ناوه‌ڕۆك
ناساندن
پشکنینی B-HCG، یان پشکنینی (Human Chorionic Gonadotropin Beta Test)، یان وەک بەشێوەیەکی گشتی بە پشکنینی خوێنی دووگیانی ناسراوە، پشکنینێکە بۆ دیاریکردنی بوونی هۆرمۆنی B-HCG بەکاردێت، کە لەکاتی دووگیانیدا لەلایەن منداڵدانەوە دەردرێت. دووگیانی لە خوێندا، بە پێوانی بڕی وردی هۆرمۆنەکە ئەم شیکارییە بەکاردێت بۆ دیاریکردنی بوونی هۆرمۆنەکە لە حاڵەتی دووگیانیدا، دە ڕۆژ دوای نەبوونی سوڕی مانگانە ئەم شیکارییە دەتوانرێت ئەنجام بدرێت هەروەها کاتێک نیشانەکان ئاماژە بە ڕوودانی دووگیانی دەرەوەی منداڵدان، یان دووگیانی شکستخواردوو دەکەن یان پێش بەکارهێنانی هەندێک جۆری چارەسەری پزیشکی.
هۆکارەکانی ئەنجامدانی پشکنینی B-HCG
وەک پێشتر باسمان کرد، چەندین هۆکار هەیە بۆ ئەنجامدانی شیکاری B-HCG، و دەتوانرێت بە وردی بەم شێوەیە ڕوون بکرێتەوە:
دەستنیشانکردنی بوونی دووگیانی: کاتی پشکنین بۆ دیاریکردنی بوونی دووگیانی پەیوەستە بە وردی دیاریکردنی بەرواری چاوەڕوانکراو و ئەو شێوازەی کە بۆ ئەنجامدانی پشکنینەکە بەکارهاتووە ئەم شیکارییە بە هەستیارتر دادەنرێت لە شیکاری میز، بەو پێیەی دەتوانێت دوو ڕۆژ پێش بەرواری چاوەڕوانکراوی میزکردن ئەنجام بدرێت، لە کاتێکدا شیکاری میز دەتوانرێت لە ڕۆژی سوڕی مانگانەدا ئەنجام بدرێت، لەگەڵ ئەگەری ئەوەی کە ئەنجامەکە نەرێنی هەڵە بێت، و لەگەڵ گومانی بەردەوامی دووگیانی. دەتوانرێت دواتر پشکنینەکە دووبارە بکرێتەوە.
دەستنیشانکردنی دووگیانی دەرەوەی منداڵدان و لەبارچوون: دووگیانی دەرەوەی منداڵدان، یان دووگیانی دەرەوەی ڕەحم پێویستی بە هەڵسەنگاندنی بڕی B-HCG لە خوێندا هەیە کە دووبارە دەبێتەوە لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا، هەروەها لەبارچوون، بەو پێیەی نیشانەکانی دووگیانی ئاسایی لە سەرەتاوە دەردەکەون و نیشانەکان دەست دەکەن بە دەرکەوتن کە ئاماژەن بۆ ئەوەی دووگیانیەکە بە شێوەیەکی ئاسایی پێشناکەوێت لەنێو دیارترین نیشانەکانی دووگیانی دەرەوەی منداڵدان ئەمانەی خوارەوەن:
- ڕوودانی خوێنبەربوونی سوکی نائاسایی لە زێ یان پەڵە.
- هەستکردن بە ئازار و گرژبوون لە بەشی خوارەوەی سک، یان لە لایەکی حەوز.
- هەستکردن بە ئازاری بەشی خوارەوەی پشت.
ئەگەر دووگیانی دەرەوەی منداڵدان چارەسەر نەکرێت نیشانەکانی توندتر دەبن و ژنەکە تووشی: سەرگێژخواردن، لاوازی گشتی، بێهۆشبوون، دابەزینی پەستانی خوێن، ئازار لە ناوچەی شان، ئازاری تیژ و لەناکاو لە حەوز، بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی، نیشانەکانی هاوشێوەی ئەنفلۆنزا و ڕشانەوە.
چاودێریکردنی باری تەندروستی ژنەکە دوای لەبارچوون پێویستە و یەکێک لە سوودەکانی شیکاری B-HCG ئەوەیە کە یارمەتیدەرە لەم کارەدا.
