ناوه‌ڕۆك
سەرەتا و منداڵی
سالڤادۆر دالی لە ١١ی ئایاری ١٩٠٤ لە شاری فیگەرێس لە کاتالۆنیای ئیسپانیا لەدایک بووە. باوکی پارێزەر و دایکی ژنێکی هەستیار و هونەردۆست بوو. بنەماڵەکەی لە چینی ناوەندی کۆمەڵگا بوون و توانییان پشتگیری باشی بەهرە هونەرییەکانی بکەن. دالی لە منداڵییەوە خەیاڵێکی فراوان و تواناییەکی سەرنجڕاکێشی لە وێنەکێشاندا هەبوو. ناوی لە براکەی پێشووی خۆی نرابوو کە پێش لەدایکبوونی ئەو بە نۆ مانگ کۆچی دوایی کردبوو، ئەمەش کاریگەرییەکی قووڵی لەسەر کەسایەتی و بیرکردنەوەی دروستکرد. لە تەمەنی منداڵیدا، دالی زۆر هەستیار و خەیاڵپڵاو بوو، زۆر جار لە قوتابخانە تووشی کێشە دەبوو بەهۆی ڕەفتارە نائاساییەکانی.
خوێندن و دەستپێکی هونەری
لە تەمەنی زوودا دالی دەستی بە وێنەکێشان کرد و لە ساڵی ١٩٢٢ چووە ئەکادیمیای سان فێرناندۆ لە مەدرید. لەوێ لەگەڵ چەندین هونەرمەند و ڕووناکبیری گەنجی وەک فیدریکۆ گارسیا لۆرکا ئاشنا بوو کە کاریگەرییەکی گەورەیان لەسەر بیر و هونەری هەبوو. لە سەردەمی خوێندندا، دالی چەندین شێوازی هونەری تاقیکردەوە و زۆر کاریگەر بوو بە ئیمپرێشێنیزم و کوبیزم. لەم قۆناغەدا، دالی دەستی کرد بە گەشەپێدانی ستایلە تایبەتەکەی خۆی و سەرنجی زۆر هونەرمەند و ڕەخنەگری ڕاکێشا. لە ئەکادیمیادا، سەرەڕای بەهرە بەرچاوەکەی، زۆر جار لەگەڵ مامۆستاکانی ناکۆک بوو و تەنانەت پێش تەواوکردنی خوێندن دەریانکرد.
پەیوەندی لەگەڵ سوریالیزم
لە ساڵی ١٩٢٩ دالی پەیوەندی بە بزووتنەوەی سوریالیزمەوە کرد و لە پاریس نیشتەجێ بوو. لەوێ لەگەڵ ئاندرێ برێتۆن و گرووپە سوریالیستەکان کاری کرد و بەشداری چالاکانەی لە بزووتنەوەکەدا کرد. شێوازە تایبەتەکەی کە پێی دەوترا "پارانۆیا-کریتیکاڵ" پەرەی سەند کە تێیدا وێنە خەیاڵییەکان و خەونەکانی دەکردە هۆکارێک بۆ داهێنانی هونەری. ئەم قۆناغە یەکێک بوو لە بەرهەمدارترین قۆناغەکانی ژیانی هونەری دالی و زۆربەی کارە بەناوبانگەکانی لەم سەردەمەدا خوڵقاند.
ستایل و تایبەتمەندییەکانی هونەری
دالی بە شێوازێکی زۆر وردبینانە و ڕیالیستی کاری دەکرد، بەڵام ناوەرۆکی کارەکانی خەیاڵی و سوریالیستی بوون. بەکارهێنانی کات و فەزای شێواو، سەعاتە تواوەکان، فیلە درێژپێ و دیمەنە خەونئاساکان لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی کارەکانی بوون. هەروەها زۆر جار هێمای سێکسی و مەرگی لە کارەکانیدا بەکاردەهێنا. دالی هەمیشە هەوڵی دەدا سنوورەکانی واقیع و خەیاڵ تێکەڵ بکات و وێنەی سەیر و سەمەرە بخوڵقێنێت کە هەم سەرنجڕاکێش و هەم بیرۆکەبزوێن بن.
