ناوه‌ڕۆك
ناساندن
ئەگەر شتێک چووە ناو چاومانەوە پێویستە چی بکەین؟ (بە ئینگلیزی: If something goes into our eyes، what should we do؟، بە عەرەبی: إذا دخل شيء ما في أعيننا ، فماذا نفعل؟) تەنێکی بیانی لە چاوەکاندا شتێکە کە نابێت لەوێ بێت، وەک خۆڵ، تۆزی دار، کانزایەک، مێروویەک یان پارچە شوشەیەک. ئەگەر شتێکی نامۆ لە چاوتدا هەبێت دەستەکانت بە ئاو و سابوون بشۆ هەوڵبدە تەنەکە لە چاوەکانت دەربکەیت بە لێشاوێکی نەرمی ئاوی گەرم. بەکارهێنانی کوپێکی چاو (کوپێکی تایبەتە دیزاینکراوە بە گوێرەی قەبارەی چاو) یان پەرداخێکی بچوکی پاکی خواردنەوە کە لێوارەکەی لەسەر ئێسکەکان لە بنکەی چاو دادەنرێت دەتوانیت ئاسانتر کارەکە بکەیت.
ڕێگایەکی دیکە بۆ ئەوەی شتێکی بیانی لە چاوەکانت دەربهێنیت ئەوەیە کە خۆت بشۆیت و ڕێڕەوێکی نەرمی ئاوی گەرم لەسەر پێشەوەت لەسەر چاوەکەت بە ئامانج بکەیت لە کاتێکدا چاوەکانت بە کراوەیی بێت.
ئەگەر هاوێنەی بەرکەوتن یان چاویلکەت لە چاو کردووە، باشترە چاویلکەکە لاببەیت پێش یان لە کاتی شوشتنی ڕووی چاو بە ئاو. هەندێک جار جەستەیەکی بیانی دەتوانرێت لە ژێر ڕووی هاوێنەکەدا گیربێت.
نیشانەکانی بوونی شتی بێگانە لە چاودا
بریتین لە:
- ئازارێکی توند و تیژ لە چاودا هەروەها سوتانەوە و هەستیاربوونی چاو.
- هەست بە بوونی شتەکە بکەیت لە چاودا
- ئاوداهاتنی چاو و سووربوونەوەی چاو
- زیادبوونی تروکاندنی چاو
- ڵێڵبوونی بینین یان لەدەستدانی بینین لە چاوی تووشبوو
- هەستیاری بۆ ڕووناکی
- خوێنداهاتنی چاو یان سپی بوونی چاو
چی کاتێک نابێ خۆت دەستکاری چاوەکە بکەیت؟
- هەوڵ مەدە شتێک دەربهێنیت کە لە ناو چاودا چەسپاوە.
- چاوەکان مەخورێنن و مەورووژێنن.
- هەوڵ مەدە شتێکی گەورە لاببەیت کە وا دەردەکەوێت لە چاودا چەسپاو بێت یان لە نێوان پەردەکاندا بێت.
چی کاتێک پێویست بە سەردانی پزیشک دەکات؟
یارمەتی پزیشکی دەستبەجێ وەربگرە ئەگەر:
- نەتوانیت تەنە زیادەکە لاببەیت بە شوشتنی سادەی چاوەکە بە ئاو.
- ئەگەر ئەو تەنەی چووبۆیە ناو چاوەوە و جێگیر بوو بوو.
- ئەگەر ئەو کەسەی شتێک چۆتە ناو چاوییەوە و خۆی کێشەی چاوەکانی یاخود بینینی هەبێت باشترە خۆی دەست لە چاوی نەدات.
- لە کاتی بوونی ئازار، سووربوونەوە یان هەستکردن بە بەجێمانی شتێک لە چاودا و زیاتر لە ٢٤ کاتژمێر دوای لابردنی تەنەکە بەردەوام بێت.
- لەبیرت بێت کە هەندێک جار شتێک دەتوانێت چاوەکان بخروێشێنێت. لەم کاتەدا کەسەکە زۆرجار وا هەست دەکات کە تەنەکە هێشتا لە چاودایە تەنانەت دوای ئەوەی تەنەکە لابراوە. ئەم هەستە هەندێک جار دەتوانێت ٢٤ کاتژمێر بخایەنێت.
چۆنیەتی یارمەتیدانی کەسێکی تر
کاتێک یەکێک لە دەوروبەرەکەت شتێک چۆیە ناو چاوییەوە و توشی گرفتی کرد بۆ یارمەتیدانی ئەم هەنگاوانە بنێ:
- دەستەکانت بە ئاو و سابوون بشۆ.
- لە شوێنێکی پڕ لە ڕووناکی دابنیشە.
- بە نەرمی چاوەکە بپشکنە بۆ دۆزینەوەی تەنەکە. پێڵووی خوارەوە ڕابکێشە و داوا لە کەسەکە بکە سەیری سەرەوە بکات. پاشان پێڵووی سەرەوە ڕابگرە لە کاتێکدا کەسەکە سەیری خوارەوە دەکات.
