ناوه‌ڕۆك
ناساندن
نۆژەنکردنەوەی مێیجی بە شۆڕش، دووبارە دروستکردنەوە، چاکسازی، یان نوێکردنەوەی مێیجی ناسراوە، ڕووداوێکی سیاسی بوو کە لە ساڵی ١٨٦٨ لە سەردەمی ئیمپراتۆر مێیجیدا دەسەڵاتی ئیمپراتۆریی پراکتیکی بۆ ژاپۆن گەڕاندەوە. هەرچەندە پێش نۆژەنکردنەوەی مێیجی ئیمپراتۆری فەرمانڕەوا هەبوون، بەڵام ڕووداوەکان توانا پراکتیکییەکانیان گەڕاندەوە و سیستەمی سیاسییان لە سەردەمی ئیمپراتۆری ژاپۆن چەسپاند. ئامانجەکانی حکوومەت لەلایەن ئیمپراتۆری نوێ سوێندی لەسەر دەدرا. نۆژەنکردنەوە بووە هۆی گۆڕانکارییەکی گەورە لە پێکهاتەی سیاسی و کۆمەڵایەتی ژاپۆن و هەردوو سەردەمی کۆتایی ئیدۆ (زۆرجار پێی دەوترێت باکوماتسۆ) و سەرەتای سەردەمی مێیجی گرتەوە، لەو ماوەیەدا ژاپۆن بە خێرایی بوو بە پیشەسازی و بیرۆکە و شێوازی بەرهەمهێنانی ڕۆژاوایی گرتەبەر.
کاریگەری دەرەکی
ژاپۆنییەکان دەیانزانی کە ئەوان لە پشت زلهێزەکانی ڕۆژاوان کاتێک کۆمۆدۆری ئەمریکی ماتیۆ سی پێری لە ساڵی ١٨٥٣ بە کەشتییە جەنگییە گەورەکانەوە هاتە ژاپۆن کە چەک و تەکنەلۆجیای زۆر لە ژاپۆن زیاتر بوو، بە مەبەستی ئەنجامدانی پەیماننامەیەک کە بەندەرەکانی ژاپۆن بکاتەوە بۆ بازرگانی. ئەمەش وایکرد ژاپۆن دەرگاکانی خۆی بەڕووی تەکنەلۆژیای بیانیدا بکاتەوە. سەرکردەکانی نۆژەنکردنەوەی مێیجی، بەناوی گەڕاندنەوەی دەسەڵاتی ئیمپراتۆرییەوە مامەڵەیان کرد بۆ بەهێزکردنی ژاپۆن لە بەرانبەر هەڕەشەی کۆلۆنیالیزم، ئەمەش کۆتایی بەو سەردەمە هێنا کە بە ساکۆکو ناسراوە (سیاسەتی پەیوەندییە دەرەکییەکان، کە نزیکەی ٢٥٠ ساڵ بەردەوام بوو و دیاریکردنی سزای لەسێدارەدان بوو بۆ ئەو بیانانەی کە دەچنە ناو وڵاتەکە یان ئەو هاوڵاتیانەی ژاپۆنی کە وڵاتەکە بەجێدەهێڵن). وشەی "مێیجی" بە واتای "حوکمڕانی ڕۆشنگەر" دێت و ئامانج لێی تێکەڵکردنی "پێشکەوتنە مۆدێرنەکان" بوو لەگەڵ بەها تەقلیدییەکانی "ڕۆژهەڵات". سەرکردە سەرەکییەکانی ئەم کارە بریتیبوون لە: ئیتۆ هیرۆبومی، ماتسوکاتا ماسایۆشی، کیدۆ تاکایۆشی، ئیتاگاکی تایسوکێ، یاماگاتا ئاریتۆمۆ،.ئۆکوبۆ تۆشیمیچی، و یاماگوچی نایۆشی.
