ناوه‌ڕۆك
پێشەکی
سوید لە جەنگی جیهانی دووەمدا ڕۆڵێکی تایبەت و جیاوازی هەبوو. وەک وڵاتێکی بێلایەن، سوید توانی خۆی دوور بگرێت لە بەشداریکردنی ڕاستەوخۆ لە جەنگدا، بەڵام هاوکات ناچار بوو مامەڵە لەگەڵ دۆخێکی ئاڵۆزی نێودەوڵەتیدا بکات. ئەزموونی سوید نموونەیەکی گرنگە لە چۆنیەتی پاراستنی بێلایەنی لە کاتی قەیرانی گەورەی نێودەوڵەتیدا.
پێگەی ستراتیژی سوید
لە سەرەتای جەنگی جیهانی دووەمدا، سوید خۆی وەک وڵاتێکی بێلایەن پێناسە کرد. هەڵکەوتنی جوگرافی لە باکووری ئەوروپا و نزیکی لە ناوچە گرنگەکانی جەنگ، گرنگییەکی ستراتیژی پێ بەخشیبوو. سوید هەوڵی دەدا پەیوەندی هاوسەنگ لەگەڵ هەموو لایەنەکاندا بپارێزێت.
سیاسەتی بێلایەنی
سوید سیاسەتی بێلایەنی چەکداری پەیڕەو کرد. ئەمە مانای وابوو کە سوید ئامادە بوو لە خۆی بەرگری بکات ئەگەر هێرشی بکرێتە سەر، بەڵام بەشداری لە هیچ لایەنێکی جەنگ نەدەکرد. ئەم سیاسەتە بە وریایی و لێهاتوویی دیپلۆماسی جێبەجێ کرا.
پەیوەندی لەگەڵ لایەنەکانی جەنگ
سوید ناچار بوو هەندێک چاوپۆشی بکات بۆ ئەڵمانیا، وەک ڕێگەدان بە هێزەکانی ئەڵمانیا بۆ تێپەڕبوون بە خاکەکەیدا بۆ نەرویج. هاوکات، سوید پەیوەندی نهێنی لەگەڵ هێزە هاوپەیمانەکان پاراست و زانیاری پێشکەش دەکرد.
یارمەتیدانی پەنابەران
سوید ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە پێشوازیکردن و یارمەتیدانی پەنابەران، بەتایبەت جوولەکەکانی دانیمارک و نەرویج. هەروەها سوید بەشداری کرد لە ڕزگارکردنی جوولەکەکانی هەنگاریا لە ڕێگەی هەوڵەکانی ڕاوڵ واڵنبێرگەوە.
کاریگەری لەسەر ئابووری
سەرەڕای بێلایەنی، ئابووری سوید کاریگەری لێ کرا. بازرگانی نێودەوڵەتی سنووردار بوو، بەڵام پیشەسازی سوید، بەتایبەت بەرهەمهێنانی ئاسن، بەردەوام بوو لە گەشەکردن بەهۆی پێداویستییەکانی جەنگەوە.
ڕۆڵی نێوەندگیری
سوید ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە نێوەندگیری نێوان لایەنە جیاوازەکانی جەنگ. بۆ نموونە، سوید ڕۆڵی هەبوو لە دانوستانەکان بۆ ئاڵوگۆڕی دیلەکانی جەنگ و هەوڵەکانی ئاشتی.
کاریگەری لەسەر کۆمەڵگا و سیاسەتی ناوخۆ
جەنگ کاریگەری لەسەر کۆمەڵگای سوید هەبوو، سەرەڕای بێلایەنی. سیستەمی ڕاشنکردن (جیرەبەندی) جێبەجێ کرا و هەستی نیشتمانپەروەری بەهێز بوو. هەروەها، ئەزموونی جەنگ بووە هۆی بەهێزبوونی بیرۆکەی دەوڵەتی خۆشگوزەرانی.
سیاسەتی دەرەوە دوای جەنگ
دوای جەنگ، سوید بەردەوام بوو لە پەیڕەوکردنی سیاسەتی بێلایەنی، بەڵام زیاتر چالاک بوو لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتیدا. سوید بووە ئەندامی نەتەوە یەکگرتووەکان و ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە هەوڵەکانی ئاشتی و مافەکانی مرۆڤدا.
ئەنجام
ئەزموونی سوید لە جەنگی جیهانی دووەمدا نموونەیەکی تایبەتە لە چۆنیەتی پاراستنی بێلایەنی لە کاتی قەیرانی گەورەی نێودەوڵەتیدا. سەرەڕای فشارە دەرەکییەکان، سوید توانی سەربەخۆیی خۆی بپارێزێت و هاوکات ڕۆڵێکی ئەرێنی بگێڕێت لە یارمەتیدانی قوربانیانی جەنگ و هەوڵەکانی ئاشتیدا. ئەم ئەزموونە کاریگەرییەکی قووڵی هەبوو لەسەر پێگەی نێودەوڵەتی سوید دوای جەنگ و بووە بنەمایەک بۆ سیاسەتی دەرەوەی چالاک و مرۆڤدۆستانەی ئەم وڵاتە لە دەیەکانی دواتردا.
