ناوه‌ڕۆك
ناساندن
جۆرەکانی ڕێگاوبان (بە عەرەبی: أنواع الطرق، بە ئینگلیزی: Types of roads)، گواستنەوەی ڕێگاوبان تۆڕێکی بنەڕەتییە بۆ هەر وڵاتێک. هەروەها پۆلێنکردنی ڕێگاوبانەکان پشتدەبەستێت بە چەندین هۆکار وەک کەرەستە و شوێن و هاتوچۆ.
پۆلێنکردن یان جۆرەکانی ڕێگاوبان
ڕێگاوبانەکان بە پشت بەستن بە چەندین هۆکار بەم شێوەیە پۆلێن دەکرێن:
- کەرەستە
- شوێن و کارایی
- قەبارەی هاتوچۆ
- پانی
- ئابووری
- جۆری هاتوچۆ
- تۆپۆگرافی
پۆلێنکردنی ڕێگاوبان لەسەر بنەمای کەرەستە
- ڕێگای زەوی (Earthen roads)
- ڕێگاکانی قەراغی (Gravel roads)
- ڕێگاکانی موروم (Murrum roads)
- ڕێگاکانی کانکار (Kankar roads)
- ڕێگاکانی WBM
- ڕێگاکانی قیر (Bituminous roads)
- ڕێگای کۆنکرێتی (Concrete roads)
یەکەم/ ڕێگاکانی زەوی
ڕێگاکانی زەوی بە خاک (خۆڵ) داڕێژراون لە هەموو جۆرە ڕێگایەک هەرزانترن، ئەم جۆرە ڕێگایە بۆ شوێنی هاتوچۆی کەمتر یان ناوچە لادێییەکان دابین کراوە. پێویستە سیستەمێکی ئاوەڕۆی باش دابین بکرێت، کە ڕەنگدانەوەی ئەدای نایاب بێت بۆ ماوەیەکی درێژتر.
دووەم/ ڕێگاکانی قەراغی
هەروەها ڕێگای قەراغیش ڕێگای کوالیتی نزمە، بەڵام باشترە کاتێک بەراورد دەکرێت لەگەڵ ڕێگاکانی زەوی. تێکەڵەیەکی چڕکراوەی ڕێگای قەراغ و ڕێگای زەوی لە ئێستادا زۆر بەکاردەهێنرێت بە تایبەت بۆ لادێ و شوێنە دوورە دەستەکان.
سێیەم/ ڕێگاکانی موروم
موروم شتێکە کە لە هەڵوەشاندنەوەی بەردی ئاگرین لەلایەن دەزگاکانی کەشوهەوا بەدەست دێت. ئەمەش بەکاردێت بۆ دروستکردنی ئەو ڕێگایانەی کە پێیان دەوترێت شەقامی موڕم.
چوارەم/ ڕێگاکانی کانکار
کانکار جۆرێکی دیکەی ڕێگاوبانە، کە ڕێگاکانی کانکار لەو شوێنانەدا دابین دەکرێت کە دوورە دەستن و دووری شار و ناوچەی ئاوەدانین، هەروەها ڕێگاکانی کانکار کوالیتی و کارایی نزمە.
پێنجەم/ ڕێگاکانی WBM
ڕێگاکانی ماکادامی ئاو بەستراو (WBM) لە کۆرسی بنەڕەتی خۆیدا کۆکراوەی بەردی وردکراو لەخۆدەگرێت. کۆکراوەکان لەسەر ڕووی زەوی بڵاودەکرێنەوە و دواتر ئاوی بەسەردا دەڕژرێت. ڕێگاکانی WBM ئەدای باشتر پێشکەش دەکەن بە بەراورد بە ڕێگاکانی زەوی، قەراغی، موروم و کانکار. ڕێگاکانی WBM وەک چینێک بە ئەستووری نزیکەی ١٠سم لە هەر چینێک داڕێژراون. زۆر زبرن و لەوانەیە یەکسەر لە کاتی هاتوچۆدا هەڵبوەشێنەوە.
شەشەم/ ڕێگاکانی قیر
ڕێگاکانی قیر ڕێگایەکی باون لە سەرانسەری جیهاندا. ئەم جۆرە ڕێگایە زۆرترین ڕێگای بەکارهێنراون لە جیهاندا. ئەم جۆرە ڕێگایە تێچووی زۆرە بەڵام گونجاو و لەبارە بۆ لێخوڕین. ئەستووری ڕێگا قیرییەکان بەندە بە بارودۆخی خاکی ژێرزەوی.
حەوتەم/ ڕێگای کۆنکرێتی
بۆ ڕێگای کۆنکرێتی چیمەنتۆ بۆ دروستکردنی شەقامەکان بەکاردەهێنرێت لە حاڵەتی کۆنکرێتی شەقامەکاندا. ئەمانە زۆر بەناوبانگن و تێچووی زیاتریان هەیە لە هەموو جۆرەکانی تری ڕێگاوبان. ڕێگاکانی کۆنکرێت نەرم نین بۆیە کەمتر پێویستیان بە چاککردنەوە هەیە. ڕێگای کۆنکرێتی گونجاوە بۆ ئەو شوێنانەی کە هاتوچۆی زۆرەی لەسەرە، هەروەها دوای چەندین ساڵی درێژ پاشان ئەگەری تێکچوونیان هەیە و زۆر درەنگ ڕێگاکان تێک دەچن و هەڵدەوەشێن.
