ناوه‌ڕۆك
پێشەکی
بەیسبۆڵ Baseball یەکێکە لە دێرینترین و خۆشەویستترین وەرزشەکان لە ئەمریکای باکوور و بەشێکی زۆری جیهان کە بە یاری نیشتمانی ئەمریکا ناسراوە.
مێژووی بەیسبۆڵ
بەیسبۆڵ لە سەدەی هەژدەهەم لە بەریتانیا سەرچاوەی گرتووە لە یارییەکی کۆن بە ناوی راوندەرز. بەڵام شێوازی مۆدێرنی بەیسبۆڵ لە نیوەی یەکەمی سەدەی نۆزدەهەم لە ئەمریکا گەشەی کرد. یەکەم تیمی پیشەیی بەیسبۆڵ لە ساڵی ١٨٦٩ دامەزرا بە ناوی سینسیناتی رێد ستۆکینگز.
لە ساڵی ١٨٧٦ یەکەم خوولگ پیشەیی بەیسبۆڵ دامەزرا کە ناسرا بە نەیشناڵ لیگ. دواتر لە ساڵی ١٩٠١ ئەمەریکان لیگ دامەزرا و لە ساڵی ١٩٠٣ یەکەم وۆرڵد سیریز بەڕێوەچوو کە تێیدا براوەکانی هەردوو لیگ بەرامبەر یەکتر یاریان کرد.
یاساکان و شێوازی یاریکردن
لە نێوان دوو تیپدا یاری دەکرێت کە هەر تیمێک لە نۆ یاریزان پێکدێت. یارییەکە لە نۆ گەڕ پێکدێت کە پێیان دەوترێت ئینینگ. لە هەر ئینینگێکدا هەر تیمێک دەرفەتی هێرشکردن و بەرگریکردنی هەیە.
تیمی هێرشکەر هەوڵ دەدات تۆپەکە بە داری لێدان بلێدات و بەدەوری گۆڕەپانەکەدا بڕوات بۆ خاڵ تۆمارکردن. تیمی بەرگریکەر هەوڵ دەدات تۆپەکە بگرێت و یاریزانی هێرشکەر دەربکات پێش ئەوەی بگاتە بنکەیەکی نوێ.
یاریزانی هێرشکەر دەبێت بە چوار بنکەدا تێپەڕێت بۆ تۆمارکردنی خاڵێک. ئەگەر یاریزانێک تۆپەکەی بەهێز لێدا و لە سنووری گۆڕەپان دەرچوو ئەوە هۆم ڕەن تۆمار دەکات و یەک خاڵ بۆ خۆی و خاڵێکیش بۆ هەر یاریزانێک کە لەسەر بنکەکان بێت تۆمار دەکرێت.
کەرەستەکانی یاری
گۆڕەپانی بەیسبۆڵ شێوەیەکی تایبەتی هەیە کە وەک ئەڵماس دەچێت. چوار بنکە لە گۆشەکانی ئەڵماسەکەدا هەن کە یاریزانەکان دەبێت پێیاندا تێپەڕن. ناوەندی گۆڕەپانەکە بەرزاییەکی بچووکی هەیە کە تۆپهاوێژ لەسەری دەوەستێت.
کەرەستە سەرەکییەکانی بەیسبۆڵ بریتین لە:
- تۆپی بەیسبۆڵ کە لە چەرم دروستکراوە
- داری لێدان کە لە دار دروستکراوە
- دەستکێشی گرتن بۆ یاریزانە بەرگریکەرەکان
- کڵاوی پاراستن بۆ یاریزانەکان
- جلی تایبەت بە یاری
پێشبڕکێ و خولە گرنگەکان
گرنگترین پێشبڕکێی بەیسبۆڵ وۆرڵد سیریزە کە کۆتا پێشبڕکێی وەرزە و لە نێوان براوەی نەیشناڵ لیگ و ئەمەریکان لیگ بەڕێوەدەچێت. هەروەها ئۆڵ ستار گەیم پێشبڕکێیەکی ساڵانەیە کە باشترین یاریزانەکانی هەردوو لیگ تێیدا بەشداری دەکەن.
لە ئاستی نێودەوڵەتیدا جامی جیهانی بەیسبۆڵ و بەیسبۆڵی ئۆڵۆمپی گرنگترین پێشبڕکێکانن. بەیسبۆڵ لە زۆر وڵاتی جیهان بەتایبەت ژاپۆن، کۆریای باشوور، کوبا و دۆمینیکان زۆر بەناوبانگە.
کاریگەری کۆمەڵایەتی و کەلتووری
بەیسبۆڵ زیاتر لە تەنها وەرزشێک، بەشێکی گرنگە لە کەلتووری ئەمریکی. زۆر گوزارشتی زمانەوانی لە بەیسبۆڵەوە هاتوونەتە ناو زمانی ڕۆژانەی ئەمریکییەکان. یارییەکە هەروەها ڕۆڵێکی گرنگی هەبووە لە یەکسانی ڕەگەزی، کاتێک جاکی ڕۆبینسۆن لە ساڵی ١٩٤٧ بوو بە یەکەم یاریزانی ڕەشپێست لە لیگی گەورە.
یاریگاکانی بەیسبۆڵ بوونەتە شوێنی کۆبوونەوەی کۆمەڵایەتی و بەشێکی گرنگن لە ژیانی شارەکان. هەروەها وەرزشەکە کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر میدیا و پیشەسازی وەرزشی هەبووە.
ئەنجام
بەیسبۆڵ لە ماوەی زیاتر لە سەد و پەنجا ساڵدا گەشەی کردووە و بووەتە یەکێک لە خۆشەویستترین وەرزشەکان لە جیهاندا. کاریگەری ئەم وەرزشە لە یارییەکی سادەوە تێپەڕیوە و بووەتە بەشێکی گرنگ لە کەلتوور و کۆمەڵگا. لەگەڵ پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتییەکان، بەیسبۆڵ بەردەوامە لە گەشەکردن و گونجاندنی خۆی لەگەڵ سەردەمی نوێدا، بەڵام هێشتا پارێزگاری لە کەلتوور و نەریتە دێرینەکانی دەکات.
یارییەکە سەرەڕای ئاڵۆزی و وردەکارییەکانی، توانیویەتی نەوە دوای نەوە سەرنجی خەڵک ڕابکێشێت و وەک بەشێکی گرنگ لە میراتی کەلتووری بمێنێتەوە. ئەمڕۆ بەیسبۆڵ تەنها وەرزشێک نییە، بەڵکو زمانێکی هاوبەشە کە خەڵکی لە پێشینە و کەلتووری جیاواز پێکەوە کۆدەکاتەوە.
سەرچاوەکان
11 بینین
