگەر بۆری گوێچکەکان لە شوێنی خۆیاندان.
دەستکاری نەکردنی بە نووکی پەنجە: کاتێک دەبینن شتێک لە ناو گوێچکەتاندایە بە نووکی پەنجە دەستکاری مەکەن و بەجارێک شتەکە پاڵ مەنێن بۆ ناو گوێچکەتان. ئەگەر ئامێرێک بەکاربهێنیت وەک سوابی لۆکە یان گوێ پاککەرەوە بۆ دەرکردنی شتەکە، ئەوا دەکرێت لەم کاتەدا قووڵتر پاڵی پێوە بنێن بۆ ناو گوێ. ئەمەش لەوانەیە زیانی زیاتر بگەیەنێت بە گوێچکەکان. بۆیە پێویستە زۆر بە وریاییەوە هەوڵی دەرکردنی شتەکە بدەن و خۆتان بەدوور بگرن لەم هەنگاوە هەڵانە.
هەرگیز شلە بەکار مەهێنە ئەگەر کونێک لە پەردەی گوێچکەدا هەیە یان ئەگەر منداڵێک بۆری گوێی هەبێت. ئەگەر نیشانەکانی کونێک لە پەردەی گوێچکەدا دەبینیت وەک ئازار، خوێن لێهاتن یان دەردراوی گوێ، یەکسەر سەردانی دابینکەری چاودێری تەندروستی بکە.
کەی سەردانی پزیشک بکرێت؟
لەبیرت بێت، ئەگەر یەکەم جار نەتتوانی بە ئاسانی شتەکە یان بابەتەکە لاببەیت، یارمەتی وەربگرە. هەروەها، ئەگەر کەسەکە بەردەوام بوو لە نیشانەکانی وەک ئازار، دەردراو لە کەناڵی گوێ، کێشەی بیستن یان هەستکردن بەوەی کە شتێک لە گوێیدا هەیە، سەردانی دابینکەری چاودێری تەندروستی بکە.
بزانە کەی داوای یارمەتی بکەیت ئەگەر خوێنبەربوون، ئازاری سەخت، ئاوداهاتن یان نیشانەکانی هەوکردن هەبوو، یەکسەر سەردانی دابینکەری چاودێری تەندروستی بکە. هەروەها ئەگەر دەزانیت کە تەنەکە پاترییە، یەکسەر داوای یارمەتی بکە. هەروەها ئەگەر ناتوانیت بە ئاسانی تەنەکە ببینیت و زیاتر لە جارێک هەوڵت داوە لای ببەیت، بوەستە و ئاگاداری کەسی پسپۆڕی تەندروستی بکەئتەوە. بیرتبێت دواکەوتن و چەندین هەوڵی شکستخواردوو بۆ لابردنی دەبێتە هۆی هەوکردن و زیان گەیاندنی زیاتر بە گوێچکەکان.
