چارەسەری وەڵامدانەوەی سەرەکی بۆ منداڵانی ئۆتیزم

له‌لایه‌ن: - - به‌روار: 2024-01-27-16:04:00 - کۆدی بابەت: 11895
چارەسەری وەڵامدانەوەی سەرەکی بۆ منداڵانی ئۆتیزم
تەندروستی منداڵ

چارەسەری وەڵامدانەوەی سەرەکی، چارەسەری وەڵامدانەوەی سەرەکی بۆ منداڵانی ئۆتیزم، منداڵانی ئۆتیزم، منداڵی ئۆتیزم، PRT، Pivotal response treatment

ناوه‌ڕۆك

ناساندن 

چارەسەری وەڵامدانەوەی سەرەکی (بە ئینگلیزی: Pivotal response treatment) کورتکراوەی PRT ڕێگایەکی ڕەفتارییە بۆ منداڵانی تووشبوو بە ئۆتیزم (ASD) ئەم شێوازە تیشک دەخاتە سەر بەهێزکردنی ڕەفتارە کۆمەڵایەتی و پەیوەندییەکانی منداڵ بە بەکارهێنانی بەرژەوەندی و خاڵە بەهێزەکانی.

PRT چییە؟

شێوازێکی چارەسەری نەرمە کە دەتوانرێت بۆ منداڵان لە هەر تەمەنێکدا و بە هەر ئاستێکی  سوک و توندی ASD بەکاربهێنرێت. بەگشتی بەشێوازی تاک یان بە گرووپی ئەنجام دەدرێت و بەزۆری لە دانیشتنەکانی ٣٠ بۆ ٦۰ خولەک دەخایەنێت. توێژینەوەکان دەریانخستووە کە PRT دەتوانێت یارمەتیدەر بێت، لە باشترکردنی توانا کۆمەڵایەتی و پەیوەندیکردن و ڕەفتارییەکانی منداڵانی تووشبوو بە ASD ئۆتیزم. هەروەها ئەم شێوازە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە باشترکردنی کوالیتی ژیان بۆ منداڵان و خێزانەکانیان.

ئامانجەکانی PRT

  • زیادکردنی پاڵنەر و هاندانی منداڵ بۆ فێربوون.
  • کەمکردنەوەی بەرگری منداڵ لە کاتی چارەسەرکردندا.
  • باشترکردنی پەیوەندی کاریگەرانەی دایک و باوک و منداڵ.
  • دروستکردنی توانا و لێهاتوویی پێشکەوتووی زارەکی و پەیوەندیکردن لە منداڵاندا تەنانەت لە حاڵەتە چالاکەکاندا.
  • چاندنی ڕەفتاری کۆمەڵایەتی و هاوڕێیەتی یەکتر بەتایبەت پەرەپێدانی پەیوەندی هاوتەمەنەکان.

میکانیزمی کارکردنی PRT 

  • چارەسەرکەر بەدوای ڕەفتارە سەرەتاییەکان یان ناوەندییەکانی منداڵدا دەگەڕێت، کە ئاماژەن بۆ ئارەزوو یان لێهاتوویی کۆمەڵایەتییەکەی.
  • چارەسەرخواز هانی منداڵ دەدات بۆ ئەنجامدانی ئەم ڕەفتارانە و لە بەرامبەردا ئەو ڕەفتارانە بەهێزی دەکات.
  • بە بەهێزکردنی ئەم ڕەفتارانە منداڵ پاڵنەرێکی زیاتری دەست دەکەوێت بۆ ئەنجامدانیان و ئەم ڕەفتارانە وردە وردە دەگۆڕدرێن بۆ ڕەفتارێکی باشتر لەو ڕەفتارەی پێشووتری.

چەند نموونەیەک دەریدەخات کە PRT چۆن دەتوانێت بۆ چارەسەرکردنی منداڵانی تووشبوو بە ئۆتیزم (ASD) بەکاربهێنرێت:
ڕاهێنەر دەبێت بە باشی شارەزای پرۆتۆکۆڵی ئەم ڕاهێنانە بێت و بزانێت چۆن دەست پێدەکات و چۆن سازگاری دەکات بۆ منداڵەکە.

  • منداڵێکی تووشبوو بە ئۆتیزم لەوانەیە ئارەزووی ئۆتۆمبێلی هەبێت چارەسەرخواز یان ڕاهێنەر دەتوانێت ئەم حەزە بەکاربهێنێت بۆ فێرکردنی تواناکانی پەیوەندیکردنی منداڵ، بۆ نموونە: چارەسەرخواز یان ڕاهێنەر دەتوانێت یارمەتی منداڵ بدات بۆ ئەوەی ناوی ئۆتۆمبێلەکان بزانێت و باسی بکات بۆی. ئەمەیان بۆ بەرزکردنەوەی توانای مەعریفی منداڵەکەیە.
  • منداڵێکی تووشبوو بە ASD لەوانەیە کێشەی پەیوەندی لەگەڵ منداڵانی تردا هەبێت، چارەسەرخواز دەتوانێت بەرژەوەندییەکانی منداڵەکە بەکاربهێنێت بۆ ئەوەی یارمەتی بدات بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ منداڵانی تر. بۆ نموونە: چارەسەرخواز دەتوانێت هانی منداڵەکە بدات کە لەگەڵ منداڵانی تر باسی ئارەزووەکانی بکات. ئەمەیان تایبەتە بەزیادکردنی خەیاڵی منداڵەکە.
  • منداڵێکی تووشبوو بە ASD لەوانەیە ڕەفتاری دووبارەبووەوە و یەکڕێچکەیی هەبێت، چارەسەرخواز دەتوانێت بەرژەوەندییەکانی منداڵ بەکاربهێنێت بۆ ئەوەی یارمەتی بدات بۆ کەمکردنەوەی ئەم ڕەفتارانە. بۆ نموونە: چارەسەرخوزا دەتوانێت یارمەتی منداڵەکە بدات کە یارییەکانی پەیوەست بە ئارەزووەکانی بە شێوازی نوێ بەکاربهێنێت. ئەمەیان کار لەکارلێکی کۆمەڵایەتی منداڵەکە دەکات.


سەرچاوەکان



1021 بینین