مایکڵ جۆردان

پێشەکی

مایکڵ جێفری جۆردان، لەدایکبووی ١٧ی شوباتی ١٩٦٣، یەکێکە لە ناودارترین و کاریگەرترین وەرزشوانەکانی مێژووی وەرزشی مۆدێرن. ناسراو بە "Air Jordan" و "His Airness"، جۆردان بە باشترین یاریزانی باسکەی هەموو سەردەمەکان دادەنرێت. ئەو نەک تەنها لە مەیدانی وەرزشدا، بەڵکو لە بواری بازرگانی و کەلتووری جەماوەریشدا کاریگەرییەکی قووڵی هەبووە. ئەم ڕاپۆرتە هەوڵ دەدات تیشک بخاتە سەر ژیان، کارنامە و کاریگەرییە فراوانەکانی مایکڵ جۆردان.

ژیانی سەرەتایی و پەروەردە

مایکڵ جۆردان لە بروکلینی نیویۆرک لەدایک بوو، بەڵام زۆربەی منداڵی و هەرزەکاریی خۆی لە ویلمینگتۆنی باکووری کارۆلاینا بەسەر برد. باوکی، جەیمس، کرێکارێکی کارگە و دواتر سەرپەرشتیار بوو، لە کاتێکدا دایکی، دیلۆریس، لە بانک کاری دەکرد. جۆردان لە خێزانێکی پێنج منداڵیدا گەورە بوو و لەگەڵ براکانیدا، بەتایبەتی لەگەڵ برا گەورەکەی، لاری، کێبڕکێی توندی هەبوو.

لە سەرەتادا، جۆردان سەرنجی زیاتری لەسەر بەیسبۆڵ بوو و لە قوتابخانەی ناوەندیدا وەک پیچەر (هاوێژەر) دەردەکەوت. بەڵام لە قوتابخانەی ئامادەیی لایمان، ئەو سەرنجی خۆی گواستەوە بۆ باسکە. سەرەڕای ئەوەی لە پۆلی دووەمی ئامادەییدا نەیتوانی جێگە لە تیمی یەکەمی قوتابخانەکەی بەدەست بهێنێت، ئەمە بووە هاندەرێک بۆ ئەوەی زیاتر کار لەسەر تواناکانی بکات. لە دوو ساڵی کۆتایی ئامادەییدا، جۆردان پێشکەوتنێکی بەرچاوی بەدەست هێنا و بووە یەکێک لە باشترین یاریزانە گەنجەکانی وڵات.

ژیانی وەرزشی

-قۆناغی زانکۆ:
لە ساڵی ١٩٨١دا، جۆردان بورسیەی وەرزشی لە زانکۆی باکووری کارۆلاینا وەرگرت و لەژێر سەرپەرشتی ڕاهێنەری ناودار دین سمیت دەستی بە یاریکردن کرد. لە یەکەم ساڵیدا، ئەو تۆپی براوەی پاڵەوانێتی NCAA خستە سەبەتەوە دژی تیمی زانکۆی جۆرجتاون. ئەم ساتە وەرچەرخانێک بوو لە ژیانی وەرزشیدا و سەرنجی میدیا و جەماوەری بۆ لای خۆی ڕاکێشا.

لە ماوەی سێ ساڵی یاریکردنی لە زانکۆدا، جۆردان دوو جار بووە یاریزانی ساڵی کۆلێج لە ئەمریکا و سێ جار بووە ئەندامی تیمی هەڵبژاردەی یەکەمی وڵات. لە ساڵی ١٩٨٤دا، دوای ساڵی سێیەمی خوێندن، بڕیاری دا زانکۆ جێبهێڵێت و بچێتە ناو NBA.

-لیگی نیشتمانیی باسکە (NBA):
لە دەستپێکی وەرزی ١٩٨٤-١٩٨٥ی NBA، مایکڵ جۆردان لەلایەن تیمی شیکاگۆ بولز وەک سێیەم هەڵبژاردەی گشتی هەڵبژێردرا. لە یەکەم وەرزیدا، جۆردان بە خێرایی ناوبانگی دەرکرد و بووە یاریزانی تازەی ساڵ. ئەو بە تێکڕای ٢٨.٢ خاڵ لە هەر یارییەکدا، یارمەتی بولزی دا بگەڕێتەوە بۆ پلەیئۆف دوای چوار ساڵ دوورکەوتنەوە.

لە ماوەی ١٥ ساڵ یاریکردنی لە NBA (١٣ ساڵ لەگەڵ بولز و دوو ساڵ لەگەڵ واشنتن ویزاردز)، جۆردان چەندین ڕیکۆردی تۆمار کرد:

- شەش جار پاڵەوانی NBA (١٩٩١-١٩٩٣ و ١٩٩٦-١٩٩٨)
- شەش جار باشترین یاریزانی پلەیئۆف (Finals MVP)
- پێنج جار باشترین یاریزانی وەرزی ئاسایی
- ١٤ جار بەشداری لە یاری ستێرەکان (All-Star)
- ١٠ جار پێشەنگی هەموو یاریزانانی لیگ لە تۆمارکردنی خاڵدا
- نۆ جار ئەندامی تیمی بەرگریی یەکەمی NBA

جۆردان بە شێوازی یاریکردنی هێرشبەرانە و توانای بەرزبوونەوەی سەرسوڕهێنەری ناسرابوو. ئەو نەک تەنها لە هێرشدا بەهێز بوو، بەڵکو لە بەرگریشدا یەکێک لە باشترینەکان بوو. توانای سەرنجڕاکێش و کەسایەتییە کاریزماتیکەکەی بوونە هۆی ئەوەی ببێتە یەکێک لە ناسراوترین کەسایەتییەکانی جیهان لە نەوەدەکانی سەدەی بیستەمدا.