کارە بەناوبانگەکانی
لە بەناوبانگترین کارەکانی "بەردەوامی یادەوەری" (١٩٣١)، "سەعاتە نەرمەکان" (١٩٣١) و "خەونی ڤێنۆس" (١٩٤٤) بوون. هەر یەک لەم تابلۆیانە نوێنەرایەتی قۆناغێکی گرنگی هونەری دالی دەکەن و کاریگەرییەکی گەورەیان لەسەر هونەری مۆدێرن هەبووە. "سەعاتە نەرمەکان" بە یەکێک لە گرنگترین کارە سوریالیستییەکانی مێژووی هونەر دادەنرێت و تیایدا دالی چەمکی کات و بەردەوامی دەخاتە ژێر پرسیارەوە.
ژیانی تایبەتی و گالا
لە ساڵی ١٩٢٩ دالی گالا ئێلێنار دیاکۆنۆڤای ناسی کە دواتر بووە هاوسەری. گالا کە دە ساڵ لە دالی گەورەتر بوو، کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر ژیان و هونەری دالی هەبوو و بووە سەرچاوەی ئیلهام و بەڕێوەبەری کارە هونەرییەکانی. پەیوەندییەکەیان یەکێک بوو لە بەناوبانگترین پەیوەندییەکانی مێژووی هونەر و گالا لە زۆربەی کارەکانی دالیدا وەک مۆدێل دەردەکەوێت. گالا نەک تەنها هاوسەر بەڵکو بەڕێوەبەری کاروباری دارایی و پەیوەندییە هونەرییەکانی دالیش بوو.
کاریگەری لەسەر هونەری جیهانی
دالی کاریگەرییەکی قووڵی لەسەر هونەری مۆدێرن و هاوچەرخ هەبووە. شێوازە تایبەتەکەی کاریگەری لەسەر فیلمسازی، ڕیکلام، مۆدە و تەنانەت دیزاینی ناوماڵیش هەبووە. زۆرێک لە هونەرمەندانی دوای خۆی کاریگەر بوون بە شێوازە داهێنەرانەکەی. دالی هەروەها لە بواری فیلم و شانۆشدا کاری کرد و دیزاینی جل و بەرگ و دیکۆری بۆ چەندین بەرهەمی هونەری کرد.
کۆتایی ژیانی
لە ساڵەکانی کۆتایی ژیانیدا، دالی تووشی چەندین کێشەی تەندروستی بوو. دوای مردنی گالا لە ١٩٨٢، دالی کەوتە خەمۆکییەوە و کەمتر کاری هونەری کرد. تەندروستی بەرەو خراپی چوو و لە ٢٣ی کانوونی دووەمی ١٩٨٩ لە زێدی خۆی لە فیگەرێس کۆچی دوایی کرد و لە مۆزەخانەکەی خۆیدا نێژرا.
میراتی هونەری و کاریگەری بەردەوام
میراتی هونەری دالی هێشتا کاریگەری لەسەر هونەری هاوچەرخ هەیە. کارەکانی لە گرنگترین مۆزەخانەکانی جیهاندا نمایش دەکرێن و بە بەشێکی گرنگی مێژووی هونەری مۆدێرن دادەنرێن. سەرەڕای هەموو ناکۆکی و مشتومڕەکان لەسەر کەسایەتی و بۆچوونە سیاسییەکانی، دالی وەک یەکێک لە گەورەترین هونەرمەندانی سەدەی بیستەم دەمێنێتەوە. تەکنیکە هونەرییەکانی و توانای لە بەرجەستەکردنی خەیاڵ و خەوندا کاریگەرییەکی بەردەوامی لەسەر نەوەکانی دوای خۆی هەبووە و هەیە. مۆزەخانەی دالی لە فیگەرێس، کە بە دیزاینی خۆی دروستکرا، ساڵانە سەدان هەزار سەردانکەر ڕادەکێشێت و بووەتە یەکێک لە گرنگترین ناوەندە کولتورییەکانی ئیسپانیا.
سەرچاوەکان
110 بینین
