ناوه‌ڕۆك
ناساندن
سوود و زیانەکانی چارەسەری کیمیایی (بە ئینگلیزی: Benefits and risk of Chemotherapy، بە عەرەبی: فوائد ومخاطر العلاج الكيميائي) چارەسەری کیمیایی یەکێکە لە باوترین جۆرەکانی چارەسەری شێرپەنجە. بێگومان وەک هەر جۆرە چارەسەرییەکی دیکە جارەسەری کیمیاییش سوود و زیانی خۆی هەیە. چارەسەری کیمیایی دەتوانێت بە تەنها کار بکات یان لەگەڵ چارەسەرەکانی تر وەک چارەسەری تیشکدانەوە، نەشتەرکاری یان چارەسەری دەرمانی تر هاوشانی دەرمانە کیمیاییەکان کار بکات. جۆری چارەسەری کیمیایی کە وەریدەگریت پشت دەبەستێت بە قۆناغ و شوێنی شێرپەنجەکە، هەروەها تەندروستی گشتی تووشبووی شێرپەنجەکە. چارەسەری کیمیایی لەوانەیە کاریگەری لاوەکی هەبێت لە کورتخایەن و درێژخایەندا. پێش دەستپێکردنی هەر چارەسەرێکی شێرپەنجە، قسە لەگەڵ دابینکەری چاودێری تەندروستی بکە دەربارەی مەترسی و سوودەکان.
کاریگەرییە لاوەکییەکانی چارەسەری کیمیایی چین؟
دەرمانەکانی چارەسەری کیمیایی هەموو خانە گەشەکردووە خێراکان دەکەنە ئامانج، لەوانە خانە شێرپەنجەییەکان. ئەمە مانای ئەوەیە کە دەرمانەکانی چارەسەری کیمیایی خانە شێرپەنجەییەکان لەناودەبەن، بەڵام هەروەها دەتوانێت زیان بە خانەکانی تری جەستە بگەیەنێت، کە لەوانەیە ببێتە هۆی کاریگەری لاوەکی. خانەکانی خوێن و خانەکانی پێست و سەلکی موو و ڕێڕەوی هەرس نموونەی خانەکانن کە بە خێرایی گەشە دەکەن و زیاد دەکەن. هەندێک لە کاریگەرییە لاوەکییە باوەکانی چارەسەری کیمیایی کە لەم ناوچانەدا ڕوودەدات، لەوانە ببێتە هۆی:
- کەمخوێنی
- خوێنبەربوون
- قەبزی
- سکچوون
- ماندوویەتی
- هەڵوەرینی قژ
- هەوکردن
- کەمبوونەوەی ئارەزووی خواردن
- هێڵنجدان و ڕشانەوە
لەگەڵ تیمی چاودێری تەندروستی قسە بکە دەربارەی چۆنیەتی بەڕێوەبردنی کاریگەرییە لاوەکییەکانی چارەسەری شێرپەنجە.
سوودەکانی چارەسەری کیمیایی چین؟
سەرەڕای کاریگەرییە لاوەکییەکانی، چارەسەری کیمیایی بۆ دەیان ساڵە چارەسەرێکی کاریگەر و باوەڕپێکراوی شێرپەنجە بووە. چارەسەری کیمیایی دەتوانێت جەستە بە تەواوی لە شێرپەنجە ڕزگار بکات، یان دەتوانێت یارمەتیت بدات ژیانێکی باشترت هەبێت بە کەمکردنەوەی نیشانەکان. چارەسەری کیمیایی هەروەها دەتوانێت چارەسەرەکانی تر وەک نەشتەرکاری یان چارەسەری تیشکدانەوە، کاریگەرتر بکات.
کاریگەرییە لاوەکییەکانی چارەسەری کیمیایی چەند دەخایەنێت؟
زۆرێک لە کاریگەرییە لاوەکییەکانی چارەسەری کیمیایی دوای وەستانی چارەسەر نامێنن. هەندێک لە کاریگەرییەکانی چارەسەری کیمیایی، هەرچەندە لەوانەیە تا چەند مانگێک یان چەند ساڵێک دوای چارەسەرکردن دەرنەکەوتبێتن. کاریگەرییە درەنگەکانی چارەسەری کیمیایی دەکرێت ئەمانەی تێدا بێت:
- کێشەکانی بیرکردنەوە (بیرگە و بیرکردنەوە) هەروەها پێی دەوترێت "مێشکی کیمیایی."
