ناوه‌ڕۆك
ناساندن
ڕیکلام (بە ئینگلیزی advertisement، بە عەرەبی: إعلان) یەکێکە لەو چالاکییە میدیاییانەی کە پێویستە بۆ چالاکییە ئابورییەکانی وەک پیشەسازی، خزمەتگوزاری بازرگانی و چالاکییە ئابوورییەکانی تر، هەروەها بۆ دەزگا و ڕێخراوە قازانج نەویستەکان، کە بەبێ هەوڵەکانی ئەوان پشتیوانی و کۆمەکی دارایی کۆمەڵگا بە پێی پێویست بۆ بەردەوام بوون لە کار و ئەدای کار دەست ناکەوێ. لەسەردەمی هاوچەرخدا بوونی تەکنەلۆژیا کاریگەری کردۆتە سەر ڕیکلامکردن.
ڕیکلامکردن
ئەو پراکتیزە و تەکنیکانەیە کە بەکاردەهێنرێن بۆڕاکێشانی سەرنج بۆ بەرهەمێک یان خزمەتگوزارییەک، ئامانجی ڕیکلام ئەوەیە کە بەرهەمێک یان خزمەتگوزارییەک بخاتە بەرچاوی خەڵک بەو هیوایەی سەرنجی بەکارهێنەران ڕابکێشێت. بە شێوەیەکی گشتی بۆ پەرەپێدانی کاڵایەک یان خزمەتگوزارییەکی دیاریکراو بەکاردێت، بەڵام بەکارهێنانی بەرفراوان هەیە، باوترینیان ڕیکلامی بازرگانییە.
پلاندانان بۆ ڕیکلام
ئەو هەنگاوانە یان قۆناغانەی کە لە پلاندانان بۆ هەڵمەتێکی ڕیکلامدا دەگیرێنەبەر بریتین لە:
•دیاریکردنی بازاڕی ئامانج.
• دامەزراندنی ئامانجەکانی ڕیکلام.
•پەرەپێدانی بودجەی ڕیکلام.
• پەرەپێدانی ستراتیژییەکانی ڕێکلام.
• هەڵبژاردنی میدیای گونجاو.
• هەڵسەنگاندنی کاریگەری ڕیکلام.
هەندێک لە جۆرەکانی ڕیکلام
ڕیکلام بۆ بەناوبانگکردنی کۆمپانیا
ئەم جۆرە ڕیکلامە یەکێکە لە جۆرە باوەکانی ڕیکلام، ئامانجی سەرەکی بریتییە لە ناساندن و بەناوبانگکردنی کۆمپانیاکە، ئەرک و ڕۆلی سەرەکی ناساندن و ئاشناکردنی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکانە بە کڕیاران لەبازاڕەکاندا. بە شێوەیەکی گشتی ئەم جۆرە ڕیکلامە بەم شێوازانە ئەنجام دەدرێت کە بریتیین لە:
•لە تەلەفیزیۆن، بە شێوەی نووسینی تێکست لەسەر شاشە.
•لەسەر لافیتە لە شوێنە گشتییەکان.
•لەسەر ئامڕازەکانی گواستنەوە
•لە گۆڤار و ڕۆژنامە بەناوبانگەکاندا.
ڕیکلام بۆ سەرخستنی کۆمپانیا
ئەم جۆرە ڕیکلامە بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی کۆمپانیاکەیە لە بەرچاوی بەکاربەران، ئەویش بە نیشاندانی سیفەتی تایبەتی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکان لە چاو هەمان بەرهەمی کۆمپانیایەکی تر. ئەم جۆرە ڕیکلامە زیاتر کۆمپانیا بچوک و مامناوەندەکان پەیڕەو دەکرێت چونکە توانای داراییان سنوردارە، کە بەم جۆرە ئەنجام دەدرێت:
•لە ڕێگەی گۆڤار و ڕۆژنامەوە.
