ناوه‌ڕۆك
ناساندن
بێرتراند ئارثەر ویلیەم ڕاسڵ Bertrand Russell یەکێک بوو لە گەورەترین و کاریگەرترین بیرمەندانی سەدەی بیستەم کە بە فەیلەسوف و بیرکارزان و لۆژیکزان و نووسەرێکی بەریتانی ناسراوە کە لە ساڵی ١٨٧٢ لە ویڵز لە دایک بووە و لە ساڵی ١٩٧٠ کۆچی دوایی کردووە.
ژیانی سەرەتای بێرتراند ڕاسڵ
بێرتراند ڕاسڵ لە بنەماڵەیەکی ئەرستۆکراتی بەریتانی لە دایک بووە باوکی جۆن ڕاسڵ کوڕی دووکی دووەمی بێدفۆرد و دایکی کەیت ستەنلی بووە کە کچی لۆرد ستەنلی بووە. بەداخەوە لە تەمەنی منداڵیدا دایک و باوکی لە دەست داوە و لەگەڵ داپیرە و باپیرەی گەورە بووە ئەمەش کاریگەرییەکی زۆری لەسەر کەسایەتی و بیرکردنەوەی هەبووە لە تەمەنی زوودا دەرکەوت کە خاوەن بەهرەیەکی زۆرە لە بواری بیرکاری و لۆژیکدا و لە تەمەنێکی زوودا دەستی کرد بە خوێندنەوەی بەرهەمە فەلسەفییەکان
پەروەردە و فێربوون
ڕاسڵ سەرەتای خوێندنی لە ماڵەوە و لە ژێر چاودێری مامۆستای تایبەتدا بووە دواتر چووەتە زانکۆی کامبریج و لەوێ خوێندنی لە بواری بیرکاری و فەلسەفەدا تەواو کردووە لە زانکۆ توانی پەیوەندی لەگەڵ کۆمەڵێک لە گەورەترین بیرمەندانی ئەو سەردەمە دروست بکات و کاریگەری لێیان وەربگرێت بە تایبەت لە بواری لۆژیک و بیرکاریدا لە ساڵی ١٨٩٤دا بڕوانامەی بەکالۆریۆسی لە بیرکاریدا بەدەست هێناوە و دواتر دەستی کرد بە توێژینەوە لە بواری فەلسەفەدا
کاریگەرییە فیکرییەکانی
بێرتراند ڕاسڵ کاریگەرییەکی زۆری لەسەر بیری هاوچەرخ هەبووە بە تایبەت لە بواری لۆژیک و فەلسەفەی شیکاریدا ئەو یەکێک بوو لە دامەزرێنەرانی فەلسەفەی شیکاری کە گرنگی دەدات بە شیکردنەوەی وردی چەمک و زمان و لۆژیک هەروەها کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر گەشەپێدانی لۆژیکی نوێ هەبووە و چەندین بیردۆز و تیۆری گرنگی لەم بوارەدا داهێناوە کە بە ناوی خۆیەوە ناسراون وەک پارادۆکسی ڕاسڵ
بەرهەمە گرنگەکانی
ڕاسڵ خاوەنی دەیان کتێب و سەدان وتار و توێژینەوەیە لە بوارە جیاوازەکانی فەلسەفە و لۆژیک و بیرکاری و کۆمەڵناسی و سیاسەتدا گرنگترین بەرهەمەکانی بریتین لە مێژووی فەلسەفەی ڕۆژئاوا کە یەکێکە لە باشترین و تەواوترین کتێبەکان لەم بوارەدا هەروەها کتێبی پرنسیپیا ماتەماتیکا کە لەگەڵ ئەلفرێد نۆرث وایتهێد نووسیویەتی و تیایدا بنەماکانی لۆژیکی بیرکاری دادەڕێژن لەگەڵ چەندین کتێبی تر وەک بەرەو ئازادی و خۆشبەختی و دەسەڵات
هزر و فەلسەفەکەی