- ئەگەر تەنەکە لەناو دڵۆپێکی فرمێسک لەسەر ڕووی چاوەکە بوو، هەوڵبدە پرژێنەرێکی پزیشکی پڕ لە ئاوی گەرم بەکاربهێنیت بۆ ئەوەی دەریبکەیت. یان سەر بۆ دواوە لار بکەرەوە و ڕووی چاوەکە ئاو بدە بە ئاوی پاک لە شوشەیەکی خواردنەوە یان جۆگەیەکی نەرمی ئاوی بۆری.
ئاڵۆزییەکانی بوونی شتێک لە چاودا
زۆربەی برینەکانی بوونی شتێکی بیانی لە چاودا بچووکن و زۆرجار چاک دەبنەوە بەبێ ئەوەی هیچ کێشەیەکی زیاتریان هەبێت.
ئاڵۆزییە باوەکان بریتین لە:
هەوکردن و برینەکان: ئەگەر جەستەی بیانی لە چاوەکان لانەبرێت، لەوانەیە ببێتە هۆی هەوکردن و برین. بۆ نموونە، تەنە کانزاییەکان کارلێک دەکەن لەگەڵ فرمێسکە سروشتییەکانی چاو و شێوەی ژەنگ لە دەوری کانزاکە. ئەمە وەک خاڵێکی تاریک لەسەر کۆرنیە دەبینرێت (پەنجەرەی ڕوون لە پێشەوەی چاو) و لەوانەیە ببێتە هۆی برینێک کە لەوانەیە کاریگەری لەسەر بینینت هەبێت. کاتێک لابرا، پێویستە نیشانەکان باشتر بن.
خوران یان ڕووشاندنی کۆڕنییە: جەستەیەکی بیانی لەوانەیە کۆرنیە بڕووشێنێت، کە پەردەیەکی ڕوونە لەسەر پێشەوەی چاو. بە شێوەیەکی گشتی، جەستەی بیانی لە ژێر پەردەی سەرەوەی چاو گیری خواردووە. بە چاودێرییەکی گونجاو، زۆربەی برینەکانی کۆرنییە، تەنانەت ئەوانەی گەورەشن لە ماوەی ٤٨ کاتژمێردا چاک دەبنەوە. لە هەندێک حاڵەتدا، هەرچۆنێک بێت، ئەوان دەتوانن ببنە هۆی کێشەیەکی درێژخایەن کە ناسراوە بە دووبارەبوونەوەی داڕمانی کۆرنییە کە لەوانەیە تەنانەت چەند ساڵێک دوای برینە سەرەتاییەکە ڕووبدات.
برینداربوون و کێمداهاتنی چاو: هەندێک جار ڕووشانی کۆرنییە چاک نابێتەوە لەوانەیه لەسەر ڕووی چاو هەر له جێگەی خۆیدا بمێنێتەوە. ئەمە لەوانەیە کاریگەری لەسەر بینینت هەبێت یان ببێتە هۆی هەوکردنێکی توند.
تێپەڕبوون بە ناو چاودا: هەندێک جار تەنە هاوێژراوەکە دەتوانێت چاو تێپەڕێنێت و بچێتە ناو گلێنەی چاوەوە و ببێتە هۆی برینداربوونی قورس و تەنانەت کوێری.
هەروەها برینداربوونی کۆرنییە دەکرێت ببێتە هۆی لاوازبوونی بینین.
چارەسەری پزیشکی بۆ ئەو شتانە چوونەتە نێو چاوەوە
ئەمانە بە گشتی بریتین لە:
- پشکنینی بینین لەلایەن پزیشک یان پەرستارەوە.
- کاتێک تەنێکی بێگانە دەدۆزنەوە لە ناو چاودا، بە نەرمی لایدەبەن دوای ئەوەی چاوەکە بە دڵۆپێکی بێهۆشکەر بێهۆش دەکەن. ئەگەر شتەکە لە ناوەڕاستی چاو بوو یان قوڵ بوو ئەوە پێشنیاری بینینی پزیشکی پسپۆڕی چاو دەکرێت.
- دەکرێت چاوەکە بە ئاوی خاوێنکراوی پزیشکی بشۆردێت بۆ دەرکردنی تەنە نامۆکانی ناوی.
- تیشکی ئێکس دەکرێت ئەنجام بدرێت بۆ بینینی ئەوەی چۆتە ناو چاو یان دەوروبەری چاوەوە.
- چاوەکان پاک دەکرێنەوە و ئەگەر برین دروست بووبیت شوێنەکەی دابپۆشرێت بۆ ئەوەی پشوو بدەن و هەر برینێک چاک ببێتەوە. پاککردنەوەی چاو پێویست نییە، هەرچەندە هەندێکیان هێشتا نابێت شۆفێری بکەیت تا ئەو کاتەی داپۆشەری سەر چاو لادەبرێت و بینین دەگەڕێتەوە بۆ باری ئاسایی.
پزیشک لەوانەیە بیەوێت دووبارە بتبینێتەوە بۆ ئەوەی دڵنیا بێت لەوەی کە چاوت چاک بووەتەوە و بینینت باشە. نابێت ئەم مەوعیدە لە دەست بدەیت.
ئەگەر هەر کێشەیەکی گەورە دروستبوو، یان ئەڵقەیەکی ژەنگی پاشماوە مایەوە، ئەوکات دەنێردرێیت بۆ بینینی پزیشکی چاو.