- زوو وەستانی سووڕی مانگانە (هاتنی تەمەنی نائومێدی).
- نەخۆشی دڵ یان کێشەی دڵ.
- نەخۆشییەکانی دەمار یان نیشانەکانی زیانی دەمار.
- نەزۆکی.
ئایا شێرپەنجە دەتوانێت دوای چارەسەری کیمیایی بگەڕێتەوە؟
شێرپەنجە دەتوانێت دوای چارەسەری کیمیایی یان هەر جۆرە چارەسەرێکی تری شێرپەنجە بگەڕێتەوە. کاتێک چارەسەرەکە تەواو دەبێت، تیمی چاودێری تەندروستی زۆرجار داوات لێ دەکات کە بچیت بۆ سەردانی بەدواداچوون بۆ پشکنینی نەخۆشییەکەت. پزیشکی شێرپەنجە لەوانەیە پێشنیاری سووڕی زیاتری چارەسەری کیمیایی بکات بۆ چارەسەرکردنی ئەو شێرپەنجەیەی کە دەگەڕێتەوە.
لە چی قۆناغێکی شێرپەنجەدا خەڵک چارەسەری کیمیایی وەردەگرن؟
هیچ قۆناغێکی دیاریکراوی شێرپەنجە نییە کە خەڵک تیایدا چارەسەری کیمیایی وەربگرن. جۆری دەرمانەکانی چارەسەری کیمیایی کە وەردەگیریت، ژەمەکەی و کاتی چارەسەرەکە پشت دەبەستێت بە چەندین هۆکار. بۆ نموونە، لەوانەیە شێرپەنجەت هەبێت کە وەڵامی چارەسەری کیمیایی بداتەوە وەک چارەسەری هێڵی یەکەم یان پزیشکی شێرپەنجە لەوانەیە پێشنیاری چارەسەری کیمیایی بکات تەنها دوای ئەوەی چارەسەرەکانی تر سەرکەوتوو نەبووبن. لە پزیشکی شێرپەنجە بپرسە دەربارەی باشترین چارەسەر بۆ دۆخی دیاریکراو.
ئایا بەکارهێنانی چارەسەری کیمیایی ئازاربەخشە؟
زۆربەی خەڵک لە کاتی چارەسەرکردندا ئازاریان نییە، بەتایبەتی ئەگەر حەب وەربگرن یان کرێمی تایبەت بەکار بهێنن. ئەگەر لێدانێک یان دەرزیەک وەردەگیرێت، لەوانەیە هەست بە لێدانێکی نائاسوودەیی بکرێت کاتێک دەرزییەکە دەچێتە ژوورەوە. هەروەها لەوانەیە هەست بە سووتانی کەم بکەیت کاتێک دەرمانەکە دەچێتە ناو جەستە، بەڵام هەستەکە بە زۆری کەم دەبێتەوە لە کاتی چارەسەرکردندا.
ئایا شێرپەنجە بە چارەسەری کیمیایی بەتەواوی چارەسەر دەکرێت؟
بەڵێ هەندێک لە جۆرەکانی شێرپەنجە هەستیارن بۆ چارەسەری کیمیایی و بە تەواوی دوای چارەسەر نامێنن. دابینکەرانی چاودێری تەندروستی ئاگاداری بەکارهێنانی وشەکانی وەک "چارەسەر" دەکەن کاتێک دێتە سەر شێرپەنجە، چونکە هەمیشە ئەگەری ئەوە هەیە کە بگەڕێتەوە. لە ئێستادا ژمارەیەکی زۆر لە ڕزگاربووانی شێرپەنجە بەهۆی چارەسەری کیمیاییەوە ڕزگاریان بووە لە شێرپەنجە.
