ناوه‌ڕۆك
پێشەکی
سیستەمی دژەتانکی AT4 یەکێکە لە گرنگترین چەکە شانییەکان کە لە کۆتایی سەدەی بیستەمدا گۆڕانکاری گەورەی لە شەڕی دژە زرێپۆشدا هێنایە ئاراوە. لە سەردەمێکدا کە تەکنەلۆژیای سەربازی بە خێراییەکی بەرچاو پەرەی سەندووە، لێکۆڵینەوە لە توانای بەردەوامی سیستەمەکانی وەکو AT4 گرنگییەکی زۆری هەیە بۆ تێگەیشتن لە ئایندەی شەڕی دژە زرێپۆش.
مێژووی پەرەسەندن و دیزاین
سیستەمی AT4 لە ناوەڕاستی هەشتاکانی سەدەی بیستەمدا لەلایەن کۆمپانیای سویدی Saab Bofors Dynamics دیزاین و پەرەی پێدرا. ئەم سیستەمە وەک جێگرەوەیەکی کاریگەرتر بۆ سیستەمی M72 LAW ئەمریکی هاتە بەرهەمهێنان، کە لە جەنگی ڤێتنام بەکارهێنرا بەڵام سنوورداری و کەموکوڕی زۆری تێدا بەدی کرا. لە ساڵی 1987، سوپای ئەمریکا AT4 وەک "M136 AT4" پەسەند کرد و دەستی بە بەکارهێنانی کرد، کە ئەمەش نیشانەی سەرکەوتنی دیزاینەکە بوو.
دیزاینی سەرەکی AT4 لەسەر تیوبێکی یەک-جار بەکارهێنان دروستکراوە کە هەم وەک ناوکۆڵەی دەستڕێژ و هەم وەک کەیسی مووشەکەکە کاردەکات. ئەم دیزاینە یەکپارچەیە چەندین سوودی هەیە: کەمکردنەوەی کێش، سادەکردنی بەکارهێنان، و کەمکردنەوەی ئەگەری هەڵەی تەکنیکی. دیزاینەکە بە تەواوی لەگەڵ ئەو بارودۆخەدا گونجاوە کە پێویستە سەربازێک بە خێرایی و بە کەمترین ڕاهێنان بتوانێت ئامانجێک لەناوببات.
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
سیستەمی AT4 خاوەنی کۆمەڵێک تایبەتمەندی تەکنیکی سەرنجڕاکێشە کە توانیویەتی ببێتە یەکێک لە باوترین چەکە دژە تانکییەکانی جیهان. کێشی کۆی سیستەمەکە نزیکەی 6.7 کیلۆگرامە، کە درێژییەکەی لە نێوان 1,000 بۆ 1,040 ملیمەتر دەبێت بەپێی جۆری مۆدێلەکە. موشەکەکەی قەبارەی 84 ملیمەترە، کە تواناکانی لەناوبردنی زرێ لەگەڵ ناوکی موشەکەکە دیاری دەکرێت.
موشەکی ستاندارد AT4 توانای تێپەڕبوونی زرێی نزیکەی 400 ملیمەتری فۆڵادی هەیە، کە دەتوانێت زۆربەی ئامێرە زرێپۆشە سووکەکان و هەندێک لە زرێپۆشە ناوەندییەکانیش لەناوببات. خێرایی موشەک نزیکەی 290 مەتر لە چرکەیەکدایە، کە دەبێتە هۆی کاریگەرییەکی باش لە مەودای 300 مەتری. سیستەمی نیشانگرتنەکەی سادەیە بەڵام کاریگەرە، کە پێکهاتووە لە نیشانگیرێکی ئۆپتیکی و میکانیزمێکی ئامادەکردنی سەلامەتی کە پێش تەقاندن دەبێت چالاک بکرێت.
جۆرەکانی AT4 کە دواتر پەرەیان پێدراوە، وەک AT4 CS (Confined Space) و AT4 HP (High Penetration)، تایبەتمەندی جیاوازیان هەیە بۆ بارودۆخی جۆراوجۆر. بۆ نموونە، AT4 CS دیزاین کراوە بۆ بەکارهێنان لە شوێنی داخراودا وەک ناو بینا، بەبێ مەترسی پێکهێنانی لە سەر بەکارهێنەرەکەی لە ڕێگای لاوازکردنی دەنگی تەقینەوە و کەمکردنەوەی بڵێسەی پشتەوە. لە لایەکی ترەوە، AT4 HP دیزاین کراوە بۆ تێپەڕاندنی زرێی ئاڵۆزتر و قایمتر.
ستراتیژی و تاکتیکی بەکارهێنان
AT4 گۆڕانکاری گەورەی لە تاکتیکی دژە تانک هێنایە ئاراوە بەهۆی سووکی، ئاسانی بەکارهێنان و نرخی گونجاوی. پێش AT4، زۆربەی سیستەمەکانی دژە تانک قورس بوون و پێویستیان بە تیمی دوو کەسی یان زیاتر هەبوو، یاخود گران بوون وەک مووشەکە ڕێنماییکراوەکان. AT4 ئەم هاوکێشەیەی گۆڕی بە پێدانی توانای دژە تانک بە تاکە سەرباز.