هەروەها بەشداریکردن لە پشتڕاستکردنەوەی بوونی کەموکوڕیەکانی لەدایکبوون وەکو نەخۆشی داون، جگە لە ئەنجامدانی شیکاری زیاتر بۆ یارمەتیدان لەم کارەدا.
چارەسەری بەدواداچوون بۆ هەندێک حاڵەتی شێرپەنجە کە دەردانی HCG زیاد دەکات، بەو پێیەی دەردانی هۆرمۆنی B-HCG ئاماژەیە بۆ بوونی هەندێک وەرەمی سەرچاوە سێکسی (شێرپەنجەی توخمە خانە)؛ وەک شێرپەنجە کە لە هێلکە یان سپێرمەوە سەرهەڵدەدات، وەک شێرپەنجەی هێلکەدان و شێرپەنجەی کۆئەندامی زاوزێی نێرینە یان گونەکان لەم حاڵەتانەدا دەتوانرێت شیکاری HCG ئەنجام بدرێت جگە لە پشکنینی ئەلفا فێتۆپڕۆتین.
ئامادەکارییەکان و چۆنیەتی ئەنجامدانی پشکنینی B-HCG
ئامادەکارییەکان و چۆنیەتی ئەنجامدانی شیکارییەکە بەندە بە جۆری ئەو شیکارییەی کە ئەنجام دەدرێت؛ لە کاتی ئەنجامدانی پشکنینی خوێندا، تەنها شتێک کە پێویستە بریتییە لە وەرگرتنی نمونەی خوێن لە خوێنبەرێکی قۆڵەوە.
لێکدانەوەی ئەنجامی شیکاری B-HCG
ئەمەی خوارەوە لێدوانێکە لە ئەنجامی شیکاری هۆرمۆنی گۆنادۆتڕۆپینی B-HCG، کە بە یەکە ملی-نێودەوڵەتی بۆ هەر ملیلیترێک (mUI/mL) خوێن پێوانە کراوە:
ئەنجامی ئاساییەکان
ئەنجامی ئاسایی پشکنینی گۆنادۆتڕۆپینی کۆریۆنی خوێن B-HCG چەند بەهایەک وەردەگرێت کە بەندە بە ڕەگەز، بوونی دووگیانی، تەمەنی دووگیانی ئەگەر هەبێت، و ئەو تاقیگەیەی کە پشکنینەکە تێیدا ئەنجامدراوە بە گشتی، ئەنجامە ئاساییەکان ئەمانەی خوارەوە وەردەگرن، بەهاکان:
- پیاوانی تەندروست: کەمتر لە ٢ mIU/mL.
- ئەو ژنانەی دووگیان نین: کەمتر لە ٥ mIU/ml.
ژنانی دووگیان: ئەنجامەکان چەند بەهایەک وەردەگرن بە پشتبەستن بە تەمەنی دووگیانی، بەو پێیەی لە مانگەکانی یەکەمدا بە خێرایی بەرز دەبنەوە و دواتر کەمێک کەم دەبنەوە، بەم شێوەیە:
تەمەنی دووگیانی بە هەفتە و بەهای ئاسایی لە IU/ml خوێن
- ٣ هەفتە ٥ بۆ ٧٢
- ٤ هەفتە ١٠ بۆ ٧١٥
- ٥ هەفتە ٢١٧ بۆ ٨٫٢٤٥
- ٦ هەفتە ١٥٢ بۆ ٣٢٫١٧٧
- ٧ هەفتە ٤٫٠٥٩ بۆ ١٥٣٫٧٦٧
- ٨ هەفتە ٣١٫٣٦٦ بۆ ١٤٩٫٠٩٤
- ٩ هەفتە ٥٩٫١٠٩ بۆ ١٣٥٫٩٠١
- ١٠ هەفتە ٤٤٫١٨٦ بۆ ١٧٠٫٤٠٩
- ١٢ هەفتە ٢٧٫١٠٧ بۆ ٢٠١٫١٦١
- ١٤ هەفتە ٢٤٫٣٠٢ بۆ ٩٣٫٦٤٦
- ١٥ هەفتە ١٢٫٥٤٠ بۆ ٦٩٫٧٤٧
- ١٦ هەفتە ٨٫٩٠٤ بۆ ٥٥٫٣٣٢
- ١٧ هەفتە ٨٫٢٤٠ بۆ ٥١٫٧٩
- ١٨ هەفتە ٩٫٦٤٩ بۆ ٥٥٫٢٧١
بەها بەرزەکان
وەک پێشتر ئاماژەمان پێدا، ڕێژەی زۆر بەرزی هۆرمۆنی دووگیانی لە ئەگەری دووگیانیدا ڕەنگە بە مانای بوونی دووگیانی فرەیی بێت. واتە دووگیانی بە دوانە، دووگیانی سیانە یان هەڵە لە خەمڵاندنی تەمەنی دووگیانی، و لەوانەیە پەیوەندی بە نەخۆشی داونەوە هەبێت، بەڵام لە حاڵەتەکانی تردا جگە لە دووگیانی، بەهایەکی بەرز لەوانەیە ئاماژە بێت بۆ بوونی choriocarcinoma یان ئەو وەرەمەی خانە توخمییەکان کە پێشتر باسمان کرد، بەها زۆر بەرزەکان ڕەنگە ئاماژە بن بۆ دووگیانی مردوو (بە ئینگلیزی: hydatidiform mole)، یان بوونی جۆرەکانی شێرپەنجەی وەک شێرپەنجەی گەدە، پەنکریاس، ڕیخۆڵە گەورە، سییەکان، یان جگەر.
