ناوه‌ڕۆك
ناساندن
چارەسەری بالووکە (بە ئینگلیزی: Treatment for wart، بە عەرەبی: علاج الثؤلول) زۆر جار بالووکە بە تەنیا دەڕوات، بەڵام لەوانەیە دوو ساڵ بخایەنێت. لەبەر ئەوەی کە لەوانەیە بڵاوببێتەوە دەبێتە هۆی ئازار و کاریگەری لەسەر ژیانی ڕۆژانە هەیە، لەوانەیە دابینکەری چاودێری تەندروستی پێشنیاری چارەسەر بکات بە گوێرەی جۆری بالووکەکە.
بالووکە لوویەکی سەلامەتە کە لە گەشەکردنی زیاد لە پێویستی خانەکانەوە لە ڕووی پێست یان لینجە پەردەکان (لینجە پەردەی ناو دەم) دروستدەبێت. ڤایرۆسی پاپیلۆمای مرۆڤ (HPV) دەبێتە هۆی تووشبوون بە بالووکە.
چارەسەرەکان
دیارترین چارەسەرەکان بۆ چارەسەرکردنی بالووکەی پێست بریتین لە:
بەرهەمەکانی سەرووی کۆنترۆڵ (OTC): دەرمانی لابردنی OTC، وەک ئاوێتەی W®، ترشی سالیسیلیکی تێدایە. ئەم کیمیاییە یەک چین لە یەک کاتدا دەتوێنێتەوە. ئەم بەرهەمانە بە شێوەی شلەی جێل و پاچ یان باندج هەن. لەوانەیە پێویست بکات هەموو ڕۆژێک بۆ ماوەی چەند مانگێک دەرمان بەکاربهێنیت بۆ ئەوەی بە تەواوی لە بالووکەکە ڕزگارت بێت. ترشی سالیسیلیک بۆ بالووکەی باو ڕێژەی چارەسەری لە ٥٠٪ بۆ ٧٠٪ هەیە.
چارەسەری بابەتی پزیشکی: دابینکەری چاودێری تەندروستی لەوانەیە تێکەڵەیەکی شل بەکاربهێنێت کە کانتاریدینی کیمیایی تێدایە بۆ بالووکە. بڵقێک دروستدەبێت لە ژێر بالووکەکەوە و بڵاو دەبێتەوە و خوێن پێگەشتنی دەبڕێت. پێویستە لە ماوەی هەفتەیەکدا بگەڕێیتەوە بۆ نووسینگەی دابینکەرەکەت بۆ ئەوەی بتوانن ئەو بالووکە مردووە لاببەن.
بەستنی پزیشکی: لە ماوەی نەشتەرکارییەکدا کە پێی دەوترێت چارەسەری کریۆسێراپی یان چارەسەرکردن بە ساردی، دابینکەری تەندروستی نایترۆجینی شل بەکاردەهێنێت بۆ بەستنی بالووکەکە. لە کۆتاییدا دەکرێت بالووکەکە کۆتایی پێبێت. لەوانەیە پێویستت بە چەند چارەسەرێک بێت.
چارەسەری تر
ئەگەر چارەسەرەکە لەگەڵ چارەسەرە پارێزراوەکان ڕوون نەکراوەتەوە، دابینکەری تەندروستی لەوانەیە پێشنیاری چارەسەری داگیرکەری زیاتر بکات، وەک:
چارەسەری بەرگری: چارەسەری بەرگری یارمەتی کۆئەندامی بەرگری دەدات لە بەرەنگاربوونەوەی ڤایرۆسەکە کە بووەتە هۆی بالووکە. یەکێک لەو جۆرە چارەسەرانە بەکارهێنانی ماددەیەکی کیمیاییە، وەک diphencyprone (DCP). دی سی پی کاردانەوەیەکی هەستیاری سووک دروست دەکات کە دەکرێت ببێتە هۆی ئەوەی کە بالووکەکە نەمێنێت.
نەشتەرکاری لابردن: دابینکەری تەندروستی دەکرێت بالووکەکە ببڕێت بۆ لابردنی. ئەمە لەوانەیە برینێک جێبهێڵێت.