لە ڕووی ستراتیژییەوە، AT4 گونجاوە بۆ چەندین جۆر ئۆپەراسیۆن، بە تایبەتی شەڕی شاری و بۆسەی بچووک. کە زۆرجار بەکاردەهێنرێت لە:
شەڕی شاری: مەودای کورت و سووکی چەکەکە دەیکاتە هەڵبژاردنێکی باش بۆ کۆلانەکان و شوێنە تەسکەکان.
بۆسەی بچووک: ئاسانی شاردنەوە و دەستڕێژکردنی خێرا دەیکاتە ئامرازێکی کاریگەر بۆ هێرشی لەناکاو.
بەرگری لە دژی هێرشی زرێپۆش: دەتوانرێت بە ژمارەیەکی زۆر دابەش بکرێت بەسەر یەکەکان بۆ زیادکردنی توانای دژە تانک لە جێگای پشتبەستن بە سیستەمی گرانتر و ئاڵۆزتر.
هەروەها، بەکارهێنانی AT4 دەتوانرێت لەگەڵ سیستەمەکانی تری دژە تانک تەواوکار بێت، وەک مووشەکە ڕێنماییکراوەکان بۆ مەودای دوور. ئەمە ستراتیژیەکی چینداری دژە تانک دروست دەکات، کە AT4 وەک چەکێکی "نزیکبوونەوە و لێدان" کار دەکات.
کاریگەری لە کردارە سەربازییەکاندا
AT4 لە چەندین شەڕ و کردارە سەربازییەکاندا بەکارهاتووە و کاریگەری بەرچاوی هەبووە. لە شەڕی کەنداوی یەکەم (1991)، سیستەمی AT4 بە سەرکەوتوویی بەکارهێنرا دژی ئامێرە زرێپۆشەکانی عێراق. لە شەڕەکانی ئەفغانستان و عێراقدا (2001-2021)، AT4 لەلایەن هێزەکانی هاوپەیمانان بە فراوانی بەکارهات، بە تایبەتی دژی بینا و پەناگاکانی هێزی دژبەر.
لە کۆنفلیکتی ئۆکرانیادا کە لە 2014 دەستی پێکرد، AT4 یەکێک بوو لە سیستەمە سەرەکییەکانی یارمەتی سەربازی کە لەلایەن وڵاتانی ڕۆژئاواوە پێشکەشی ئۆکرانیا کرا. لەوێدا، AT4 سوودمەندی خۆی نیشاندا لە دژی زرێپۆشە سووکەکان، ئۆتۆمبێلی سەربازی و تەنانەت وەک چەکێک دژی بنکەی سەربازی و بیناکان.
هەڵسەنگاندنی کاریگەری AT4 لە کردارە سەربازییەکاندا نیشانی دەدات کە ئەم سیستەمە چەند خاڵی بەهێزی هەیە:
سوودمەندی باش بۆ نرخەکەی: وەک چەکێکی یەک-جار بەکارهێنان، AT4 نرخی گونجاوە بەراورد بە کاریگەرییەکەی.
کاریگەری ڕوانگەیی: هەبوونی ژمارەیەکی زۆری AT4 لەناو یەکەکاندا دەبێتە هۆی کاریگەرییەکی سایکۆلۆژی لەسەر دوژمن، کە لەوانەیە ببێتە هۆی دوورکەوتنەوە یان سنووردارکردنی جوڵەی زرێپۆشەکانیان.
کەمکردنەوەی پشتبەستن بە چەکە قورسەکان: بە دابەشکردنی AT4 بەسەر یەکەکاندا، هێزەکان دەتوانن زۆر کەمتر پشت ببەستن بە چەکە قورسەکانی دژە تانک و بەمەش توانای مانۆڕیان زیاد دەکات.
کاریگەری لە سەردەمی ئەمڕۆدا
سەرەڕای ئەوەی کە دیزاینی سەرەکی AT4 لە هەشتاکانی سەدەی بیستەمدا داڕێژراوە، ئەم سیستەمە هێشتا کاریگەری و گرنگی خۆی لە سەردەمی ئێستادا پاراستووە بە چەند هۆکارێک. لە ڕاستیدا، لە هەندێک بواردا گرنگی AT4 زیادی کردووە بەهۆی گۆڕانی سروشتی شەڕ لە هەزارەی نوێدا.
سەرەتا، پەرەسەندنی بەردەوامی جۆرەکانی AT4 وەک CS، HP و ER (Extended Range) ڕێگەی داوە بە سیستەمەکە کە خۆی لەگەڵ هەڕەشە نوێیەکاندا بگونجێنێت. جۆری HP توانای تێپەڕاندنی زرێی 500-600 ملیمەتری هەیە، کە دەتوانێت هەڕەشە بێت بۆ زۆربەی زرێپۆشە ناوەندی و تەنانەت هەندێک لە تانکە سەرەکییەکانیش لە گۆشەی لاواز، بەڵام بێ توانایە بەرامبەر بە تانک و زرێپۆشە بەهێزە نوێیەکان.
