زەیتی کەتان

پێشەکی

زەیتی کەتان (Flaxseed Oil) یەکێکە لە گرنگترین زەیتە ڕووەکییەکان کە لە دوایین دەیەکاندا سەرنجی زۆری ڕاکێشاوە. ئەم زەیتە کە لە تۆوی ڕووەکی کەتان بەرهەم دێت، بە سەرچاوەیەکی دەوڵەمەندی ئۆمێگا-3 و چەندین ماددەی بەسوودی تر ناسراوە.

مێژووی زەیتی کەتان

بەکارهێنانی زەیتی کەتان مێژوویەکی دێرینی هەیە کە بۆ چەندین هەزار ساڵ دەگەڕێتەوە. لە میسری کۆندا، ئەم زەیتە بۆ مۆمیاکردن بەکارهاتووە. لە سەدەکانی ناوەڕاستدا، لە ئەوروپا بۆ ڕووناککردنەوە و وەک بەشێک لە خۆراکی ڕۆژانە بەکارهاتووە. لە سەردەمی مۆدێرندا، گرنگی زەیتی کەتان بەهۆی توێژینەوە زانستییەکان لەسەر سوودە تەندروستییەکانی بەرزبووەتەوە.

پرۆسەی بەرهەمهێنان

زەیتی کەتان لە ڕێگەی گوشینی تۆوی ڕووەکی کەتانەوە بەرهەم دێت. ئەم پرۆسەیە بە شێوەیەکی سارد ئەنجام دەدرێت بۆ ئەوەی مادەخۆراکە گرنگەکانی بپارێزرێن. دوای گوشین، زەیتەکە پاڵاوتە دەکرێت و ئامادە دەکرێت بۆ بەکارهێنان. هەندێک جار، زەیتی کەتان بە شێوەی کەپسول یان تێکەڵاو لەگەڵ زەیتەکانی تر بەرهەم دەهێنرێت.

پێکهاتە خۆراکییەکان

زەیتی کەتان بە سەرچاوەیەکی دەوڵەمەندی ئۆمێگا-3 ناسراوە، بە تایبەتی ترشی ئەلفا-لینۆلینیک (ALA). نزیکەی 60% ی پێکهاتەی زەیتی کەتان لە ئۆمێگا-3 پێکهاتووە. هەروەها، ئەم زەیتە سەرچاوەیەکی باشە بۆ ڤیتامین E و چەندین دژەئۆکسانی تر.

سوودە تەندروستییەکان

١. یارمەتی کەمکردنەوەی مەترسی نەخۆشییەکانی دڵ دەدات

٢. خاسیەتی دژە-هەوکردنی بەهێزی هەیە

٣. دەتوانێت یارمەتی کۆنترۆڵکردنی شەکرەی خوێن بدات

٤. بۆ پاراستنی تەندروستی مێشک و کەمکردنەوەی مەترسی نەخۆشی ئەلزهایمەر سوودبەخشە

٥. یارمەتی پاراستن و چاککردنی تەندروستی پێست دەدات

٦. دەتوانێت سیستەمی بەرگری لەش بەهێز بکات

بەکارهێنان لە چێشتلێناندا

باشترە لەسەر خواردنی سارد بەکاربهێنرێت وەک زەڵاتە، دەتوانرێت لەگەڵ سرکە تێکەڵ بکرێت بۆ دروستکردنی چێشتی تایبەت، هەرەەها بۆ تێکەڵکردن لەگەڵ ماست یان پەنیری نەرم گونجاوە. بەڵام نابێت بۆ سورکردنەوە بەکاربهێنرێت چونکە گەرما کاریگەری نەرێنی لەسەر کوالێتی زەیتەکە دەبێت

تام و چێژ

زەیتی کەتان تامێکی تایبەتی هەیە کە وەسف دەکرێت بە:

١. کەمێک تیژ و تاڵ

٢. بۆنێکی سروشتی و گژوگیایی

٣. هەندێک کەس ئەیچوێنن بە تامی ماسی

هەڵگرتن و پاراستن

زەیتی کەتان زوو دەبێتە ترش، بۆیە پێویستە بە دروستی هەڵبگیرێت:

لە شوێنی فێنک و تاریکدا هەڵبگیرێت، باشترە لە بوتڵی تاریکدا هەڵبگیرێت

دوای کردنەوەی بوتڵەکە، باشترە لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا بەکاربهێنرێت

دەکرێت لە بەفرگردا هەڵبگیرێت بۆ ماوەیەکی درێژتر

کاریگەرییە لاوەکییەکان و ئاگادارییەکان

هەرچەندە زەیتی کەتان بۆ زۆربەی خەڵک سەلامەتە، بەڵام هەندێک ئاگاداری هەن:

١. کەسانێک کە حەبی دژە-مەیینی خوێن بەکاردێنن پێویستە ڕاوێژ بە پزیشک بکەن

٢. دەکرێت ببێتە هۆی سکچوون لای هەندێک کەس

٣. ئەگەر بە زۆری بەکاربهێنرێت، دەکرێت کاریگەری لەسەر کۆئەندامی هەرسکردن هەبێت

بەراوردکردن لەگەڵ زەیتەکانی تر

لە بەراورد لەگەڵ زەیتەکانی تر، زەیتی کەتان تایبەتمەندی خۆی هەیە

١. بەرزترین ڕێژەی ئۆمێگا-3 هەیە لە نێو زەیتە ڕووەکییەکاندا

٢. لەچاو زەیتی ماسیدا، تەنها جۆرێکی ئۆمێگا-3 (ALA) تێدایە

٣. لەچاو زەیتی زەیتوون، کەمتر بەرگەی گەرما دەگرێت

دەرەنجام

زەیتی کەتان بە سەرچاوەیەکی گرنگی ئۆمێگا-3 و چەندین ماددەی بەسوودی تر، جێگەیەکی تایبەتی لە دنیای خۆراک و تەندروستیدا داگیر کردووە. سەرەڕای سوودە زۆرەکانی بۆ تەندروستی، بەکارهێنانی لە چێشتلێناندا تامێکی تایبەت بە خواردنەکان دەبەخشێت. هەرچەندە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و هەڵبگیرێت، بەڵام زەیتی کەتان بەشێکی گرنگە لە ڕژێمی خۆراکی تەندروست و هاوسەنگ.