ناوه‌ڕۆك
ناساندن
بۆتۆکس چییە؟ (بە عەرەبی: ما هو البوتوكس؟، بە ئینگلیزی: ?What is Botox)، لە سەردەمی هاوچەرخدا هەموو گەنجان و تا ڕادەیەک بە تەمەنەکانیش خوویان داوەتە ئەنجامدانی بۆتۆکس، و گۆڕینی شێوازی خۆیان بە بۆتۆکس.
تێڕوانینێکی گشتی بۆ بۆتۆکس
دەرزی بۆتۆکس بریتییە لەو دەرزیانەی کە ژەهرێک بەکاردەهێنن بۆ ڕێگریکردن لە جوڵەی ماسولکەیەک بۆ ماوەیەکی دیاریکراو. زۆرجار ئەنجامدانی بۆتۆکس بۆ نەمانی چرچ و لۆچی دەموچاو بەکاردەهێنرێن. هەروەها بۆ چارەسەرکردنی کرژبوونی مل و ئارەقکردنەوە و میزڵدانی زۆر چالاک و تەمبەڵی چاو و حاڵەتەکانی تر بەکاردەهێنرێن. هەروەها دەرزی بۆتۆکس ڕەنگە یارمەتیدەر بێت لە ڕێگریکردن لە شەقیقە. ئەو دەرمانەی لە دەرزی بۆتۆکسدا هەیە لە هەمان ئەو ژەهرە دروستکراوە کە دەبێتە هۆی جۆرێک لە ژەهراویبوونی خۆراک کە پێی دەوترێت بۆتولیزم.
بەڵام فۆرمەکانی ژەهری بۆتولینیۆمی پاککراوە کە لەلایەن دابینکەرانی چاودێری تەندروستی مۆڵەتپێدراوەوە بەکاردەهێنرێن ستانداردەکانی کۆنترۆڵکردنی پزیشکی دەگونجێن. ئەم ستانداردانە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی خۆراک و دەرمانی ئەمریکاوە پەسەندکراون. وەک یاسایەک ئەو ژەهرە بەکتریایانەی کە بۆ مەبەستی پزیشکی بەکاردەهێنرێن ئەگەر بە دروستی بەکاربهێنرێن زیانیان نییە.
بۆتۆکس بۆچی دەکرێت؟
دەرزی بۆتۆکس ڕێگری دەکات لە هەندێک سیگناڵی کیمیایی لە دەمارەکانەوە کە دەبێتە هۆی گرژبوونی ماسولکەکان. باوترین بەکارهێنانی ئەم دەرزیانە بریتییە لە ئارامکردنەوەی ماسولکەکانی دەموچاو کە دەبنە هۆی هێڵەکانی ڕوخسار و چرچبوونی تری دەموچاو. هەروەها دەرزی بۆتۆکس بەکاردەهێنرێت بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی هەندێک حاڵەتی تەندروستی. بۆ نموونەی ئەو حاڵەتە پزیشکیانەی کە ڕەنگە بە دەرزی بۆتۆکس چارەسەر بکرێن بریتین لە:
- گرژبوونی مل: لەم حاڵەتە ئازاربەخشەدا ماسولکەکانی مل بە شێوەیەکی کۆنترۆڵنەکراو گرژ دەبن. ئەمەش دەبێتە هۆی پێچانی سەر یان گۆڕینی بۆ دۆخێکی نائارام. هەروەها ئەم حاڵەتە پێی دەوترێت دیستۆنیای مل.
- گرژبوونی ماسولکەکانی تر: ئیفلیجی مێشک و حاڵەتەکانی تری کۆئەندامی دەمار دەبێتە هۆی ئەوەی ئەندامەکان بەرەو ناوەندی جەستە ڕابکێشن. هەروەها گرژبوونی ماسولکەکان دەبێتە هۆی چرچبوونی چاو.
- چاو خێل: باوترین هۆکاری تەمبەڵی چاو بریتییە لە ناهاوسەنگی لە ماسولکەکانی کە بۆ جوڵاندنی چاو بەکاردێت. هەروەها چاوی تەمبەڵی پێی دەوترێت چاوی بڕاو یان چاوی هەڵە.
- ئارەقکردنەوە: ڕەنگە بۆتۆکس بۆ حاڵەتێک بەکاربهێنرێت کە خەڵک ئارەقەیەکی زۆر دەکەنەوە تەنانەت کاتێک گەرم نین یان ئارەقەیەک زیاد دەکەن. پێی دەوترێت ئارەقەکردنەوەیەکی زۆر یان زیادە ئاو.