نۆژەنکردنەوەی ئیمپراتۆری
بناغەی نۆژەنکردنەوەی مێیجی هاوپەیمانی ساتسوما-چۆشوو بوو، کە لە ساڵی ١٨٦٦ لە نێوان سایگۆ تاکامۆری و کیدۆ تاکایۆشی، سەرکردەی توخمە چاکسازیخوازەکان لە دۆمەینی ساتسوما و چۆشوو لە کۆتایی باشووری ڕۆژاوای دوورگەکانی ژاپۆن واژۆ کرا. ئەم دوو سەرکردەیە پشتگیریان لە ئیمپراتۆر کۆمێی (باوکی ئیمپراتۆر مێیجی) کرد و لەلایەن ساکامۆتۆ ڕیۆماوە کۆکرانەوە بە مەبەستی ڕووبەڕووبوونەوەی شۆگوناتی تۆکوگاوای دەسەڵاتدار (باكوفو) و گەڕاندنەوەی ئیمپراتۆر بۆ دەسەڵات. دوای مردنی کۆمێی لە ٣٠ی کانوونی دووەمی ١٨٦٧، مێیجی لە مانگی شوباتدا سەرکەوتە سەر تەختی پاشایەتی و لەم قۆناغە ژاپۆن لە کۆمەڵگەیەکی فیۆداڵیەوە گۆڕا بۆ هەبوونی ئابووری بازاڕ و ژاپۆنییەکان کاریگەرییەکی درێژخایەنی مۆدێرنیتەیان بەجێهێشت. هەر لەو ساڵەدا کۆبان وەک جۆرێک لە دراو وەستێنرا.
کۆتاییهاتنی شۆگوناتی تۆکوگاوا
حکوومەتی تۆکوگاوا لە سەدەی ١٧ دامەزرابوو و سەرەتا سەرنجی لەسەر دامەزراندنەوەی ڕێکوپێکی لە کاروباری کۆمەڵایەتی و سیاسی و نێودەوڵەتیدا بوو دوای سەدەیەک لە شەڕ. پێکهاتەی سیاسی کە لەلایەن تۆکوگاوا ئییاسۆوە دامەزرا و لە ژێر دەستی دوو جێنشینی دەستبەجێی خۆیدا چەسپاوە، کوڕەکەی تۆکوگاوا هیدێتادا (کە لە ساڵی ١٦١٦ تا ١٦٢٣ حوکمڕانی کردووە) و نەوەکەی تۆکوگاوا ئیمیتسو (١٦٢٣-١٦٥١)، هەموو دایمیۆکانی بە شۆگوناتەوە بەستەوە و وایکرد هەر دایمیۆیەک توانای بەدەستهێنانی زەوی یان دەسەڵاتی زۆری هەبێت. شۆگوناتی تۆکوگاوا لە ٩ی تشرینی دووەمی ١٨٦٧ بە فەرمی کۆتایی هات، کاتێک تۆکوگاوا یۆشینۆبو، ١٥هەمین شوگونەکانی تۆکوگاوا، هەموو تواناکانی خۆی خستە دەستی ئیمپراتۆر و دوای ١٠ ڕۆژ دەستی لەکارکێشایەوە. ئەمە بە شێوەیەکی کاریگەر نۆژەنکردنەوە بوو بۆ دەسەڵاتی ئیمپراتۆری، هەرچەندە یۆشینۆبو هێشتا کاریگەرییەکی بەرچاوی هەبوو. لە ٣ی کانوونی دووەمی ١٨٦٨، ئیمپراتۆر هەموو دەسەڵاتێکی لە یۆشینۆبو سەندەوە و ڕاگەیاندنێکی فەرمی سەبارەت بە گەڕاندنەوەی دەسەڵاتەکەی کرد:
"ئیمپراتۆری ژاپۆن بە سەروەرەکانی هەموو وڵاتانی بیانی و بە ژێردەستەکانیان ڕادەگەیەنێت کە مۆڵەت بە شوگون تۆکوگاوا یۆشینۆبو دراوە بۆ گەڕاندنەوەی دەسەڵاتی حوکمڕانی بەپێی داواکاری خۆی. لەمەودوا دەسەڵاتی باڵا لە هەموو کاروباری ناوخۆیی و دەرەوەی وڵاتدا بۆ ئیمپراتۆرە. لە ئەنجامدا دەبێت ناسناوی ئیمپراتۆر جێگرەوەی نازناوی تایکۆن بێت کە پەیماننامەکانی تێدا کراوە. ئەفسەر لەلایەن ئێمەوە بۆ بەڕێوەبردنی کاروباری دەرەوە دادەنرێت."