نەشتەرکاری کارەبایی: ئەم چارەسەرە بریتییە لە سوتاندنی شانەی شێدار بە بەکارهێنانی دەرزییەکی گەرمکراوی تایبەت. برین ئەگەری دروستبوونی هەیە.
چارەسەری لەیزەر: دابینکەری تەندروستی ڕووناکی لێزەر بەکاردەهێنێت بۆ گەرمکردنەوە و لەناوبردنی بۆرییە بچووکەکانی خوێن لەناو بالووکەکەدا. پرۆسەکە ناهێڵێ خوێن بەرەو بالووکەکە بچێت و بەمەش لەناوی دەبات. هەروەها دەکرێت ببێتە هۆی برین.
چۆن دەتوانم بالووکەکان لاببەم؟
هەندێک لە چارەسەرەکانی ماڵەوە لەوانەیە یارمەتیت بدەن لە ڕزگاربوون لە بالووکە، وەک داپۆشینی بالووکە بە شریتی ڕێڕەو و بەرهەمەکانی سەرووی کۆنترۆڵ. هەرگیز هەوڵ مەدە خۆت بالووکەکە ببڕیت یان بیشکێنیت. ئەمە لەوانەیە ببێتە هۆی هەوکردن و کێشەی تەندروستی تر. تەنها کارمەندانی تەندروستی دەبێت بە نەشتەرکاری بالووکەکان لاببەن.
ئایا بالووکەکان خۆیان لەناودەچن؟
بەڵێ، نزیکەی ٦٥٪ی بالووکەکان دوای دوو ساڵ بە تەنها لەناودەچن و نامێنن. ئەمە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ ئەو کەسانە جێبەجێ دەکرێت کە کۆئەندامی بەرگرییان هەیە. ئەگەرکەسێک بەرگری لاواز بێت زەحمەتە بالووکەکان خۆیان تێپەڕن.
خۆپاراستن
چۆن دەتوانم ڕێگری لە بالووکە بکەم؟
هیچ ڕێگایەک نییە بۆ ڕێگریکردن لە بالووکە بەڵام دەتوانیت مەترسی تووشبوون بە ڤایرۆسەکە کەم بکەیتەوە بەم هەنگاوانە:
- دەست لە بالووکەی کەسێکی تر مەدە
- خاولیەکان، جل و بەرگ، نینۆکبڕ، گوێزان یان شتە کەسییەکانی تر هاوبەش مەکە.
- نینۆکەکانت بە دەم مەکەوە
- پێستت بە شێدارکەرەوە بهێڵەوە (نەک وشک و شکاو) و بڕین بپارێزە. ئێچ پی ڤی بە ئاسانی دەتوانێت بچێتە ناو پێستی شکاو یان بریندار.
- قسە لەگەڵ دابینکەری چاودێری تەندروستی خۆت بکە دەربارەی ڤاکسینی ئێچ پی ڤی (بە شێوەیەکی ئاسایی بۆ منداڵان و گەنجان) و کۆندۆم بەکاربهێنە بۆ ڕێگریکردن لە بالووکەی زاوزێ.
- بەکارهێنانی پێڵاوی تەخت لە کاتی بەکارهێنانی ژووری خۆپۆشینی گشتی، ناوچەی مەلەوانگە یان دۆش.
ئەگەر خۆت بالووکەت هەیە ئەم هەنگاوانە جێبەجێ بکە بۆ ڕێگرتن لە بڵاوکردنەوەی بۆ کەسانی تر:
- بە باندجێک بیپۆشە
- هەوڵ مەدە کە بیبڕیت یان بیخورێنیت
- دەستبەجێ دەستەکانت بشۆ دوای ئەوەی دەستی لێئەدەی
- خۆت بەدوور بگرە لە شۆردنی بالووکەکە (مەهێڵە تەڕ ببێت)
- قاچەکانت وشک بکەرەوە بۆ ئەوەی ڕێگری لە بڵاوبوونەوەی بالووکەکان بکەیت