- شەقیقە: دەرزی بۆتۆکس لەوانەیە یارمەتیدەر بێت بۆ کەمکردنەوەی تووشبوونی کەمی شەقیقە. ئەم چارەسەرە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ ئەو کەسانە بەکاردێت کە مانگانە ١٥ ڕۆژ یان زیاتر سەرئێشەیان هەیە. کاتێک تووشی سەرئێشەی سەخت دەبیت کە زۆرجار، ئەو حاڵەتە پێی دەوترێت شەقیقەی درێژخایەن. چارەسەرکردن پێویستە نزیکەی سێ مانگ جارێک بۆ ئەوەی سوودەکە بمێنێتەوە.
- کێشەی میزڵدان: هەروەها دەرزی بۆتۆکس دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کەمکردنەوەی نەگرتنی میز کە بەهۆی میزڵدانێکی زۆر چالاکەوە دروست دەبێت.
مەترسییەکان بەکارهێنانی بۆتۆکس
دەرزی بۆتۆکس بەزۆری سەلامەتە کاتێک تۆ لە ژێر چاودێری دابینکەرێکی چاودێری تەندروستی مۆڵەتپێدراو و لێهاتوودایت. ڕێکارەکە دەتوانێت ئەنجامێکی نەخوازراو بەدەستبهێنێت یان تەنانەت زیانیشی پێبگەیەنێت ئەگەر بە هەڵە بدرێت. ئەگەری کاریگەرییە لاوەکییەکان و ئەنجامە نەخوازراوەکان بریتین لە:
- ئازار، ئاوسانی یان کشان لە شوێنی دەرزییەکە.
- سەرئێشە یان نیشانەکانی هاوشێوەی ئەنفلۆنزا.
- دابەزینی پێڵوی چاو.
- هەوکردن لە شوێنی دەرزی لێدان.
بە دەگمەن لەوانەیە دەرمانەکە بۆ ئەو بەشانەی جەستە بڵاوبێتەوە کە بڕیار نییە بچێتە ئەو شوێنانە. لەوێدا دەبێتە هۆی نیشانەکانی نەخۆشییەکە. ئەگەر هەریەکێک لەم نیشانانەت هەبوو چەند کاتژمێرێک یان چەند هەفتەیەک دوای بەکارهێنانی دەرزی بۆتۆکسەکە، دەستبەجێ پەیوەندی بە دابینکەری چاوەدێری تەندروستی خۆتەوە بکە:
- لاوازی ماسولکەکان
- کێشەی بینین
- کێشە لە قسەکردن یان قووتدان
- کێشەی هەناسەدان
- کاردانەوەی حەساسیەت
- لەدەستدانی کۆنترۆڵی میزڵدان
هەمیشە دابینکەرانی چاودێری تەندروستی پێشنیاری ئەوە دەکەن بۆ چارەخوازان کە بۆتۆکس نەکەن ئەگەر دووگیان بن یان دایکێکی شیردەر بن.
بە وریاییەوە دابینکەری چاودێری تەندروستی هەڵبژێرە
بۆتۆکس دەرمانێکی بە ڕەچەتەیە و دەبێت تەنها لە ژێر چاودێری دابینکەری چاودێری تەندروستی مۆڵەتپێدراو و لێهاتوو بەکاربهێنرێت. لەگەڵ دابینکەری چاودێری تەندروستی خۆت قسە بکە سەبارەت بەوەی کە ئایا ڕێکارەکە لەگەڵ پێداویستییەکانتان دەگونجێت یان نا. بۆ دۆزینەوەی کەسێکی پسپۆڕ لە دەرزی بۆتۆکس، داوای ڕەوانەکردن لە دابینکەری چاودێری سەرەتایی خۆت بکە.
دوای ئەنجامدانی بۆتۆکس پێویستە چی بکرێت؟
پێویستە بۆ ماوەی ٢٤ کاتژمێر ئەو شوێنانی دەرزی بۆتۆکسی بۆ ئەنجامداراوە نەشۆردرێت و مەساج نەکرێت. هەروەها دوای ئەنجامدانی دەرزی بۆتۆکس بۆ ماوەی ٢ بۆ ٤ کاتژمێر ڕامەکشێ. جێبەجێکردنی ئەم ئامۆژگارییە یارمەتیدەرە بۆ ڕێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی بۆتۆکسەکە بۆ شوێنەکانی تری جەستە کە پێویستی پێی نییە. بە ئەگەرێکی زۆرەوە دەتوانیت ڕاستەوخۆ دوای ئەنجامدانی دەرزی بۆتۆکس بگەڕێیتەوە بۆ چالاکییە ئاساییەکانی ڕۆژانەت.