دووەم، گۆڕانی شێوازی شەڕ بەرەو ململانێی نامەرکەزی و شەڕی شاری زیاتر گونجاوە لەگەڵ تایبەتمەندییەکانی AT4. لە شەڕی شاریدا، مەودای کورت و قەبارەی بچووکی AT4 دەبێتە خاڵی بەهێزی، نەک لاوازی. هەروەها، زیادبوونی بەکارهێنانی ئامێری زرێپۆشی سووک و ناوەند لەلایەن گرووپە چەکدارەکان و هێزە نیزامییەکانەوە، لە جێگای تانکی قورس، واتای ئەوەیە کە ئامانجەکان زیاتر لەگەڵ توانای AT4 دەگونجێن.
سێیەم، سەرنجڕاکێشترین بەڵگە بۆ بەردەوامی کاریگەری AT4 بەکارهێنانی بەرفراوانیەتی لە کۆنفلیکتی ئەمڕۆدا، وەک شەڕی ئۆکرانیا. ئەم بەکارهێنانە نیشان دەدات کە AT4 هێشتا چەکێکی کاریگەرە لە مەیدانە مۆدێرنەکانی شەڕدا.
سنووردارییەکان و لاوازییەکان لە هەلومەرجی ئەمڕۆدا
سەرەڕای توانا و کاریگەرییە بەردەوامەکانی، AT4 چەند لاوازی و سنووردارییەکی هەیە کە پێویستە بە وردی لەبەرچاو بگیرێن:
یەکەم، مەودای کورتی AT4 (نزیکەی 300 مەتر بۆ کاریگەری باشترین) کێشەیەکی جدییە بەرامبەر بە تانکە مۆدێرنەکان کە سیستەمی دۆزینەوە و ناسینەوەی پێشکەوتوویان هەیە و دەتوانن ئامانج لە دووری 3,000 مەتر یان زیاتر ببینن و لێی بدەن. ئەمە واتای ئەوەیە کە بەکارهێنەری AT4 ڕووبەڕووی مەترسییەکی گەورە دەبێتەوە کاتێک هەوڵدەدات نزیک ببێتەوە لە تانکێکی مۆدێرن.
دووەم، سیستەمەکانی بەرگری چالاکی تانک (APS) لە ساڵانی دواییدا زۆر پەرەیان سەندووە، کە دەتوانن مووشەکەکانی وەک AT4 پێش گەیشتن بە ئامانجەکە لەناوببەن. سیستەمی Trophy لە تانکەکانی Merkava و ئێستا لە M1 Abrams، یان سیستەمی Arena لە تانکەکانی ڕووسیدا، دەتوانن مووشەکەکانی AT4 لەناوببەن.
سێیەم، زرێپۆشی ڕەاکتیڤ (ERA) و زرێپۆشی کۆمپۆزیت پێشکەوتوو، کە لە زۆربەی تانکە مۆدێرنەکان بەکاردێن، دیزاینکراون بۆ بەرگری لە دژی موشەکی HEAT کە AT4 بەکاری دەهێنێت. تەنانەت جۆری HP کە تواناکەی زیاترە لەوانەیە سەرکەوتوو نەبێت دژی پێشکەوتووترین تانکەکانی وەک T-14 Armata، Leopard 2A7، یان M1A2 SEPv3.
چوارەم، AT4 سیستەمێکی "fire-and-forget" نییە، واتا ناتوانێت ئامانجەکان بدۆزێتەوە یان بەدوایاندا بڕوات وەک مووشەکە پێشکەوتووەکانی وەک Javelin. ئەمە سنووردارییەکی گەورەیە کە لاوازی ئەم سیستەمە نیشان دەدات بەرامبەر بە سیستەمە مۆدێرنترەکان.
ئەنجامگیری
لە کۆتاییدا، سیستەمی دژەتانکی AT4 یەکێکە لەو سیستەمە سەربازییانەی کە توانیویەتی لە تەمەنێکی درێژدا کاریگەری و گرنگی خۆی بپارێزێت. سەرەڕای ئەوەی کە دیزاینەکەی بۆ سەردەمی پێش کۆتایی جەنگی سارد دەگەڕێتەوە، بەڵام بەهۆی سادەیی، کاریگەری، و توانای گونجاندن لەگەڵ جۆرەکانی شەڕی هاوچەرخدا، هێشتا وەک یەکێک لە پایەکانی هێزی دژە تانکی سووک دەمێنێتەوە.
لە ڕووی کاریگەرییەوە، AT4 هێشتا دەتوانێت زۆربەی زرێپۆشە سووک و ناوەندییەکان لەناوببات، کە بەشێکی زۆری ئامێرە زرێپۆشەکانی مەیدانی شەڕی هاوچەرخ پێکدەهێنێنن. بەڵام بە تەواوەتی سنوردارە بەرامبەر تانک و زرێپۆشە مۆدێرنەکان.
سەرچاوەکان
17 بینین
