ناوه‌ڕۆك
پێشەکی
دەژەتانکی SPG-9 یەکێکە لە سیستەمە دەژەتانکە بەناوبانگەکانی سەردەمی جەنگی سارد کە لەلایەن یەکێتی سۆڤیەت پەرەی پێدراوە. ئەم چەکە قورسە تایبەتمەندییەکی گرنگی هەیە کە توانای بەرەنگاربوونەوەی ئامێرە زرێپۆشەکانی هەیە و بەرهەڵستکاری سەربازی لە چەندین شەڕ و پێکدادان لە سەرانسەری جیهاندا بەکارهاتووە.
مێژووی پەرەپێدان
سیستەمی SPG-9 لە کۆتایی ساڵانی 1950 و سەرەتای ساڵانی 1960 لە یەکێتی سۆڤیەت پەرەی پێدرا و لە ساڵی 1962 خرایە ناو خزمەتی سەربازی سۆڤیەت. ئەم چەکە بۆ جێگرتنەوەی سیستەمی دەژەتانکی کۆنتری RPG-2 و RPG-7 دیزاین کرا بۆ ئەوەی بتوانێت بە توانایەکی زیاترەوە بەرەنگاری تانکە نوێیەکانی ڕۆژئاوا ببێتەوە.
دیزاینەکەی لەلایەن فەرمانگەی دیزاینی سەربازی سۆڤیەت بە سەرپەرشتی بوریسلاڤ ۆرۆنین ئەنجام درا. زانایان و ئەندازیارەکان هەوڵیان دا سیستەمێک دروست بکەن کە توانای لەناوبردنی زرێی تانکە نوێیەکانی ناتۆی هەبێت بەڵام لە هەمان کاتدا کێشی کەم و سیستەمێکی گواستنەوەی ئاسان هەبێت.
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
دژەتانکت SPG-9 سیستەمێکی دەژەتانکی هەڵسەنگاندنی ناڕاستەوخۆیە کە بە کاڵیبەری 73 ملم دیزاین کراوە. کێشی سیستەمەکە نزیکەی 47.5 کیلۆگرامە کە دەکرێت بە دوو بەشەوە بۆئەوەی بەئاسانی بگوازرێتەوە. ئەم تایبەتمەندییە گرنگە چونکە ڕێگە دەدات بە تیمەکەی کە لە دووکەس پێکدێت بە ئاسانی لە نێوان شوێنەکان بیگوازنەوە.
درێژی چەکەکە نزیکەی 2.1 مەترە و دەتوانرێت لەسەر سێ پایە دابنرێت بۆ بەرزکردنەوەی ڕێژەی وردی. مەودای کاریگەری هاوێشتنی گوللـەکانی تا 1,300 مەتر دەگات، بەڵام کاریگەرترین مەودای هاوێشتن نزیکەی 800 مەتر دادەنرێت.
جۆری موشەکەکان
دژەتانکی SPG-9 توانای هاوێشتنی چەندین جۆری گولـلەی جیاوازی هەیە کە بۆ مەبەستی جۆراوجۆر بەکاردێن:
PG-9V: یەکەم جۆری موشەکی دەژەتانکی بوو کە بۆ SPG-9 پەرەی پێدرا. ئەم موشەکە توانای لەناوبردنی تا 300 ملم زرێی هەیە بە کاریگەری HEAT (High Explosive Anti-Tank). ئەم موشەکە بۆ بەرەنگاربوونەوەی تانکەکانی سەردەمی 1960 و 1970 کاریگەر بوو.
OG-9V: موشەکی تەقینەوەی گشتی کە بۆ دژی سەربازە پیادەکان و دامەزراوەی سەربازی بەکاردێت. ئەم موشەکە کاریگەری HE (High Explosive) هەیە و بە تایبەتی بۆ هێرشکردنە سەر سەنگەرەکان و بینا سەربازییەکان بەکاردێت.
PG-9VS: پێشکەوتووترین جۆری موشەکی دەژەتانکی SPG-9 کە لە ساڵانی 1970 پەرەی پێدرا. ئەم موشەکە توانای لەناوبردنی تا 400 ملم زرێی هەیە بە کاریگەری tandem HEAT. تایبەتمەندیەکەی توانای بەرەنگاربوونەوەی زرێی ڕیاکتیڤە (ERA) کە لە تانکە نوێیەکاندا بەکاردێت.
خێرایی هاوێشتنی موشەکەکان نزیکەی 700 مەتر لە چرکەیەکدایە، کە ڕێگە دەدات بە وردی و ڕێکی لە هاوێشتندا، بەتایبەت لە مەودای نزیکدا.