فەلسەفەی ڕاسڵ پشت دەبەستێت بە چەند بنەمایەکی سەرەکی یەکەمیان گرنگیدان بە لۆژیک و شیکردنەوەی وردی زمان و چەمکەکان دووەم ڕەخنەگرتن لە میتافیزیکی کۆن و هەوڵدان بۆ بەکارهێنانی میتۆدی زانستی لە فەلسەفەدا سێیەم گرنگیدان بە ئازادی تاک و مافەکانی مرۆڤ چوارەم باوەڕبوون بە پێویستی ڕەخنەگرتن لە هەموو شتێک و نەبوونی هیچ بیرۆکەیەکی پیرۆز کە نەکرێت ڕەخنەی لێ بگیرێت
کاریگەری لەسەر بیری هاوچەرخ
کاریگەری ڕاسڵ لەسەر بیری هاوچەرخ زۆر قووڵ و فراوانە بە تایبەت لە بواری فەلسەفەی شیکاری و لۆژیکی نوێدا زۆربەی فەیلەسوفە هاوچەرخەکان بە شێوەیەک لە شێوەکان کاریگەرییان لێی وەرگرتووە ئەو ڕێگای بۆ گەشەکردنی فەلسەفەی زمان و لۆژیکی نوێ خۆش کرد و میتۆدێکی نوێی لە شیکردنەوەی فەلسەفیدا داهێنا کە ئێستاش کاریگەری هەیە
میراتی فیکری و ئەکادیمی
میراتی فیکری ڕاسڵ لە چەندین بواردا خۆی دەبینێتەوە لە بواری زانستیدا کاریگەری لەسەر گەشەکردنی لۆژیک و بیرکاری هەبووە لە بواری فەلسەفیدا ڕێگای بۆ دروستبوونی قوتابخانەی شیکاری خۆش کردووە لە بواری کۆمەڵایەتی و سیاسیدا بووە بە نموونەیەک بۆ ڕۆشنبیری بوێر کە بەرگری لە ئازادی و مافەکانی مرۆڤ دەکات
ئەنجام و دەرەنجامەکان
بێرتراند ڕاسڵ بە یەکێک لە گەورەترین و کاریگەرترین بیرمەندانی سەدەی بیستەم دادەنرێت کە توانی لە چەندین بواردا کاریگەری قووڵ و بەردەوامی هەبێت ئەو نموونەی بیرمەندی هەمەلایەنە بوو کە توانی لە زۆربەی بوارەکانی مەعریفەدا بەرهەمی گرنگ پێشکەش بکات و کاریگەری لەسەر نەوەکانی دوای خۆی هەبێت هەروەها نموونەی ڕۆشنبیری بوێر بوو کە بەرگری لە بیروباوەڕەکانی دەکات و ئامادەیە نرخی هەڵوێستەکانی بدات
بێرتراند ڕاسڵ لەو کەسایەتییە دەگمەنانەیە کە توانیویەتی لە نێوان لۆژیک و فەلسەفە و زانست و ئەدەب و سیاسەتدا پردێک دروست بکات و لە هەموو ئەم بوارانەدا داهێنان و نوێگەری بکات لە هەمان کاتدا وەک کەسایەتییەکی مرۆڤدۆست و ئازادیخواز و ئاشتیخواز ناسراوە کە هەمیشە بەرگری لە بەها مرۆییەکان کردووە
بەرهەمەکانی ڕاسڵ و بیرۆکەکانی ئێستاش کاریگەرییان هەیە و لە زۆربەی زانکۆکانی جیهاندا دەخوێنرێن و توێژینەوەیان لەسەر دەکرێت بە تایبەت لە بوارەکانی لۆژیک و فەلسەفەی شیکاری و فەلسەفەی زماندا ئەو بووە بە نموونەیەک بۆ فەیلەسوفی زانستی کە پشت بە لۆژیک و بەڵگە دەبەستێت و لە هەمان کاتدا گرنگی بە لایەنی مرۆیی و ئەخلاقیش دەدات.
سەرچاوەکان
9 بینین