پۆلێنکردنی ڕێگاکان بە پشتبەستن بە شوێن و ئەرک
• ڕێگا سەرەکییە نیشتمانییەکان
• ڕێگا سەرەکییەکانی ویلایەت
• ڕێگاکانی قەزاکان
• ڕێگای گوندەکان یان ڕێگای ناوچە دوورە دەستەکان
پۆلێنکردنی ڕێگاکان بە پشتبەستن بە قەبارەی هاتوچۆ
- ڕێگاکانی هاتوچۆی سووک
- ڕێگاکانی هاتوچۆی مامناوەند
- ڕێگاکانی هاتوچۆی زۆر
یەکەم/ ڕێگای هاتوچۆی سووک
ئەو ڕێگایانەی کە ڕۆژانە بە تێکڕا ٤٠٠ ئۆتۆمبێل هەڵدەگرن پێیان دەوترێت ترافیکی سووک reoads.
دووەم/ ڕێگاکانی هاتوچۆی مامناوەند
ئەگەر ڕێگایەک ڕۆژانە ٤٠٠ بۆ ١٠٠٠ ئۆتۆمبێل هەڵبگرێت، ئەوا دەوترێت ڕێگای هاتوچۆی مامناوەندە.
سێیەم/ ڕێگاوبانی هاتوچۆی زۆر
ئەگەر ڕێگایەک هەڵدەگرێت زیاتر لە ١٠٠٠ ئۆتۆمبێل لە ڕۆژێکدا ئەوا بە ڕێگای هاتوچۆی زۆر دادەنرێت.
پۆلێنکردنی ڕێگاوبان لەسەر بنەمای ئابووری
- ڕێگاوبانی کەم تێچووی
- ڕێگاکانی تێچووی مامناوەند
- ڕێگاوبانی تێچووی زۆر
ئابووری پەیوەستە بە شوێن و ئەرکی ڕێگاوبانەکان و هەروەها بە شیکاری هاتوچۆ.
پۆلێنکردنی ڕێگاوبان بە پشت بەستن بە جۆری هاتوچۆ
- ڕێگاکانی پیادە
- ڕێڕەوی پاسکیلسواری
- ڕێگاوبانەکان
یەکەم/ ڕێگاکانی پیادە
ڕێگاکانی پیادە تەنها بۆ پیادە دروستکراون و هیچ ئۆتۆمبێلێک ڕێگەپێدراو نییە کە بەسەر ئەم ڕێگایەدا بڕوات.
دووەم/ ڕێڕەوی پاسکیل
ڕێڕەوی پاسکیل یان ڕێگای پاسکیل لە هەردوو لای شەقامەکە بۆ پاسکیلسواران دابین کراوە، لێرەوە دەتوانن بە سەلامەتی پاسکیلسواری بکەن.
سێیەم/ ڕێگای ئۆتۆمبێل
ڕێگاوبانەکانی ئۆتۆمبێل تایبەتن بە ڕۆشتنی ئۆتۆمبێل و ئەم جۆرە ڕێگایانەش بە ڕێگای خێرا ناسراون.
پرسیارە بەردەوامەکان لەسەر جۆرەکانی ڕێگاوبان و وردەکارییەکانیان
یەکەم/ جۆرەکانی ڕێگاوبان لەسەر بنەمای کەرەستەی بیناسازی چین؟
١- ڕێگای زەوی
٢- ڕێگای قەراغی
٣- ڕێگاکانی موروم
٤- ڕێگاکانی کانکار
٥- ڕێگاکانی WBM
٦- ڕێگای قیر
٧- جادەی کۆنکرێتی
دووەم/ رێگا چییە؟
ڕێگا بریتیە لە ڕێگایەک یان کۆمەڵە ڕێگایەک لەسەر زەوی لە نێوان دوو شوێن کە قیرتاو کراوە یان باشتر کراوە بۆ ئەوەی ڕێگە بە گەشتکردن بدات بە ئامرازەکانی گواستنەوە وەک ئۆتۆمبێل و پاسکیل و ماتۆڕ و ئەسپ.
سێیەم/ شەقامی نەرم و شەقامی ڕەقدا چەند چینە؟
شەقامی نەرم و ناڕەق لە چوار چین پێکدێت، ئەوانیش چینی ڕووکار، چینی بنەڕەتی، چینی ژێر بنەما و چینی ژێر زەوی. بەڵام شەقامی ڕەق لە سێ چین پێکدێت ئەوانیش چینی ڕووکار، چینی بنەڕەتی، و خولی ژێرەوە.
چوارەم/ باشترین کەرەستە بۆ دروستکردنی ڕێگاوبان چییە؟
باشترین کەرەستە بۆ دروستکردنی ڕێگاوبان بریتییە لە قیر، چونکە مامەڵەکردن لەگەڵیدا ئاسانە بە بەراورد لەگەڵ کۆنکرێت. ماددە پێکهێنەرە بنەڕەتییەکان کۆدەکرێنەوە وەکو خۆڵ، قەراغی، بەرد و بەرهەمە لاوەکییەکانی نەوت.
پێنجەم/ رێگای کۆنکرێتی چییە؟
ڕێگای کۆنکرێتی لە چیمەنتۆ دروست دەکرێت، و زۆر بەناوبانگ و تێچووی زیاترە لە هەموو جۆرەکانی تری ڕێگا. ڕێگای کۆنکرێتی کەمتر پێویستی بە چاککردنەوە هەیە. بۆ ئەو ناوچانە گونجاوە کە هاتوچۆیان زۆرە.