دوای ماوەیەکی کەم لە مانگی یەکی ساڵی ١٨٦٨، جەنگی بۆشین بە شەڕی تۆبا-فوشیمی دەستی پێکرد کە تێیدا هێزەکانی چۆشو و ساتسوما سوپای پێشووی شوگونیان شکست پێهێنا. هەموو زەوییەکانی تۆکوگاوا دەستیان بەسەردا گیرا و خرانە ژێر "کۆنتڕۆڵی ئیمپراتۆری"، بەم شێوەیەش کەوتنە ژێر دەسەڵاتی حکوومەتی نوێی مێیجی. ناوچەکان دابەشکران بۆ سێ جۆر: پارێزگا شارەکان، پارێزگا گوندنشینەکان و دۆمەینەکانی کە پێشتر هەبوون. لە ساڵی ١٨٦٩دا، دایمیۆکانی دۆمەینی تۆسا، هیزن، ساتسوما و چۆشوو کە بە توندی پاڵیان بە شۆگوناتەوە دەنا، ڕازی کران دۆمەینەکانیان بگەڕێننەوە بۆ ئیمپراتۆر. دواتر دایمیۆکانی دیکە ڕازی کران کە ئەو کارە بکەن، بەم شێوەیە حکوومەتێکی ناوەندی لە ژاپۆن دروست بوو کە دەسەڵاتی ڕاستەوخۆی هەبوو.
هەندێک لە هێزەکانی شۆگونات هەڵهاتن بۆ هۆکایدۆ و لەوێ هەوڵیان دا کۆمارییەکی جیابووەوەی ئێزۆ دابنێن؛ بەڵام هێزەکانی دڵسۆز بۆ ئیمپراتۆر لە مانگی ئایاری ساڵی ١٨٦٩ بە شەڕی هاکۆداتێ لە هۆکایدۆ کۆتاییان بەم هەوڵە هێنا. شکستی سوپای شۆگونەکانی پێشوو (بە سەرۆکایەتی ئینۆمۆتۆ تاکێاکی و هیجیکاتا تۆشیزۆ) کۆتایی شۆگوناتی تۆکوگاوا بوو، بەمەش دەسەڵاتی ئیمپراتۆر بە تەواوی گەڕێنرایەوە. لە کۆتاییدا، تا ساڵی ١٨٧٢، دایمیۆسەکان، بانگهێشت کران بۆ بەردەم ئیمپراتۆر، لەوێ ڕاگەیەندرا کە هەموو دۆمەینەکان دەبێت بگەڕێندرێنەوە بۆ ئیمپراتۆر. نزیکەی ٢٨٠ دۆمەینەکە کرانە ٧٢ پارێزگا کە هەریەکەیان لە ژێر کۆنترۆڵی پارێزگارێکی دیاریکراوی دەوڵەتدا بوو. ئەگەر دایمیۆسەکان بە ئاشتییانە پابەند ببونایە پلەیەکی باشیان پێ دەدرا لە حکوومەت.
چاکسازی سەربازی
ئیمپراتۆر مێیجی لە سوێندی یاسایی ساڵی ١٨٦٨دا ڕایگەیاند کە "لە هەموو جیهاندا بەدوای زانیندا دەگەڕێت و بەو هۆیەوە بناغەکانی دەسەڵاتی ئیمپراتۆری بەهێزتر دەبن". لە ژێر سەرکردایەتی مۆری ئارینۆری، کۆمەڵێک ڕووناکبیری دیار لە ژاپۆن لە ساڵی ١٨٧٣دا کۆمەڵەی شەش مێیجییان پێکهێنا بۆ بەردەوامبوون لە "بەرەوپێشبردنی شارستانیەت و ڕۆشنگەری" لە ڕێگەی ئەخلاق و بیرۆکەی مۆدێرن. بەڵام لە کاتی نۆژەنکردنەوەدا، دەسەڵاتی سیاسی بە سادەیی لە شۆگوناتی تۆکوگاواوە گواسترایەوە بۆ ئۆلیگارشییەک کە لەم سەرکردانە پێکهاتبوو و زۆربەیان لە پارێزگای ساتسوما (ئۆکوبۆ تۆشیمیچی و سایگۆ تاکامۆری) و پارێزگای چۆشوو بوون، ئەم سەرکردانە باوەڕیان وابوو ئیمپراتۆری ژاپۆن تەنها وەک دەسەڵاتی ڕۆحیی میللەت خزمەت دەکات و وەزیرەکانی بەناوی ئەوەوە حوکمڕانی میللەت دەکەن.