•لە ڕێگەی پۆستەوە.
•لە ڕێگەی ڕادیۆوە.
•لە ڕێگای بەشداریکردن لە پێشانگاکاندا.
ڕیکلامی مۆبایل
لە ڕێگەی هەر ئامێرێکی مۆبایلەوە کە پەیوەندی ئینتەرنێتی هەبێت، وەک مۆبایل یان تابلێت، دەگاتە بەکارهێنەران. ئەم ڕیکلامانە لەوانەیە لە ڕێگەی سۆشیال میدیا، لە لاپەڕەکانی وێب یان لەناو ئەپەکاندا بۆ بەکارهێنەران دەرکەون. بۆ نموونە، کڕیارێک کە یاری مۆبایل دەکات، لەوانەیە لە نێوان خولەکانی یاریکردندا ڕیکلام بۆ یارییە هاوشێوەکان وەربگرێت. سوودەکەی ئەوەیە کە ئەم ڕیکلامانە دەتوانن بگەنە دەستی بەکارهێنەران گرنگ نییە لە کوێ بن، ئەگەر تاکەکان ڕێکخستنەکانی شوێن چالاک بکەن، تەنانەت ڕەنگە کۆمپانیاکان بتوانن لە ڕێگەی شوێنی جوگرافییەوە بیانکەنە ئامانج.
ڕیکلامی چاپکراو
ئاماژەیە بۆ ڕیکلامە چاپکراوەکان، کە زۆرجار لە ڕۆژنامە و گۆڤارەکاندا دەبینرێن. کۆمپانیاکان دەتوانن ڕیکلام لە ڕۆژنامە ناوخۆییەکاندا دابنێن لە سەرانسەری ڕۆژنامەکەدا بێت یان لە ناو بەشی پۆلێنەکاندا بۆ ئەوەی بەکارهێنەران لە شوێنێکی جوگرافیدا بکەنە ئامانج.
ڕیکلامی گەڕان بە پارە
گەڕانی پارەیی جۆرێکە لە ڕیکلامی ئۆنلاین، هەندێکجار بە ڕیکلامی پارەدان بۆ هەر کلیکێک (PPC) ناودەبرێت. ئەو کۆمپانیایانە کە ڕیکلامی PPC بەکاردەهێنن تەنها کاتێک پارە دەدەن کە بەکارهێنەران کلیک لەسەر ڕیکلامەکەیان بکەن. ئەوان پێشنیار لەسەر وشەی سەرەکی تایبەت دەکەن، کە بەزۆری پەیوەندییان بە کارەکەیانەوە هەیە، لەگەڵ دانانی ڕێکلامەکەیان لەسەر بزوێنەری گەڕان. بۆ نموونە کۆمپانیایەک کە پاسکیلەکانی دەفرۆشێت، وشەی سەرەکی پاسکیلەکان لە پێشنیارەکەیدا دەخاتە ڕوو. کاتێک بەکارهێنەران لەو دەستەواژەیەدا دەگەڕێن، بەرهەمەکانی کۆمپانیاکە وەک ڕێکلامێک لەناو ئەنجامی گەڕانەکاندا دەردەکەون.