-یاریزانی نێودەوڵەتی:
لە ئاستی نێودەوڵەتیدا، جۆردان دوو مێدالیای زێڕی ئۆڵۆمپی بەدەست هێنا. یەکەمیان لە ساڵی ١٩٨٤ لە لۆس ئەنجلس کاتێک هێشتا یاریزانی زانکۆ بوو، و دووەمیان لە ١٩٩٢ لە بەرشەلۆنە وەک ئەندامێکی "تیمی خەون" (Dream Team)ی ئەمریکا. ئەم تیمە، کە پێکهاتبوو لە باشترین یاریزانە پیشەگەرەکانی NBA، یەکێک بوو لە بەهێزترین تیمەکانی مێژووی وەرزش و کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر جیهانیبوونی باسکە هەبوو.

کاریگەری لەسەر وەرزش و کەلتووری جیهانی

کاریگەری مایکڵ جۆردان لە سنووری یاریگاکان تێپەڕی و بووە دیاردەیەکی کەلتووری و بازرگانی. هاوکاری درێژخایەنی لەگەڵ کۆمپانیای نایک (Nike) و دروستکردنی هێڵی بەرهەمی "Air Jordan" بووە هۆی گۆڕانکارییەکی گەورە لە پیشەسازی پێڵاوی وەرزشی و جلوبەرگی وەرزشیدا. ئەم هاوکارییە نەک تەنها ملیاردەها دۆلاری بۆ جۆردان و نایک بەدەست هێنا، بەڵکو کاریگەری لەسەر شێوازی جلوبەرگ و کەلتووری لاوان لە سەرتاسەری جیهاندا دروست کرد.

جۆردان هەروەها لە چەندین فیلم و ڕیکلامی بازرگانی دەرکەوت، کە بەناوبانگترینیان فیلمی "Space Jam" بوو لە ساڵی ١٩٩٦. ئەم فیلمە، کە تێیدا جۆردان لەگەڵ کارەکتەرە کارتۆنییەکانی وارنەر برۆس یاری دەکات، بووە یەکێک لە سەرکەوتووترین فیلمەکانی ساڵەکە و کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر نەوەی نوێ هەبوو.

ژیانی دوای خانەنشینبوون

دوای خانەنشینبوونی یەکەمی لە ساڵی ١٩٩٣، جۆردان هەوڵی دا لە بەیسبۆڵی پیشەگەریدا سەرکەوتن بەدەست بهێنێت، بەڵام دوای ساڵێک گەڕایەوە بۆ NBA. لە ساڵی ١٩٩٩دا، دوای خانەنشینبوونی دووەمی، ئەو بووە بەشێک لە گرووپی خاوەندارێتی تیمی واشنتن ویزاردز و دواتر بۆ دوو وەرزی کۆتایی (٢٠٠١-٢٠٠٣) گەڕایەوە بۆ یاریکردن لەگەڵ ئەم تیمە.

لە ساڵی ٢٠١٠دا، جۆردان بووە خاوەنی سەرەکی تیمی شارلۆت هۆرنێتس (پێشتر بۆبکاتس) و بەمەش بووە یەکەم یاریزانی پێشووی ڕەشپێست کە دەبێتە خاوەنی زۆرینەی پشکی تیمێکی NBA. ئەو هەروەها چەندین کاری خێرخوازی و کۆمەڵایەتی ئەنجام داوە، لەوانە دامەزراندنی دامەزراوەی خێرخوازی تایبەت بە خۆی.

دەستکەوتەکان و خەڵاتەکان

لیستی دەستکەوت و خەڵاتەکانی مایکڵ جۆردان درێژە و بێوێنەیە. لە گرنگترینیان:

- شەش خەڵاتی پاڵەوانێتی NBA
- پێنج خەڵاتی باشترین یاریزانی وەرزی ئاسایی NBA
- ١٤ بەشداری لە یاری ستێرەکانی NBA
- دوو مێدالیای زێڕی ئۆڵۆمپی
- خەڵاتی "Presidential Medal of Freedom" لە ساڵی ٢٠١٦
- چوونە ناو هۆڵی ناودارانی باسکەی نیشتمانی لە ساڵی ٢٠٠٩

میراتی وەرزشی و کۆمەڵایەتی

مایکڵ جۆردان میراتێکی فراوانی لە دوای خۆی بەجێهێشتووە کە کاریگەری لەسەر چەندین نەوەی وەرزشوان و بینەر هەبووە. ئەو:

- ستانداردێکی نوێی بۆ سەرکەوتن لە NBA دانا
- یارمەتی بڵاوبوونەوەی جیهانی باسکەی دا
- بووە نموونەیەک بۆ چۆنیەتی بەکارهێنانی ناوبانگی وەرزشی بۆ دروستکردنی بەهای بازرگانی
- کاریگەری لەسەر کەلتووری پۆشاک و مۆدێلی گەنجان هەبوو
- بووە سەرچاوەی ئیلهام بۆ ملیۆنەها کەس لە سەرتاسەری جیهاندا

سەرەڕای ئەوەی کە هەندێک ڕەخنە لە کەسایەتی و هەڵوێستە سیاسییەکانی گیراوە، بەڵام ناکرێت کاریگەریی فراوانی لەسەر وەرزش و کەلتووری جیهانی نکۆڵی لێ بکرێت. مایکڵ جۆردان تەنها یاریزانێکی باسکە نەبوو، بەڵکو بووە هێمایەک بۆ سەرکەوتن، خۆڕاگری و داهێنان لە بوارەکانی وەرزش و بازرگانیدا.