ئۆلیگارشی مێیجی کە حکوومەتەکەی لە ژێر دەسەڵاتی ئیمپراتۆردا پێکهێنا، سەرەتا ڕێوشوێنی چەسپاندنی دەسەڵاتی خۆیان لە دژی پاشماوەی حکوومەتی سەردەمی ئیدۆ، شۆگونات، دایمیۆس و چینی سامورای هێنایە ئاراوە. هەروەها ئۆلیگارکەکان هەوڵیان دا چوار دابەشبوونی کۆمەڵگا هەڵبوەشێننەوە. ئۆلیگارکەکان دەستیان کرد بە پرۆسەیەکی دیکەی خاو و بە ئەنقەست بۆ هەڵوەشاندنەوەی چینی سامورایی. یەکەم: لە ساڵی ١٨٧٣دا ڕاگەیەندرا کە بڕیارە باج لەسەر یارمەتییەکانی سامورای دابنرێت. دواتر لە ساڵی ١٨٧٤دا بژاردەی گۆڕینی یارمەتییەکانیان بۆ بۆندەکانی حکوومەت درا بە ساموراییەکان. لە کۆتاییدا لە ساڵی ١٨٧٦ ئەم گۆڕانکارییە کرایە ناچاری.
بۆ چاکسازی لە بواری سەربازیدا، حکوومەت لە ساڵی ١٨٧٣دا دامەزراندنی سەربازی لەسەر ئاستی وڵات دامەزراند، کە فەرمانی دا کە هەر پیاوێک لە تەمەنی ٢١ ساڵیدا بۆ ماوەی چوار ساڵ لە هێزە چەکدارەکاندا خزمەت بکات، دواتر سێ ساڵی دیکە لە یەدەگەکاندا. یەکێک لە جیاوازییە سەرەتاییەکانی نێوان چینی سامورایی و جووتیاران مافی هەڵگرتنی چەک بوو؛ ئەم ئیمتیازە دێرینە لەناکاو بۆ هەموو نێرێکی میللەت درێژکرایەوە. جگە لەوەش، ئیتر ڕێگەیان بە ساموراییەکان نەدەدرا بە شمشێر یان چەکەوە بە شاردا بڕۆن بۆ ئەوەی پێگەی خۆیان نیشان بدەن.
ئەمانە بوونە هۆی زنجیرەیەک ئاژاوەی سامورایی. یەکێک لە ئاژاوە گەورەکان ئەو ئاژاوەیە بوو کە سایگۆ تاکامۆری سەرکردایەتی دەکرد، یاخیبوونی ساتسوما، کە لە کۆتاییدا بوو بە شەڕی ناوخۆ. بەڵام ئەم یاخیبوونە بە خێرایی لەلایەن سوپای ئیمپراتۆری ژاپۆنی تازە پێکهاتووەوە پەکخرا، کە لە تاکتیک و چەکی ڕۆژاوادا ڕاهێنرابوو، هەرچەندە ناوەکی سوپای نوێ هێزی پۆلیسی تۆکیۆ بوو کە تا ڕادەیەکی زۆر لە ساموراییەکانی پێشوو پێکهاتبوو. ئەمەش پەیامێکی بەهێزی بۆ سامورایە ناڕازییەکان نارد کە بەڕاستی کاتەکەیان کۆتایی هاتووە. دواتر ڕاپەڕینەکانی سامورایی کەمتر بوون و جیاکارییەکە بوو بە هەموو شتێک و ساموراییەکان پەیوەندییان بە کۆمەڵگەی نوێوە کرد.
زۆرینەی ساموراییەکان سەرەڕای ئەوەی پێگەی خۆیان هەڵوەشایەوە، ڕازی بوون چونکە زۆرێکیان لە بیرۆکراسی حکوومەتدا دامەزراندنیان وەرگرت کە پلەیەکی باشی هەبوو. ساموراییەکان کە لە زۆربەی دانیشتووان باشتر خوێندەوار بوون، بوون بە مامۆستا، چەکساز، بەرپرسی حکوومی یان ئەفسەری سەربازی. لە کاتێکدا کە نازناوی فەرمی سامورایی هەڵوەشایەوە، ئەو ڕۆحە نوخبەگەراییەی کە تایبەتمەندی چینی سامورایی بوو، بەردەوام بوو.