ڕیکلامی دەرەوە
ڕیکلامی دەرەوە ئاماژەیە بۆ ئەو ڕیکلامانەی کە بەکارهێنەران لە دەرەوەی ماڵەکانیان دەیبینن. لە ئەنجامدا ئەم جۆرە ڕیکلامە هەندێک جار پێی دەوترێت ڕیکلامی دەرەوەی ماڵ. نموونەی ئەو تابلۆ و ڕیکلامانەی کە لە شوێنە گشتیەکان یان ئۆتۆمبێلی ترانزێتدا دەبینرێن، وەک لە لای پاسەکان یان ناو ئۆتۆمبێلی میترۆدا دەبینرێن. ڕیکلامی دەرەوە ئامانجیەتی سەرنجی دانیشتووانێکی زۆر ڕابکێشێت. بەگشتی ئەم ڕێکلامانە یارمەتی بازرگانەکان دەدەن کە هۆشیاری براندەکانیان لە چوارچێوەی شوێنێکی جوگرافیدا بنیات بنێن. لەوانەیە ئەو شوێنەی کە بۆ ڕێکلامەکانی دەرەوە تەرخان دەکرێت سنووردار بێت، هەروەها ئەو کاتەش کە بەکاربەرێک بۆ بینینی ڕێکلامەکان دەیخایەنێت. بە شێوەیەکی ئاسایی ئەم ڕێکلامانە وشەی کەمتر بەکاردەهێنن بۆ ئەوەی ناوەڕۆکەکە بە ئاسانی تێبگات.
ڕیکلامی دانانی بەرهەم
لە ڕیکلامی دانانی بەرهەمدا کۆمپانیایەک پارە دەدات بۆ ئەوەی بەرهەمەکەیان لە ناوەڕۆکی میدیادا جێگیر بکرێت، وەک بەرنامەیەکی تەلەفزیۆنی یان فیلم. ناوەڕۆکەکە هەندێک جار بە ڕوونی باسی بەرهەمەکە ناکات، بەڵام لەلایەن بینەرەوە دەتوانرێت بیبینێت. ئەم شێوازە دەتوانێت یارمەتی کۆمپانیاکان بدات کە بە شێوەیەکی وریاتر بگەنە ئامانجەکانیان. بۆ نموونە ڕەنگە مارکەیەکی سۆدە بیەوێت هەرزەکاران بکاتە ئامانج. کە پارە دەدەن بۆ ئەوەی خواردنەوەکانیان لە ڕێگەی دانانی بەرهەمەوە لە فیلمێکی بەناوبانگی فیلمی هەرزەکاران ڕیکلامیان بۆ بکرێت، ئەو کارەکتەرانەی فیلمەکە کە سۆدە دەخۆنەوە، خواردنەوەکانی ئەو کۆمپانیایە دەخۆنەوە، و بەم شێوەیە ناوی بەرهەمەکە دیار دەبێت.
شێوازەکانی بانگەشەکردن بۆ ڕیکلام
ڕیکلام واتە سەرکەوتنی بانگەشە و بڵاوبوونەوەی لە ناو خەڵکدا و بەدیهێنانی ئامانجی دامەزراوەکە بە شێوەیەکی کاریگەر. کە شێوازەکانی بریتین لە:
•خوێندنەوەی لە لایەن خەڵکەوە واتە لە ڕێگەی ڕۆژنامەکانەوە کە ناوەندێکی کۆنی پەیوەستن بە تەمەنی ڕۆژنامەکەوە.
•ڤیژواڵ واتە تەلەفیزیۆن کە یەکێکە ئامڕازەکانی ڕیکلام، کە گرنگی زۆری هەیە بە هۆی ڕۆڵی گەیاندنی پەیامی ڕیکلام بۆ خەڵک لە ڕێگەی تەلەفیزیۆنەوە، بە هاندانی خەڵک بۆ کڕینی کاڵا یان خزمەتگوزاری.
•ئینتەرنێت گرنگترین ڕۆڵی پشگیری کردنێکی باش دەکات بۆ ڕیکلام کردن بۆ کاڵا و خزمەتگوزاری.
گرنگییەکانی بانگەشەکردنی ڕیکلام
○سودەکانی بۆ بەرهەمهێنەران و پیشەگەرەکان: لەناساندنی بەرهەمی نوێ و سەرکەوتووبون لە ناساندنی، دروستکردنی وێنەیەکی نوێ بۆ کۆمپانیا.
○سودەکانی بۆ کڕیارەکان: بە پێدانی زانیاری بۆ کڕیارەکان.
○سودەکانی بۆ فرۆشیار: گەڕانەوەی کات، ڕازیکردنێکی ئاسان بۆ کڕیار.