کاریگەری و توانای جەنگی
SPG-9 لە چەندین شەڕ و پێکدادانی سەربازی بەکارهاتووە. یەکەم جار لە جەنگی ڤێتنام لەلایەن هێزەکانی ڤێتنامی باکوورەوە بەکارهات. کاریگەرییەکانی بەرچاو بوو دژی ئامێرە زرێپۆشەکانی ئەمریکا.
لە جەنگی عەرەب-ئیسرائیل ساڵی 1973، هێزە عەرەبییەکان بە کاریگەری SPG-9یان بەکارهێنا دژی تانکەکانی ئیسرائیل. هەروەها لە جەنگی ئەفغانستان (1979-1989) لەلایەن هێزەکانی موجاهیدینەوە دژی تانکەکانی سۆڤیەت بەکارهات.
لە جەنگەکانی بەلقان لە ساڵانی 1990 و جەنگی کەنداو و جەنگی عێراق 2003 و پاشان لە شەڕەکانی سووریا و یەمەن، SPG-9 بەردەوام وەک چەکێکی کاریگەر بەکارهێنراوە. تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی کە وایکردووە بەردەوام بەکاربێت بریتین لە: سادەیی بەکارهێنان، ڕاهێنانی کەم پێویست بۆ بەکارهێنەر، نرخی کەم، و بەردەستی بەرچاو لە بازاڕی چەکدا.
نرخ و بەکاربەران
نرخی SPG-9 بەراورد بە سیستەمە دەژەتانکییە نوێیەکان زۆر کەمترە، کە یەکێکە لە هۆکارەکانی بەردەوامی بەکارهێنانی. نرخی یەک دانە لە نێوان 10,000 تا 20,000 دۆلاری ئەمریکی دایە، هەرچەندە ئەم نرخانە دەگۆڕێن بەپێی بازاڕی چەک.
زیاتر لە 50 وڵات SPG-9یان لە هێزە چەکدارەکانیاندا بەکارهێناوە، لەوانە:
- زۆربەی وڵاتانی بلۆکی وارشۆی پێشوو
- وڵاتانی عەرەبی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست
- وڵاتانی ئەفریقا
- چەندین وڵاتی ئاسیا
هەروەها گرووپە چەکدارە ناحکومییەکانیش بەکاریانهێناوە لەبەر ئاسانی بەکارهێنان و بەردەستی.
بارودۆخی ئێستا و کاریگەری لە جەنگی سەردەمدا
لە ساڵی 2025دا، SPG-9 هێشتا لە چەندین وڵات و لەناو گرووپە چەکدارەکاندا بەکاردێت. بەڵام کاریگەرییەکەی بەرامبەر تانکە نوێیەکان کە زرێی پێشکەوتوو و سیستەمی بەرگری چالاکیان هەیە، زۆر سنووردار و کەم توانایە. تانکە نوێیەکانی وەک Abrams M1A2 SEP، Leopard 2A7، و T-90M زرێیان زۆر بەهێزترە لە توانای لێدانی PG-9VS.
بەڵام، SPG-9 هێشتا کاریگەرە لە دژی:
- ئامێرە زرێپۆشە سووکەکان
- ئۆتۆمبێلە سەربازییەکان
- بارەگا و سەنگەرەکان
- تانکە کۆنەکان کە هێشتا لە چەندین وڵات بەکاردێن
لە شەڕەکانی سەردەمدا، SPG-9 زیاتر وەک چەکێکی پشتگیری بەکاردێت لەبری ئەوەی چەکی سەرەکی بێت بۆ لێدانی تانک. نوێکردنەوەکان لەسەر سیستەمەکە بەردەوامە و هەندێک وڵات هەوڵیان داوە موشەکی نوێتر و کاریگەرتر بۆ سیستەمەکە پەرەپێبدەن.
ئەنجامگیری
SPG-9 نموونەیەکی بەرچاوە لە دیزاینێکی سەربازی درێژخایەن کە توانیویەتی لە چەندین دەیە و شەڕی جیاواز بەردەوام بمێنێت. هەرچەندە کاریگەری پێشووی نەماوە بەرامبەر بە تانکە پێشکەوتووەکان، بەڵام هێشتا بەهۆی نرخی کەم، ئاسانی بەکارهێنان و کاراییەکەی لە دژی ئامانجە لاوەکییەکان، لە چەندین شوێنی جیهان بەکاردێت.
سەرچاوەکان
27 بینین