هەروەها ئۆلیگارکەکان دەستیان کرد بە زنجیرەیەک چاکسازی لە زەویدا. سەربازیی ژاپۆن کە بەهۆی وەرگرتنی سەربازی لەسەر ئاستی وڵات بەهێزتر بوو و بووە هۆی سەرکەوتنی سەربازی لە هەردوو جەنگی چین-ژاپۆن و جەنگی ڕووسیا-ژاپۆن، ئەمەش وایکرد ژاپۆن ببێتە زلهێزێکی جیهانی گەشەسەندوو.
ناوەندگەرایی
جگە لە گۆڕانکارییە توندەکان لە پێکهاتەی کۆمەڵایەتی ژاپۆن، لە هەوڵێکدا بۆ دروستکردنی دەوڵەتێکی ناوەندی بەهێز کە پێناسەی ناسنامەی نەتەوەیی خۆی بکات، حکوومەت زاراوەیەکی نیشتمانی باڵادەستی دامەزراند، کە ناوی "زمانی ستاندارد"، کە جێگەی زاراوە ناوخۆیی و ناوچەییەکانی گرتەوە و لەسەر بنەمای نەخشەکانی پۆلەکانی سامورای تۆکیۆ بوو. ئەم زاراوەیە لە کۆتاییدا بوو بە نۆرم لە بواری پەروەردە و میدیا و حکوومەت و بازرگانیدا. هەروەها نۆژەنکردنەوەی مێیجی و مۆدێرنیزاسیۆنی دەرئەنجامی ژاپۆن، کاریگەری لەسەر خۆناسنامەی ژاپۆن هەبوو بە ڕێزگرتن لە دراوسێ ئاسیاییەکانی، چونکە ژاپۆن بوو بە یەکەم دەوڵەتی ئاسیا کە مۆدێرنیزەی کرد لەسەر بنەمای مۆدێلی ڕۆژاوایی، جێگەی ئەو نەزمە پلەبەندییە نەریتییە کۆنفۆشیۆسییەی گرتەوە کە پێشتر هەبوو.
بە وەرگرتنی ئایدیاڵە ڕۆشنگەرییەکانی پەروەردەی باو، حکوومەتی ژاپۆن سیستەمێکی نیشتمانی قوتابخانە حکوومییەکانی دامەزراند. ئەم قوتابخانە بێبەرامبەرانە قوتابییەکانیان فێری خوێندنەوە و نووسین و بیرکاری دەکرد. هەروەها خوێندکاران بەشدارییان لە خولەکانی "ڕاهێنانی ئەخلاقی" کرد کە ئەرکی خۆیان بەرانبەر بە ئیمپراتۆر و دەوڵەتی ژاپۆن بەهێزتر دەکرد. لە کۆتایی سەردەمی مێیجیدا، ئامادەبوونی قوتابخانە حکوومییەکان بە شێوەیەکی بەرفراوان بوو، ئەمەش بووە هۆی زیادبوونی بەردەستبوونی کرێکارانی لێهاتوو و بەشداریکردن لە گەشەسەندنی پیشەسازیی ژاپۆن.
کرانەوەی ژاپۆن نەک هەر پێکهاتبوو لە کردنەوەی بەندەرەکان بۆ بازرگانی، بەڵکوو پرۆسەی تێکەڵکردنی ئەندامانی کۆمەڵگە جیاوازەکانی پێکەوە دەستپێکرد. نموونەی ئەمەش بریتین لە مامۆستایان و ڕاوێژکارانی ڕۆژاوایی کە کۆچ دەکەن بۆ ژاپۆن و هەروەها هاووڵاتیانی ژاپۆنی کە بۆ مەبەستی پەروەردە ڕوو لە وڵاتانی ڕۆژاوا دەکەن. هەموو ئەم شتانە لە بەرانبەردا ڕۆڵیان هەبوو لە فراوانکردنی زانیاریی خەڵکی ژاپۆن لەسەر دابونەریت و تەکنەلۆژیا و دامەزراوە ڕۆژاواییەکان.