شێواز و ڕێگاکانی ڕیکلامکردن لە ئێستا و ڕابردوو
کۆمپانیاکان پەنا بۆ چەندین ڕێگا دەبەن کە لە ئێستادا دابەش بووە بۆ دوو جۆری سەرەکی:
یەکەم: شێوازی کۆن، دووەم: شێوازی نوێ، شێوازە کۆنەکە چەند جۆرێکن لەوانە ڕیکلامی تەلەفزیۆنی، ڕادیۆ، گۆڤار و بڵاوکراوەکان، چاپەمەنی، بڵاوکراوەی سەر شەقامەکان. شێوازی نوێش بە گشتی شێوازی دیجیتاڵە، کە لە ڕێگای سۆشیال میدیا، ئامڕازرکانی گەڕان و هەموو ئەو وێبسایتانەی کە سەردانیکەریان زۆرە.
سوودەکانی ڕیکلام
•یەکێک لە سوودەکانی ڕیکلام بریتییە لەوەی کە بەرهەمی نوێ دەناسێنێت بەبازاڕ، کە ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە بازاڕ فراوان ببێت.
•فرۆش زیاد دەکات
•کێبڕکێ دروست دەکات لە بازاڕدا.
•بەکارهێنەر پەروەردە دەکات.
•هەلی کاری زیاتر دەڕەخسێنێت.
زیانەکانی ڕیکلام
تێچوون زیاد دەکات
ڕێکخراوێک دەبێت بڕێکی زۆر خەرج بکات بۆ ڕیکلام. تێچووی بەرهەمەکان زیاد دەکات. بۆ دابینکردنی ئەم خەرجییە، نرخی بەرهەمەکە بەرز دەکرێتەوە. هیچ بەرهەمهێنەرێک لە گیرفانی خۆیەوە پارەی تێچووی ڕیکلام نادات. بۆیە ڕیکلام دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی ناپێویست لە نرخەکاندا.
بەها کۆمەڵایەتییەکان تێکدەدات
ڕیکلام جۆرێکە لە خەونی ڕۆژانە بۆ خەڵک. لەم ڕۆژانەدا خەریکە خەڵک لە ڕاستییەکان دوور دەخاتەوە و دەباتە ناو کایەی دەستکرد. لە ڕێگەی میدیۆمەکەیەوە خەڵک زانیاری لەسەر بەرهەمی نوێ وەردەگرن.
کڕیاران سەرلێشێواو دەکات
بەکارهێنەران بە باوەڕبوون بە ڕیکلام بەرهەمەکە دەکڕن لەسەر بەکارهێنانی، هەست بە فێڵکردن دەکەن. دواتر بۆیان دەردەکەوێت کە ئەو زانیاریانەی لە ڕیکلامەکەدا دراون شتێکی تر بووە لە کاتێکدا بەرهەمی ڕاستەقینە تەواو جیاواز بووە لەوە. بەم شێوەیە خەڵک متمانەیان بە ڕیکلام لەدەست دەدەن بەهۆی پێشکەشکردنی هەڵە. لەم ئاماژەیەدا دەوترێت کە ڕیکلام سەرلێشێواوت دەکات نەک یارمەتیدەر.
هەندێک ڕیکلام بە زمانێکی ناشرین دەکرێت
زۆرجار زمانی ناشرین و وێنەی ناڕەزایی لە ڕیکلامدا بەکاردەهێنرێت بۆ ئەوەی چینێکی دیاریکراو ڕابکێشێت. لەوانەیە سووکایەتی بە چینێکی دیاریکراو بکات. دەبێتە هۆی خراپبوونی بەها کۆمەڵایەتییەکان، ئەم جۆرە ڕیکلامانە بەگشتی لەلایەن خەڵکەوە دژایەتی دەکرێن چونکە هەستەکانیان ئازار دەدات.