بەها نزمەکان
بەها نزمەکان بە پشتبەستن بە تەمەنی دووگیانی ڕوون دەکرێنەوە، بەم شێوەیە:
- مردنی کۆرپەلە.
- لەباربردنی ناتەواو.
- مەترسی لەباربردنی خۆبەخۆ.
- دووگیانی دەرەوەی منداڵدان.
ئەو هۆکارانەی کە کاریگەرییان لەسەر ئەنجامی پشکنینی B-HCG هەیە
زۆر هۆکار کاریگەرییان لەسەر ڕەوایی یان وردی ئەنجامی پشکنینی B-HCG هەیە، لەوانە ئەنجامدانی پشکنینەکە پێشوەختە، وەک پێشتر باسمان کرد، و هۆکارەکانی تر ئەمانەی خوارەوە لەخۆدەگرن:
- شیکاری دووبارە بەکارهێنانەوە.
- بەکارهێنانی شریتی پشکنینە بەسەرچووەکان چونکە لەوانەیە ئەنجامی ساختە پیشان بدات.
- هەندێک جۆری دەرمان، وەکو میزهەڵگر و دژە هیستامین وەک پرۆمیتازین، ڕەنگە ببێتە هۆی ئەنجامی نەرێنی یان ئەرێنی هەڵە، وەک بۆ دەرمانی دژە دڵەڕاوکێ و دژە تەشەنوج, ئەو دەرمانانەی کە بۆ چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن بەکاردەهێنرێن، هەروەها دەرمانی هێورکەرەوە و هیپنۆتیک، کە هەموویان ئەنجامێکی ئەرێنی هەڵەیان لێدەکەوێتەوە.
- لە هەندێک ڕاپۆرتی پزیشکیدا باس لەوە کراوە کە هەندێک جۆری دژەتەن لە خوێنی هەندێک کەس یان بەشێک لە مۆلیکولی هۆرمۆنی گۆنادۆتڕۆپینی کۆریۆنیک دەبێتە هۆی دەرئەنجامێکی ئەرێنی هەڵە لە کاتی ئەنجامدانی پشکنینی خوێندا و لەم حاڵەتەدا دەتوانرێت ئەنجامەکان بە بەکارهێنانی شیکاری دیکە پشتڕاست بکرێتەوە.
کاریگەرییە لاوەکییەکانی شیکاری B-HCG
پشکنینی B-HCG یەکێکە لە پشکنینە زۆر سەلامەتەکان. مەترسییەکانی ئەنجامدانی پشکنینی خوێن سنووردارە بە کاریگەرییە لاوەکییە بچووکەکان. وەک دەرکەوتنی کێشە لە شوێنی ڕاکێشانی خوێن، ئازاری کورتخایەن و لەو حاڵەتانەی کە ڕاکێشانی نمونەی خوێن دەتوانێت ببێتە هۆی ئەم مەترسیانەی خوارەوە:
- خوێنبەربوونی توند.
- دەرکەوتنی هیماتۆما لە ئەنجامی کۆکردنەوەی خوێن لە ژێر پێستدا.
- بێهۆشبوون یان سەرگێژخواردن.
- هەوکردن کە لە ئەنجامی دڕانی ڕووی پێستەوە دروست دەبێت.