گەشەی پیشەسازی
نۆژەنکردنەوەی مێیجی پرۆسەی پیشەسازی لە ژاپۆن خێراتر کرد، کە بووە هۆی سەرهەڵدانی وەک هێزێکی سەربازی تا ساڵی ١٨٩٥. لە سەردەمی مێیجیدا زلهێزەکانی وەک ئەورووپا و ئەمریکا یارمەتی گۆڕینی ژاپۆنیان دا و وایان لێکردن بزانن گۆڕانکارییەک پێویستە ڕووبدات. سەرەڕای ئەو یارمەتییەی ژاپۆن لە زلهێزەکانی ترەوە وەریگرت، یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکانی سەرکەوتنی پیشەسازی ژاپۆن، کەمی سەرچاوەی ڕێژەیی بوو، ئەمەش وایکرد کە ژاپۆن بۆ ئیمپریالیزمی ڕۆژاوا سەرنجڕاکێش نەبێت. ژاپۆن پیشەسازییەکانی وەکوو کارگەی کەشتی و توێنەرەوەی ئاسن و کارگەی پەلەوەری دروستکرد، کە دواتر بە خاوەنکارە پەیوەندیدارە باشەکان فرۆشران. لە ئەنجامدا کۆمپانیا ناوخۆییەکان بوونە بەکارهێنەری تەکنەلۆژیای ڕۆژاوایی و بەکاریان هێنا بۆ بەرهەمهێنانی ئەو شتانەی کە لە بازاڕی نێودەوڵەتیدا بە هەرزان دەفرۆشرێن. لەگەڵ ئەمەشدا ناوچە پیشەسازییەکان گەشەیەکی زۆریان کرد و کۆچێکی بەرفراوان لە لادێکانەوە بۆ ناوەندە پیشەسازییەکان ڕوویدا.
لەناوبردنی میراتی کولتووری
زۆربەی قەڵاکانی ژاپۆن لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمدا لە نۆژەنکردنەوەی مێیجی لەلایەن گەل و حکوومەتی ژاپۆنەوە شکێنران و وێران کران بە مەبەستی مۆدێرنکردن و ڕۆژاواییکردنی ژاپۆن و پچڕان لە سەردەمی فیۆداڵی ڕابردوویان کە دایمیۆ و شۆگونەکان بوو. هەر بۆیە زۆری قەڵاکانی ئەمڕۆ لە ژاپۆن کۆپی نوێین کە لە کۆنکرێت دروستکراون. لە کاتی نۆژەنکردنەوەی مێیجیدا، دەیان هەزار بت و پەرستگای ئایینی بودایی ژاپۆنی شکێنران و لەناوچوون. پاشان ژاپۆن دەیان هەزار مەزارگەی کۆن و نەریتی شینتۆی لە سیاسەتی چەسپاندنی مەزارگەکاندا داخست و حکوومەتی مێیجی ١٥ مەزارگەی نوێی مۆدێرن لە نۆژەنکردنەوەی کێنمو دروستکرد وەک هەنگاوێکی سیاسی بۆ بەستنەوەی نۆژەنکردنەوەی مێیجی بە نۆژەنکردنەوەی کێنمو.
دەرکردنی پراکتیزە نەریتییەکان
لە سەردەمی نۆژەنکردنەوەی مێیجیدا، پراکتیزەکانی چینەکانی سامورای کە بە فیۆداڵی و ناگونجاو بۆ سەردەمی مۆدێرن دادەنران دوای کۆتاییهاتنی ساکۆکو لە ساڵی ١٨٥٣، لە ئەنجامدا کۆمەڵێک فەرمانی دەرچوون کە مەبەست لێی مۆدێرنکردنی دەرکەوتنی پیاوانی چینی سەرەوەی ژاپۆن بوو. بە فەرمانی دامپاتسورێی ساڵی ١٨٧١ کە لەلایەن ئیمپراتۆر مێیجی لە سەرەتای سەردەمی مێیجیدا دەرچوو، پیاوانی چینەکانی سامورای ناچار بوون قژیان کورت ببڕن، بە شێوەیەکی کاریگەر وازیان لە شێوازی قژی چۆنماج هێنا. لە سەردەمی نۆژەنکردنەوەی مێیجیدا، پراکتیزەکردنی سووتاندن و ئایینی بودا ئیدانە کرا و حکوومەتی ژاپۆن هەوڵیدا سووتاندنی جەستە قەدەغە بکات، بەڵام سەرکەوتوو نەبوو، دواتر هەوڵی سنووردارکردنی دا لە ناوچە شارییەکان، دواتريش فەرمانەکەی گۆڕی و پشتگیری لە کارەکە کرد.
